عبدالمنان دردمند
عبدالمنان دردمند (زوکړه ۱۲۹۲ لمريز لېږدي کال، باجوړ - مړینه ۱۳۶۹ ل ل کال (د ۱۹۹۰ زېږدي کال د جولای ۲۱)، پېښور) د افغانستان يو پښتو ژبی لیکوال او شاعر دی.
مخينه[سمول]
عبدالمنان دردمند د ارواښاد سید احمد زوی او د بهادر گل لمسی، پر ۱۲۹۲ لمريز لېږدي کال د باجوړ د چارمنگ د سیداشاه لنډي په چم کې دې نړۍ ته سترگې پرانیستلې وې. لومړنۍ زده کړې يې په باجوړ کى د گل احمد په مدرسه کې وکړې، او نورې زده کړې يې په پېښور او کابل کې د ديني عالمانو له خوا تر لاسه کړې وې.
دردمند ټول عمر د هېواد په رسنيو کى کار کړى چې نږدې ۱۰ کاله د راډيو افغانستان د پښتونستان خپرونې پازوال (مسئول) وو. سربېره پر دې، هغه د انگرېزانو پر خلاف په ډيرو غزاگانو کې هم گډون کړى وو چې د هغوی له شمېره یې د ليکنډي غزا، د کړپى غزا او داسې نورو غزاوو نومونه اخیستلی شو. نوموړي ددغو غزاوو په اړه په يوه قلمي نسخه کې بيان کړی دی.
دندې[سمول]
- په باجوړ کې د لمبې اخبار بنسټوال (موسس)، ۱۳۱۲ ل کال.
- د پښتون اخبار بنسټوال، چې په باجوړ کې خپرېده.
- د المجاهد اخبار چې په تنول کې خپريده.
- په فراه کې د سیستان ورځپاڼې پازوال.
- په ګردیز کى د وړانگې اونیزې پازوال.
- د کابل مجلې پازوال مدير.
- دائرة المعارف مجله.
- د هېواد ورځپاڼې پازوال مدير.
- په هرات کې د اتفاق اسلام ورځپاڼې پازوال مدير.
- په کابل کې د پاميزاد اوونیزې پازوال مدير.
- د انيس ورځپاڼې پازوال مدير.
د شعر بېلگې يې[سمول]
ددې شين اسمان د لاندې - شي ارام به جهان کله
شرق او غرب به يو وروري شي - په نامه د انسان کله
د ادم حوا اولاد يو - مخ د ځمکې مو وطن دى
امن سوله به نصيب شي - د دې ستړي کاروان کله
بنى ادم ټول يو وجود دى - مختلف فکرونه بيل دي
د ژوندون په خوند به پوه شي - په قانون د قرآن کله
باجوړ
د نيکه نه راته پاتې يوه توره بل لوړ دى - دا زمونږه باجوړ دى، دا زمونږه باجوړ دى
په هر ناو کى يې چينې دي، ډک کانونه خزانې دي - هر يو بوټى يې کيميا او د موسم په عطر غوړ دى
دا زمونږه باجوړ دى، دا زمونږه باجوړ دى
چې بهار او پشکال شي، د گلونو استقلال شي - ورشوگانو ته چې گورو، د ژوندون ښکلی دفتر دى -
دا زمونږه باجوړ دى، دا زمونږه باجوړ دى
په دى غرونو کې باغونه، پکې ستوري چراغونه - دي روان پکې رودونه، خو د پاسه پرې وچ خوړ دى
دا زمونږه باجوړ دى، دا زمونږه باجوړ دى
که باټوار او که کيمور دى، د ابشارو پکې شور دى - خو د لاندې کروندې او لوی پټی زمونږه شړ دی
دا زمونږه باجوړ دى، دا زمونږه باجوړ دى
د يوې گېډې مزدوران يو، په بازار کې فقيران يو - خو گوندي او تربگني باندې هر کلى مو ککړ دى
دا زمونږه باجوړ دى، دا زمونږه باجوړ دى
نه هنر او نه کمال شته، نه تعليم ته د چا خيال شته - د رڼا نه لرې پاتې، نه پوهېږو چې څوک پړ دى
دا زمونږه باجوړ دى، دا زمونږه باجوړ دى
د ډيوې تتې رڼا ته، د څپياکو د اور خواته - د انسان حيوان تر منځه، په کوټه کې يو اخور دى
دا زمونږه باجوړ دى، دا زمونږه باجوړ دى
د تاريخ په کرونده کې، رانه ورانه ماشوړه شوه - چى څه وگټو د ورځې، هغه ټوله يوه شوړه شوه
د انسان او د حيوان د، اوبو څښلو يو جوړ دى - دا زمونږه باجوړ دى، دا زمونږه باجوړ دى
کور په کور کلې په کلي، د گوندي تربگنۍ څلي - شاه زلمي پکې وژلي، د تروکي په لکړ دى
دا زمونږه باجوړ دى، دا زمونږه باجوړ دى
قلعه گانې جيلخانې لوړ برجونه يې ټاڼې - ترې چاپيره سره اورونه، سوله مات او کور سنگر دى
دا زمونږه باجوړ دى، دا زمونږه باجوړ دى
نه برېښنا او نه سرک شته، نه د اصل ژوند درک شته - دردمند ورته حيران او ناصر خان په ژړا سر دى
دا زمونږه باجوړ دى، دا زمونږه باجوړ دى
خداى بخښلي عبدالمنان دردمند دا شعر پر ۱۹۸۲ ز کال د باجوړ د چهارمنگ شاه کلي کې ويلی وو.
مدني اکر[سمول]
مړينه[سمول]
عبدالمنان دردمند پر ۱۳۶۹ ل ل کال (د ۱۹۹۰ زېږدي کال د جولای پر ۲۱) په پېښور کې له دې نړۍ سترگې پټې کړې او د رحمان بابا په هديره کې خاورو ته وسپارل شو. اروا يې ښاده او جنت يې ځای شه.
چاپ شوي نښيرونه يې[سمول]
۱- وښکلې توره.
۲- پښتو سوچه لغات.
۳- نوى خيال.
۴- نن سبا.
۵- ملي ناره.
۶-ادبي سوغات.
۷- ملي يووالى.
۸- پښتونستان وپيژنئ.
۹- د پښتونستان د خپلواکۍ تړون، ۴ ټوکه.
۱۰ پښتو ليکونه، د ۱۳۵۱ ل ل کال کابل چاپ.
۱۱- قلمي نسخې.
۱۲- د گودر گلونه.
۱۳- ولسي دستورالعمل.
۱۴- پښتو موسيقي، ټنگ ټکور.
۱۵- طبیعي عنعنوى بوټي.
۱۶- زمونږ رسول ص.
۱۷- خوږې قصې.
۱۸- اوښکې، شاعرانه قطعات.
۱۹- هندي مهاجرين اور مجاهدين.
۲۰- نوميالي پښتانه.
۲۱- د پښتونستان قاموس.
۲۲- پښتو ډرامې.
۲۳- د غم سيلاب.
۲۴- د حج د سفر رساله.
۲۵- زما د ژوند تاريخي داستان او روماني خاطرې.
۲۶- د خپلواکۍ تړون، د ۱۳۴۷ ل ل کال چاپ.
۲۷-
همدا راز يو شمېر نور اثار چې ورک شوي دي.
اخځليک[سمول]
۱- د عبدالمنان دردمند په نامه فېسبوک پاڼه.
۴-