پټاني

 

پټاني ( کوماوني : पथनी) د هند د اتراکنډ ایالت د کوماون همالیا د ګنګوليهات تحصیل پیتوراګره ولسوالۍ د اټیګوان او کامسیار سیمې یوه توکمیزه ډله ده، دوی په اصل کې پښتانه دي چې په پخوا وختونو کې د دوی نيکه ګانو هند ته کډه کړې وه او د وخت په تېرېدو دوی خپله ژبه او خپل کلتور د ځايي خلکو د اغېز له کبله پريښی يا لږ تر لږه بدلون يې موندی دی.

پټاني خلک د غرنۍ راجا قبیلې غړي دي چې د هند له پټانکوټ ، نورپور څخه بهالواګر او بیا د شپاړسمې پیړۍ په لومړیو کې خپل اوسني ځای اتراکنډ ته مهاجر شوي. اتکینسن دوی د هغه ډلو په توګه تشریح کړل چې د کاټیوري واکمنۍ په پای کې په کماون کې کوچنۍ سلطنتونه او په کمون کې د چاند کورنۍ راڅرګندېدل . د چانډانو سره د لنډې مودې وروسته، دوی ته د اټیګاون او کامسیار د پټي، یانې د ګني ګانګولي څخه تر بنسپتن پورې د پټۍ په توګه ډالۍ ورکړل شوه.

راوتونه

دوی په څلورو راتونو وېشل شوي دي ( ) د قبیلې اصلي بنسټ ایښودونکی د دام سنګ د څلورو زامنو د اولادونو سره مطابقت لري، .

• پاړان رات; ( )

• دوري رات ( )

• د ملا رات ( )

• پار رات; ( )

د راټ کلمه د سنسکرت له کلمې ratha څخه راځي، چې مانا یې کریت ده، د دې لپاره چې دا د بنسټ ایښودونکي میراث وړونکي دي.

ژبه او کلتور

ژبه

دوی د کوماوني (ګونګولي कुमाँउनी) او هندي په ګنګولي ژبه خبرې کوي.

دین

د هندوانو اکثریت د هندوانو پینتون او همدارنګه د نورو محلي خدایانو عبادت کوي لکه ګولو دیوتا ، کیسین، کلبشت، او نندا دیوي، د نورو کمونیانو په څېر.

د قبیلې اصلي معبود سیم دیو (سام دیو) دی، چې تل د خپل ورور هارو دیو (هر دیو) سره یوځای بلل کیږي، د چاند د راجا هریش الهی روح. د دوري پټانيان د هارو سیم سره د ما هاتکالک، د ګنګوليهات مور او پردیوي هم عبادت کوي.

دود

د کوماوني راجپوتانو په څېر، د دوی دود او کلتور د نورو کمونیانو په څېر دی. د کماوني هولي دود، جوده او چنچاري سندرې، او د خدایانو سندرې جاګر، سارو او چولیا د کمون د تورو نڅا د دوی د کلتور یوه غوره برخه ده.

پادریان

د دوی دودیز پادریان د دیوراري کونا د برهمنانو اپادھیای قبیله دي.

غونډې او جشنونه

د دوی اصلي جشنونه هاریلا دي - د حاصلاتو یو جشن دی چې په ټول کماون وجیاداشمي (بیجئ دشمي) کې لمانځل کیږي. دوسله. په دې ورځ، د شیطان پاچا راون په وړاندې د رب رام بریا لمانځل کیږي؛ دا د راجپوت ټولنې لپاره ځانګړی اهمیت لري ځکه چې په دې ورځ د وسلو عبادت هم کیږي. د رکشا بندان یا راکي یا شرواني پورنیما هلته د مقدس تار یاګنوپوت بدلولو ورځ په ګوته کوي. د انتو فستیوال شیوا او د هغه میرمن ماتا پاروتی ته وقف شوی دی. دوی نندشتامي هم لمانځي ، کوم چې ما نندا او ما سنندا ته وقف شوی ، د کمون سرپرست خدایان. دوی د خپل ورور هارو دیو او وراره گولو دیوتا سره د سیم دیوتا د سفرونو په یاد په کلني بوراني میله کې برخه اخلي ، چې ټول یې د کوماون په سیمه کې د خدایانو په توګه عبادت کیږي.

هم وګوره

• د کوماون څانګه
• مارشل ریس

بهرنۍ اړیکې

• د همالیا ګزیټر د ET اټکینسن لخوا
• د کوماون تاریخ د BD پانډي لخوا
• اوما پرساد تاپلیال (۲۰۰۵). اترانچل: تاریخي او کلتوري لید . BR پب. کارپوریشن،. 
• اوماچند هاندا (۲۰۰۲). د اترانچل تاریخ انډس خپرونه. ISBN 81-7387-134-5