Jump to content

کوڼوالی

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

کوڼوالی يا کوڼتوب د دوو سرلیکونو لاندې طبقه بندي کیږي.

  • د اوریدلو کمښت یا بشپړ نه شتون، چې د اوریدلو ضایع یا کوڼوالی بلل کیږي.
  • غیر معمولي غږونه اورېدل. [سرچينه پکارده]

کوم چې د بدن د حواسو د نورو اختلالاتو په څېر، کېدای شي د بدن د عمومي ناروغیو له امله رامنځته شي.

کوڼوالی

[سمول]

د اورېدلو بشپړ له منځه تلل کوڼوالی يا کوڼتوب بلل کیږي، او د هغې کمښت د اوریدلو ضایع بلل کیږي. اختلال کولی شي د غږ ټول یادداشتونه اغیزمن کړي یا په ځانګړي غږونو پورې محدود وي. د اوریدلو محدودیت اندازه کول د آډیو میټر وسیلو سره د دې اختلالاتو مطالعې ته اړتیا لري ، کوم چې د آډیو میټر يا غږ پوهنې په نوم یادیږي.

غږپوهنه يا اډيوميټري
  • زېږېدونکي کوڼتوب : د منځني یا داخلي غوږ د شدید غیرعادي حالتونو له امله چې بیرته نشي راګرځیدلی.

یا که د عصبي عصب نه وي، یا که د اوریدلو په عصبي مرکزونو کې تخریبي پرمختګ او فساد شتون ولري، کوم چې حتماً د چوپتیا او ګونګتیا سره مل وي، ځکه چې ماشوم د نورو د غږونو د اوریدو لپاره د تقلید په الهام سره خبرې کول زده کوي.

  • ترلاسه شوي کاڼهتوب : دوه ډوله دي. د ناروغۍ د موقعیت له مخې، کوم چې د اوریدلو محرومیت ټاکي.
    1. انتقالي کاڼهتوب: د خارجي غوږ کانال یا منځني غوږ او د هغې د عناصرو د زخمونو له امله.
    2. ادراک کونه: که د غوږ داخلي برخې ته د زیان رسولو له امله وي، نیمه سرکلر کانالونه چې د ادراک سیسټم شامل دي، یا د اعصابو لارې چې د دماغي کورټیکس ته د غږ څپې لیږدوي.

د انتقالي کوڼوالي عام لاملونه

  • پرمختګ او د منځني غوږ حاد یا مزمنه التهابي پروسه ( حاد otitis، مزمن otitis mastoiditis)
  • د غوږ د پردې زخم، سوری یا سوزش یا د لوړ شور له اوریدلو وروسته cicatris
  • د Eustachian ټیوب خنډ

د ادراک کوونکیتوب عام لاملونه

د ادراک کوڼتوب اصل د لیبرینت دی.

  • ماتول
  • انتان، ټایفس ، ملاریا، فلو
  • اوږدمهاله مسمومیت (الکول-کوینین، اسپرین، سټریپټومیسین)
  • د رګونو ستونزې، د داخلي غوږ arteriosclerosis
  • مسلکي کاڼهتوب چیرې چې ناروغ په دوامداره توګه د لوړ غږونو سره مخ کیږي. (په فابریکو کې، جعلکاران، د هوایی ډګر کارګران)
  • په زړو کسانو کې بوډاتوب د داخلي غوږ د شریانونو د سختیدو، د Corti په ارګان کې د پراختیا او فساد له امله دی، کوم چې د غږیز حرکتونو ترلاسه کولو لپاره ځانګړی دی.

د کاڼه کیدو او لیږدونې او د ادراک اختلالاتو د لاملونو تفصيلي معاینه ، د بیلګې په توګه ، آټوسپونګیوسس ، کوم چې په ساحه کې د ضعیف تغذیې یا د نیم سرکلر کانال د هډوکي کپسول ډیسټروفي ، یا د ثانوي سختۍ او سختۍ له امله رامینځته شوی وده او پروسه ده. د منځني غوږ هډوکي (interstellar joint ) او pychal ، یوه ډیره عامه ناروغي ده چې په میرمنو کې څرګندیږي او د خورا روښانه میراثي ملکیتونو سره څرګندیږي. دا ناروغي په تدریجي ډول بشپړ کاڼه کیدو ته وده ورکوي، مګر خوشبختانه، د جراحۍ له لارې ناروغ ته غږ بیرته راځي.

  • د کلیر اعصاب زخم (د اعصاب پړسوب یا عصبي عصبي تومور) چې غږونه د غږ مرکز ته د عضوي له لارې لیږدوي.
  • د غږ مرکزونو مستقیم زخم چې په میډولا (بلب) کې موقعیت لري او دماغي کورټیکس بدلیږي یا شعوري احساس لیږدول کیږي.

دا زخمونه د مغزو په تومورونو او دماغي بواسیرو کې لیدل کیدی شي.

په لنډیز کې، د کاڼه کیدو احتمالي لاملونه ډیری او مختلف دي. عمر، مختلف صدمې، د توازن اختالفونو سره اوږدمهاله انتانات، د ژوند په چاپیریال کې، چې د ډیری ازموینو سره ترلاسه کیدی شي. په ماشوم کې یو طرفه کاڼه کول د otitis نښو څخه پیژندل کیدی شي. د زړو کسانو دوه اړخیزه کاڼه کیدل د دماغ په سطحه د ارتیروسکلروسیس یا د وینې جریان اختلال په توګه فکر کیدی شي (لیبرینت) ، کوم چې د متخصص کار دی. ډیری کوڼۍ درملنه کیدی شي. عصري جراحۍ د ګټورو عملونو وړتیا لري، او همدارنګه د خورا نازک پروسټیسز په مرسته، ناروغ د مطلق کاڼه کیدو څخه ژغورل کیدی شي.

د داخلي غوږ غږونه پرته له بهرني شتون څخه

[سمول]

د غږونو اورېدل چې په حقیقت کې په بهر کې شتون نلري او ناروغ یې اوري باید هغه خیالي ادراک ونه بلل شي چې په دماغ کې رامینځته کیږي. دا د حسي رواني اختلالاتو معنی لري پداسې حال کې چې د اوریدلو سیسټم په بشپړ ډول روغ دی.

  • د حشراتو د غږ غږ
  • د سکالپ ګولۍ غږ
  • د اوبو د ښکته کیدو غږ
  • د لوکوموټیو سیستی مختلف غږونه، د ساعت غږ
  • د لږ شدت سره: ګډوډي، ګډوډي، چغې وهل، د خندا غږ چې ډیر ګډوډ وي او ځینې وختونه لکه: پخپله کاڼه.

دا اختلال د خارجي، منځني او داخلي غوږ ناروغیو کې عام دی. کیدای شي د یو بهرني څیز له امله، د غوږ بندیدل د جرم له امله رامنځته کیږي. ډیری وختونه، موږ د غوږ زخمونه د کوچنیو هډوکو سختۍ سره یوځای وینو، د eustachian tube sclerosis. په پیچل (لیبرینت) زخمونو کې، دوی د ورټیګو سره یوځای کیږي. دا د غوږ د کوچنیو کیپلیرونو عصبي انقباض کې هم لیدل کیږي. دا انقباض په هغو کسانو کې چې د شریانونو سکلیروسیس، ګوتو، د غوږ د داخلي زخمونو او د مخدره توکو مسمومیت ( کوینین ) او په ځینو مسلکونو (ډېرورونو) کې یا د ځینې ecnophenic صدمې وروسته لیدل کیږي د وینې دوران اختلالاتو له امله لیدل کیږي.

درملنه د علت درملنې په څیر دي. کوم چې باید د غوږ کنډک له منځه یوسي، که نه نو ځینې درمل چې د درد درد ښه کونکي دي د ناغوښتل شوي پدیدې لپاره کارول کیږي.

د کوڼوالي اختلالات

[سمول]

د اورېدلو ضعف په مختلفو دلایلو، د غوږ په کانال کې د خارجي بدن موجودیت یا په منځني غوږ کې د پړسوب او انتان له امله رامنځ ته کېدای شي، په دې صورت کې غږونه داخلي غوږ ته نه رسېږي او دې ته Conductive deafness ویل کېږي. د غږ د احساس د حجرو د تخریب په پایله کې د غږ حس له لاسه ورکوي، چې د عصبي کاڼه کیدو په نوم یادیږي، کاڼی کیدای شي زیږنده وي، لکه د زیږون سیفیلس، د میندو روبیلا، د امیندوارۍ په وخت کې د ځینو درملو کارول، یا د بدن خرابوالی. د جنین د دورې او زیږون په جریان کې د اوریدونکي عضوي زیان له امله په ترلاسه شوي ماډل کې، یو له خورا مهم لاملونو څخه د منځني غوږ انتانونه دي، چې ډیری یې د انتاني ناروغیو څخه وروسته واقع کیږي، په ځانګړې توګه د روبیلا او ټایفایډ په واسطه، په ماشومانو کې د اوریدلو اندازه کول، لکه طبیعي انعکاس کړنې چې ماشوم د غږ اوریدلو په وخت کې مخ کیږي، او همدارنګه د لوبې له لارې، د ماشوم سره، او په پای کې، د هر غوږ آډیو میټري په جلا توګه موندل کیدی شي. [۱]

د اورېدلو اختلالاتو ډولونه

[سمول]

د غوږ د کمزورتیا په اړه، ډیری تعریفونه او کټګورۍ شتون لري. د دې کټګوریو ترټولو عام هغه دی چې ناروغان په دوه ډلو ویشي: "کاڼه" او "د اوریدلو سخت". دا طبقه بندي نسبتا ساده ده پرته له هغه قضیو څخه چې متخصصین یې مختلف تعریفونه وړاندې کوي. معمولا دوه ډوله کاڼه وي:

ادراکي کوڼوالی

[سمول]

دا ډول چې د کوکلیا یا د اوریدونکي اعصاب د اختلال له امله رامینځته کیږي د عصبي او ترلاسه شوي کاڼه کیدو په نوم هم یادیږي.

== Conductive Deafness .svg|thumbnail|په 2002 کې د 100,000 خلکو لپاره د کاڼه کیدو (لویانو) له امله د معلولیت له امله د ژوند کلونه له لاسه ورکړل. [۲]

     مالومات نشته      ۱۵۰لږ      ۱۵۰–۲۰۰      ۲۰۰–۲۵۰      ۲۵۰–۳۰۰      ۳۰۰–۳۵۰      ۳۵۰–۴۰۰      ۴۰۰–۴۵۰      ۴۵۰–۵۰۰      ۵۰۰–۵۵۰      ۵۵۰–۶۰۰      ۶۰۰–۶۵۰      ۶۵۰ډېر

]]

په ماشومانو کې د اورېدلو نیمګړتیا

[سمول]

موږ کولی شو په ماشومانو کې د اوریدلو ضعف په اړه وغږیږو کله چې د لاملونو لکه د غوږونو د خرابوالي یا دې پورې اړوند اعصابو له امله دوی د چاپیریال غږونو اوریدلو کې ستونزې لري. ترټولو منل شوي تعریفونه چې د تعلیمي متخصصینو نظرونه منعکس کوي هغه تعریفونه دي چې د کاڼو لپاره د تعلیمي رییسانو کنفرانس اجرایوي کمیټې لخوا رامینځته شوي. موږ به دا تعریفونه تشریح کړو.

د اورېدلو نیمګړتیا

[سمول]

دا یو عامه اصطلاح ده چې د اورېدلو یو شمېر معلولیتونه په ګوته کوي چې ممکن له نرم څخه تر ژورې پورې توپیر ولري. د اوریدلو نیمګړتیا دوه فرعي ګروپونه لري، کاڼه او د اوریدلو سخت.

کاڼه

[سمول]

یو کس ته ویل کیږي چې د اورېدلو نیمګړتیا لري چې د اورېدلو له لارې ترلاسه شوي لفظي مالوماتو په بریالیتوب سره پروسس کولو مخه نیسي (که د اوریدلو مرستې سره یا پرته). (البته، په ایران کې شاوخوا سل زره کاڼه خلک دي). په ایران کې، په هرو 1000 ژوندیو زیږونونو کې، 4.7٪ ماشومان د غوږ د غوږ د کمزورتیا سره زېږېدلي دي، او دا چې د ملي سکرینینګ پروګرام نه دی پلي شوی، دا احصایه د نړیوالې کچې څخه لوړه ده. [۳]

لږ اورېدونکی

[سمول]

یو شخص ته ویل کیږي چې د اوریدلو له لارې ترلاسه شوي معلوماتو پروسس او پروسس کولو کې د هغه پاتې اوریدلو څخه کار واخلي، په عمومي ډول د اوریدلو وسایلو په کارولو سره.

یو مهم ټکی دا دی چې د ژبې په وده کې د اوریدلو د ضایع کیدو او ذهني پاتې کیدو ترمنځ نږدې اړیکه شتون لري. له همدې امله، متخصصین د اوریدلو د کمزورتیا په پیل باندې ډیر ټینګار کوي. هرڅومره چې په ماشوم کې د اوریدلو نیمګړتیا رامینځته شي ، په هماغه اندازه د هغه د ژبې وده زیانمن کیږي. له همدې امله، هغه مسلکي کسان چې د اوریدنې د نیمګړتیاو ماشومانو سره کار کوي اکثرا اصطلاحات کاروي لکه زیږیدونکي کاڼه (یعنې هغه څوک چې د زیږون په وخت کې کاڼه وي) او غیر میراثي کاڼه (یعنې هغه څوک چې د زیږون څخه وروسته کاڼه وي). دوه نور اصطلاحات چې ډیری وختونه د دې ماشومانو لپاره د ژبې زده کړې په شرایطو کې کارول کیږي عبارت دي له: د ژبې څخه مخکې کاڼه: دا د زیږون یا د ژوند په لومړیو کې او د ژبې یا وینا له پراختیا دمخه پیښیږي. کاڼه خلک د ژبې له زده کړې وروسته: کاڼهتوب د ژبې او وینا له پرمختګ وروسته منځ ته راځي. د پاڼې متن. [۴]

وروستۍ لاسته راوړنې

[سمول]

په 2013 کې ، ساینس پوهانو وموندله چې د ګاما سیکریټیس مخنیوی کونکي د داخلي غوږ د ویښتو حجرو باندې بیا تولیدي اغیزه لري. دا لاسته راوړنه د کوه توب د اغیزمنې درملنې لپاره خورا ارزښتناکه ده. [۵]

اوس مهال په موږکانو او خرگوشونو کې د کاڼۍ د درملنې لپاره د سټیم سیلونو بحث پای ته رسیدلی، خو د دې مطالعاتو انساني پړاو تر اوسه په انسانانو کې د څیړنې اجازه نه لري. خو څیړونکي خوشبینه دي چې په راتلونکو څو کلونو کې به دا نوې درملنه په انساني رضاکارانو باندې پیل شي (۷).

په ایران کې احصایې

[سمول]

محمد فرهادي ، د حکومت د ساینس وزیر ، حسن روحاني چې د غوږ، پوزې او ستوني د جراحۍ متخصص دی، په دې باور دی چې په هیواد کې د کوڼۍ شمیر مخ په زیاتیدو دی او زموږ په هیواد کې د کابو 2.6 پېښې شتون لري. د هرو زرو صحي زېږونونو څخه. [۶]

اړوندې پوښتنې

[سمول]
  • د ګیلودیت پوهنتون ، په نړۍ کې ترټولو زوړ د کڼو پوهنتون

سرچینې

[سمول]
  1. اشکال گوناگون اختلال شنوایی
  2. Lua error in Module:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
  3. از هر یکهزار تولد در ایران حدود 4 نوزاد با اختلال شنوایی متولد می‌شوند . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]
  4. Lua error in Module:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
  5. cell.com
  6. افزایش آمار ناشنوایی در کشور . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]