سوېلي اسيايي ژبې
| عمومي مالومات | |
|---|---|
| ځانګړې وېشنيزه | |
| ويونکو شمېر |
۹۰٬۰۰۰٬۰۰۰  |
| برخې |
|---|
سوېلي اسيايي ژبې چې استرواسيايي ژبې یا مون-خمیر يې هم بولي [۲] د ژبو یوه لویه کورنۍ ده چې د اېندوچینا او د هند ، بنګله دېش ، نیپال او سوېلي چین ځینې برخو ژبې په بر کې نيسي، نن ورځ، په نړۍ کې د سوېلي اسيايي ژبو ۱۱۷ مېلیونه ویونکي شته. [۳] د دې ژبو څخه، یوازې ویتنامي ، خمري او مون اوږد لیکل شوی تاریخ لري، او یوازې ویتنامي او خمر ژبې په ویتنام او کمبوډیا کې رسمي ژبې ګڼل کيږي. د مون ژبه هم په میانمار او تایلینډ کې د یوې اصلي ژبې په توګه پېژندل شوې. وا ژبه په میانمار کې د وا ایالت رسمي ژبه هم ده. سينتالي هم د هند له ۲۲ ټاکل شویو ژبو څخه یوه ده. د دې کورنۍ نورې ژبې د لږکیو ډلو لخوا ویل کیږي او رسمي حیثیت نه لري.
ایتھنولوګ د ۱۶۸ اسټرونیایی ژبې راپېژني. دا ژبې ديارلس څانګې جوړوي (او ښايي د شومپن د ژبې د حساب له مخې څوارلس څانګې، چې غړيتوب يې په بشپړه توګه نه دی منل شوی)، چې په دوو ډلو وېشل شوي دي، مون-خمر او مونډا . نورې وروسته ډلبندۍ دا ژبې په درېوو څانګو وېشي (مونډا، اټومي مون - خمر او کاهسي - خامويي ) [۴] یا ځینې وختونه ټولې ډلې د مون - خمر فرعي څانګې لاندې ځای په ځای شوي او دا نوم د کورنۍ نوم ګڼي. [۵]
د اسټرواسیا ژبې په سوېل ختیځه آسیا کې او د هند، بنګله دېش، نیپال او ختیځې آسیا په برخو کې وېشل شوي او د نورو ژبو لخوا یو له بل څخه جلا شوي دي. داسې برېښي چې سوېل ختیځه آسیا ( د انډامان ټاپوګانو پرته) د دې ژبواصلي ټاټوبي وي ، او ګاونډي کورنۍ لکه کرا ډای ، هونګ مین ، استرونزیایي ژبې ، او د چین - تيبېتي ژبې وروسته د کډوالۍ له لارې دې سيمې ته رالېږدول شوي دي. [۶]
ژبې
[سمول]د دې ژبو ډلبندي کولو یوه عامه لاره په لاندې ډول ده:
- مونډا
- شمالي مونډا
- کورکو
- خرواري
- سوېلي مونډا
- خاریه-جوانګ
- مونډای کوراپوت
- شمالي مونډا
- مون-خمر
اړوندې پوښتنې
[سمول]سرچينې
[سمول]- ↑ ذکر کېدنه: The Cambridge Encyclopedia of Language. Page(s): 309. Publisher: Cambridge University Press. خپرېدو نېټه: ۱۹۸۷. ليکوال: David Crystal.
- ↑ Bradley (2012) notes, MK in the wider sense including the Munda languages of eastern South Asia is also known as Austroasiatic.
- ↑ "Austroasiatic". www.languagesgulper.com (په انګليسي). نه اخيستل شوی 15 October 2017.
- ↑ Diffloth 2005
- ↑ Sidwell 2009
- ↑ Sidwell, Paul, and Roger Blench.
- Difflot, Gérard (2005). "د ژبپوهنې پالونټولوژي او آسټرواسیاټیک ونډه". په لارنټ ساګارت، راجر بلینچ او الیسیا سانچیز-مزاس، ایډز کې. د ختیځ آسیا خلک: د لرغونپوهنې، ژبپوهنې او جینیات سره یوځای کول. 77-80 لندن: روټلج کرزن.
 |
ويکيخونديځ کې د سوېلي اسيايي ژبې اړوند دوتنې شته. |
- زبانهای آستروآسیایی در دانشنامهٔ بریتانیکا
- Swadesh lists for Austro-Asiatic languages (from Wiktionary's wikt:Appendix:Swadesh lists Swadesh-list appendix)
- Austro-Asiatic at the Linguist List MultiTree Project (not functional as of 2014): Genealogical trees attributed to Sebeok 1942, Pinnow 1959, Diffloth 2005, and Matisoff 2006