پټاني
پټاني ( کوماوني : पथनी) د هند د اتراکنډ ایالت د کوماون همالیا د ګنګوليهات تحصیل پیتوراګره ولسوالۍ د اټیګوان او کامسیار سیمې یوه توکمیزه ډله ده، دوی په اصل کې پښتانه دي چې په پخوا وختونو کې د دوی نيکه ګانو هند ته کډه کړې وه او د وخت په تېرېدو دوی خپله ژبه او خپل کلتور د ځايي خلکو د اغېز له کبله پريښی يا لږ تر لږه بدلون يې موندی دی.
پټاني خلک د غرنۍ راجا قبیلې غړي دي چې د هند له پټانکوټ ، نورپور څخه بهالواګر او بیا د شپاړسمې پیړۍ په لومړیو کې خپل اوسني ځای اتراکنډ ته مهاجر شوي. [۱] اتکینسن دوی د هغه ډلو په توګه تشریح کړل چې د کاټیوري واکمنۍ په پای کې په کماون کې کوچنۍ سلطنتونه او په کمون کې د چاند کورنۍ راڅرګندېدل . د چانډانو سره د لنډې مودې وروسته، دوی ته د اټیګاون او کامسیار د پټي، یانې د ګني ګانګولي څخه تر بنسپتن پورې د پټۍ په توګه ډالۍ ورکړل شوه.
اصل
[سمول]راوتونه
[سمول]دوی په څلورو راتونو وېشل شوي دي ( Script error: The function "Lang" does not exist. ) د قبیلې اصلي بنسټ ایښودونکی د دام سنګ د څلورو زامنو د اولادونو سره مطابقت لري، .
- پاړان رات; ( Script error: The function "Lang" does not exist. )
- دوري رات ( Script error: The function "Lang" does not exist. )
- د ملا رات ( Script error: The function "Lang" does not exist. )
- پار رات; ( Script error: The function "Lang" does not exist. )
د راټ کلمه د سنسکرت له کلمې ratha څخه راځي، چې مانا یې کریت ده، د دې لپاره چې دا د بنسټ ایښودونکي میراث وړونکي دي.
ژبه او کلتور
[سمول]ژبه
[سمول]دوی د کوماوني (ګونګولي कुमाँउनी) او هندي په ګنګولي ژبه خبرې کوي.
دین
[سمول]د هندوانو اکثریت د هندوانو پینتون او همدارنګه د نورو محلي خدایانو عبادت کوي لکه ګولو دیوتا ، کیسین، کلبشت، او نندا دیوي، د نورو کمونیانو په څېر.
د قبیلې اصلي معبود سیم دیو (سام دیو) دی، چې تل د خپل ورور هارو دیو (هر دیو) سره یوځای بلل کیږي، د چاند د راجا هریش الهی روح. د دوري پټانيان د هارو سیم سره د ما هاتکالک، د ګنګوليهات مور او پردیوي هم عبادت کوي.
دود
[سمول]د کوماوني راجپوتانو په څېر، د دوی دود او کلتور د نورو کمونیانو په څېر دی. د کماوني هولي دود، جوده او چنچاري سندرې، او د خدایانو سندرې جاګر، سارو او چولیا د کمون د تورو نڅا د دوی د کلتور یوه غوره برخه ده.
پادریان
[سمول]د دوی دودیز پادریان د دیوراري کونا د برهمنانو اپادھیای قبیله دي.
غونډې او جشنونه
[سمول]د دوی اصلي جشنونه هاریلا دي - د حاصلاتو یو جشن دی چې په ټول کماون وجیاداشمي (بیجئ دشمي) کې لمانځل کیږي. دوسله. په دې ورځ، د شیطان پاچا راون په وړاندې د رب رام بریا لمانځل کیږي؛ دا د راجپوت ټولنې لپاره ځانګړی اهمیت لري ځکه چې په دې ورځ د وسلو عبادت هم کیږي. د رکشا بندان یا راکي یا شرواني پورنیما هلته د مقدس تار یاګنوپوت بدلولو ورځ په ګوته کوي. د انتو فستیوال شیوا او د هغه میرمن ماتا پاروتی ته وقف شوی دی. دوی نندشتامي هم لمانځي ، کوم چې ما نندا او ما سنندا ته وقف شوی ، د کمون سرپرست خدایان. دوی د خپل ورور هارو دیو او وراره گولو دیوتا سره د سیم دیوتا د سفرونو په یاد په کلني بوراني میله کې برخه اخلي ، چې ټول یې د کوماون په سیمه کې د خدایانو په توګه عبادت کیږي.
هم وګوره
[سمول]- د کوماون څانګه
- مارشل ریس
حوالې
[سمول]- ↑ History of the Panjab Hill States By J. Hutchison, J.P. Vogel, Asian Educational Services,p213
بهرنۍ اړیکې
[سمول]- د همالیا ګزیټر د ET اټکینسن لخوا
- د کوماون تاریخ د BD پانډي لخوا
- اوما پرساد تاپلیال (۲۰۰۵). اترانچل: تاریخي او کلتوري لید . BR پب. کارپوریشن،.
- اوماچند هاندا (۲۰۰۲). د اترانچل تاریخ انډس خپرونه. ISBN 81-7387-134-5