د متحده ايالاتو مشرانو جرګه
د متحده ایالاتو سنا يا مشرانو جرګه (انګلیسي: United States Senate) د متحده ایالاتو د کانګرس مشرانو جرګه ده. د متحده ایالاتو په سنا کې د استازو شمېر 100 تنه دی، او هر ایالت، که څه هم لوی یا کوچنی وي، په سنا کې دوه استازي لري. سناتوران د شپږو کلونو لپاره ټاکل کیږي او غړیتوب یې محدود دی.
سريزه
[سمول]د امریکا د متحده ایالاتو د اساسي قانون له مخې، د امریکا د مشرانو جرګې ټولټاکنې په هرو دوو کلونو کې ترسره کیږي چې د دې جرګې یو پر درېیمه برخه سناتوران وټاکي. په حقیقت کې د دې جرګې غړي په دریو کته ګوريو وېشل شوي دي: لومړۍ ډله (۳۳ غړي)، دوهمه ډله (۳۳) غړي او درېيمه ډله (۳۴) غړي او د هرې کټګورۍ لپاره ټاکنې په هرو دوو کلونو کې ترسره کیږي. په دې توګه به هر سناتور د شپږو کلونو لپاره د مشرانو جرګې غړی وي.
له 1789 څخه تر 1913 پورې، د هر ایالت سناتوران د هغه ایالت د مقننه قوې لخوا ټاکل شوي. له 1913 راهیسې او په اساسي قانون کې د 17 م تعدیل له تصویب سره، د سناتورانو د ټاکلو دنده په مستقیم ډول اتباعو ته وسپارل شوه. د دې پرېکړې سره، د فدرالي بنسټونو په جوړولو کې د دولتي مقننه قوانیو رول او نفوذ، په ځانګړې توګه د متحده ایاالتو کانګرېس نفوذ کم شوی.
د اساسي قانون له مخې د مشرانو جرګې مشري د امریکا د مرستیال ولسمشر په غاړه ده. دا دریځ تقریبا رسمي دی، چې د کانګرس د غونډې په ګډون د رسمي مراسمو په ترڅ کې د مرستیال ولسمشر په اوږو کېښودل کیږي. هغه معمولا په مشرانو جرګه کې د رایې ورکولو په بهیر کې نه حاضریږي او یوازې هغه مهال رایه ورکوي چې د سناتورانو رایې په مساوي ډول وېشل شوي وي. هرکله چې په مشرانو جرګه کې کوم قرارداد ۵۰ مثبتې او ۵۰ منفي رايې ولري، مرستیال ولسمشر د مشرانو جرګې د رئیس په توګه خپله رایه ورکوي او په دې توګه د هغه پرېکړه لیک برخلیک ټاکونکی ګڼل کيږي.
د ولسمشر د مرستیال په غیاب کې، چې اکثراً په مشرانو جرګه کې د بحث پر مهال نه وي، د اکثریت ګوند جګپوړی غړی د غونډو مشري کوي؛ هغه د مشرانو جرګې موقتي مشر ګڼل کيږي. په سنا کې لکه د استازو په جرګه کې، د اقلیت مشر د اپوزیسیون د مشر په توګه پېژندل کیږي. د مشرانو جرګې ودانۍ په واشنګټن ډي سي کې موقعیت لري.
د متحده ایالاتو مشرانو جرګې غړيتوب شرايط
[سمول]- لږترلږه 30 کلن
- لږ ترلږه د متحده ايالاتو 9 کلن تابعیت ولري
- د ټاکنو په وخت کې په هغه ايالت کې استوګنه چېرته چې دا نوماند وي.
.jpg)
اصلي کمیټې
[سمول]
- کرنه، تغذیه او ځنګلونه
- د بودیجې تخصیص
- پوځي خدمت
- بانکداري، کور جوړونه او ښاري چارې
- بودیجه
- تجارت، ساینس او ترانسپورت
- انرژي او طبیعي سرچینې
- چاپیریال او عامه فعالیتونه
- مالي
- بهرنۍ اړیکې
- حکومتي چارې
- قضايي
- بشري سرچينې او کار
- قانون او دولتي چارې
- کوچني سوداګریز فعالیتونه
- د جګړې څخه د بېرته راستنېدونکو سرتېرو چارې
اړوندې پوښتنې
[سمول]- د متحده ایالاتو د استازو مجلس
- د متحده ایالاتو د سنا د بهرنیو اړیکو کمیټه
- د متحده ایالاتو د اوسنیو سناتورانو نوملړ
- د امریکا د متحده ایالاتو کانګرس
سرچينې
[سمول]- Alexey Dutoqueville ، "په امریکا کې د ډیموکراسۍ تحلیل"، رحمت الله مقدم مراغی، (زوار، تهران، ۱۳۴۷)، لومړی چاپ
- مارکوس ویب، "د امریکا متحده ایالات"، فاطمه شاداب، (فوکنوس، تهران، ۲۰۰۳)، لومړی چاپ
- امیر علي ابوالفتح، "د امریکا د متحده ایالاتو ستراتیژیکه ارزونه"، (د تهران د ابرار معاصر نړیوال کلتوري انسټیټیوټ، تهران، 2008)، لومړی چاپ
- فرانک ایل. شول، "امریکا امریکا څنګه شوه؟"، ابراهیم سیدکیاني، (امیر کبیر پبلشنګ هاوس، تهران، ۲۰۰۳)، دریم چاپ
- حسین حمیدینیا، "د امریکا متحده ایالات"، (د سیاسي او نړیوالو مطالعاتو څانګه، تهران، ۲۰۱۲)، لومړۍ ګڼه