د زړه عضلاتي اعتلال

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
د زړه عضلاتي اعتلال
ډلبندۍ او باندنۍ سرچينې
د زړه کيڼ بطن په جراحي کړنو پرانيستل شوی او دا په کې څرگنده ده چې د زړه دا کيڼ بطن پنډ، له خپلې اندازې پړسېدلی چې د سب اېنډوکارډيل فېبروسېز پکې په آسانۍ سره د اېنډوکارډيوم يو ډول سپينوالي په څېر څرگند دی.
ICD-10 I42.0
ICD-9 425.4
DiseasesDB 2137
MedlinePlus 001105
MeSH D009202

د زړه عضلاتي اعتلال (په انگرېزي: Cardiomyopathy) يا د زړه عضلاتي رنځ، د زړه د مايوکارډيوم د نورماله عمل د خرابېدو ناروغي ده. هغه خلک چې په دغې ناروغۍ اخته وي نو دغه ډله ناروغانو کې اکثراً د آرېتميا يا د رېتم نشتوالی او يا هم په ناڅاپي توگه د زړه درېدلو وېره او يا همدا دواړه اعراض په يو وخت کې راپېښېدلای شي.[۱]

د زړه عضلاتي اعتلال په دوه وېشنيزو کې، د باندنيو اعتلال او منځوۍ اعتلال باندې وېشل شوی.[۲]

د زړه عضلاتي باندنی اعتلال

دا د همدې ناروغۍ هغه عمده رنځونه دي چې پخپله د مايوکارډيوم په باندنۍ سطحه کې رامېنځ ته کېږي. د زړه د عضلاتي رنځ اکثراً باندني اعتلال رامېنځ ته کوي، دا ځکه چې د دغې ناروغۍ تر ټولو عام سبب اسکېميا يا عضلاتي ووبونو (انساجو) ته د آکسيجن نه بډايه وينې د نه رسېدو سبب وي. د روغتيا نړېوال اورگان د همدې ډلې سببونو ته ځانگړي کارډيومايوپاتي يا د زړه ځانگړې عضلاتي رنځونه وايي:[۲]

په دې پورتني لړليک کې چې کومه ناروغي نه ده ورگډه شوې هغه د چاگاز ناروغي ده، دا ځکه چې په منځنۍ او سوېلي امريکا کې د چاگاز ناروغي د زړه عضلاتي اعتلالونو يو اهم سبب گڼل کېږي.[۳][۴]

اسکېميک کارډيومايوپاتي

د اسکېميک کارډيومايوپاتۍ اصطلاح په عامه توگه د زړه هغه ناروغيو لور اشاره کوي چې د زړه په عضلاتو کې د اسکېميا يا انفارکشن رامېنځ ته کړي، خو د کارډيو مايوپاتۍ د ډلبنديو اوسمهالي لارښود له خوا د دې نظر ملاتړ نه کېږي.[۵][۶].

اسکېميکه کارډيومايوپاتي د زړه د عضلاتو هغه کمزوري ده چې د زړه عضلاتو ته د نامناسبه کچه د آکسيجن په رسېدو سره چې بيا هم د زړه د رگونو ناروغۍ يې تر ټولو عام سبب دی، راپېښېږي. د وينې کمښت او د خوب په وخت کې د سا بندېدل هغه حالتونه دي چې د اسکېميک مايوکارډيوم سره يې نسبتاً عام تړاو دی په همدې توگه هايپرتايرايډيزم د نسبي ثانوي اسکېميا رامېنځ ته کېدلای شي، چې په دې قضيه کې د زړه د چټک عمل عدم کفايه يې سبب دی. هغه افراد چې په اسکېميک کارډيومايوپاتۍ اخته وي، نو د هغوی په صحي پېښليک کې اکثراً د مايوکارډيل انفارکشن يا د زړه حمله پېښې ثبت ليدل شوي، که څه هم چې آن د زړه د حملې په نه شتون سره هم اوږدمهاله اسکېميا د زړه عضلاتو کې د پام وړ ورانی راولي چې همدا پخپله د يوه اهم کلينيکي کارډيومايوپاتيک حالت رامېنځ ته کوي. د يوې عامې بېگې په توگه، د زړه هغه سيمې چې د مايوکارډيل انفارکشن نه اغېزمن کېږې، په پيل کې نېکروتيکې کېږي چې دا د سلولونو د مړينې پرسوه ده، او تر دې وروسته په همدغو برخو کې مايوکارډيل سکارېنگ يا داغ (فېبروسېز) رامېنځ ته کېږي. همدا فېبروټيک ووب (نسج) د حرکت نه بې برخې وي او د زړه عضلاتي خاصيت نه لري چې په نتيجه کې د زړه د پمپولو په عمل کې هم کومه ونډه نه شي سر ته رسولی. که د زړه همدا اکاينېټيکه (د حرکت نه بې برخې) سيمه پراخه او په کافي اندازه يوه لويه برخه وي، نو د زړه اغېزمن شوی اړخ (که هغه د زړه کيڼ يا ښي اړخ وي) به د زړه د درېدلو سبب وگرځي او د زړه درېدل به بيا د اسکېميک کارډيومايوپاتۍ په نتيجه تمام شي.

په ځينو کې، شديد احساساتي تشوشات او سټرېس د ټاکوتسوبو کارډيومايوپاتۍ ته لاره هوارولای شي، چې دا حالت پخپله د کارډيومايوپاتۍ يو ځانگړی ډول دی او ځانته ځانگړې اېتيالوژي (د رنځورېدلو سببونه) لري.

د سيستماتيکو ناروغيو په سبب رامېنځ ته شوې کارډيومايوپاتي

داسې ډېرې ناروغۍ دي چې د زړه عضلاتي اعتلالونو سبب گرځي. په داسې ناروغيو کې هېموکروماټوسېز،(په ځيگر او د بدن نورو غړو کې د وسپنې يو غېرنورماله راغونډېدنه)، اميلايډوسېز (د اميلايډ پروټين يوه غېرنورماله راغونډېدنه)، ډيابېټيز، هايپرتايرايډيزم، د ليسوزومونو د زېرمه کولو ناروغي او عضلاتي ورانی شامل دي.

د زړه عضلاتي منځوی اعتلال

کينډۍ:Seealso

An intrinsic cardiomyopathy is weakness in the muscle of the heart that is not due to an identifiable external cause. To make a diagnosis of an intrinsic cardiomyopathy, significant coronary artery disease should be ruled out (amongst other things). The term intrinsic cardiomyopathy does not describe the specific etiology of weakened heart muscle. The intrinsic cardiomyopathies consist of a variety of disease states, each with their own causes.

Intrinsic cardiomyopathy has a number of causes including drug and alcohol toxicity, certain infections (including Hepatitis C), and various genetic and idiopathic (i.e., unknown) causes.

Intrinsic cardiomyopathies are generally classified into four types,[۲][۷] but additional types are also recognized:

  • Dilated cardiomyopathy (DCM), the most common form, and one of the leading indications for heart transplantation. In DCM the heart (especially the left ventricle) is enlarged and the pumping function is diminished. Approximately 40% of cases are familial, but the genetics are poorly understood compared with HCM. In some cases it manifests as peripartum cardiomyopathy, and in other cases it may be associated with alcoholism.
  • Hypertrophic cardiomyopathy (HCM or HOCM), a genetic disorder caused by various mutations in genes encoding sarcomeric proteins. In HCM the heart muscle is thickened, which can obstruct blood flow and prevent the heart from functioning properly.
  • Arrhythmogenic right ventricular cardiomyopathy (ARVC) arises from an electrical disturbance of the heart in which heart muscle is replaced by fibrous scar tissue. The right ventricle is generally most affected.
  • Restrictive cardiomyopathy (RCM) is an uncommon cardiomyopathy. The walls of the ventricles are stiff, but may not be thickened, and resist the normal filling of the heart with blood. A rare form of restrictive cardiomyopathy is the obliterative cardiomyopathy, seen in the hypereosinophilic syndrome. In this type of cardiomyopathy, the myocardium in the apices of the left and right ventricles becomes thickened and fibrotic, causing a decrease in the volumes of the ventricles and a type of restrictive cardiomyopathy.
  • Noncompaction cardiomyopathy has been recognized as a separate type since the 1980s. The term refers to a cardiomyopathy where the left ventricle wall has failed to grow properly from birth and has a spongy appearance when viewed during an echocardiogram.

نښې نښانې

دا ناروغي د زړه نژدې هرې بلې ناروغۍ ته ورته نښې نښانې لري. د ټټر درد په دې ناروغۍ کې عام دی. معتدله مايوکارډايټېس او يا هم کارډيومايوپاتي اکثراً بې نښو او علامو رامنځ ته کېږي؛ په شديدو حالتونو کې د زړه د درېدو، د زړه آرېتميا او سيستوليک اېمبولايزېشنونه هم راولاړېدلای شي. د ځينو ناروغيو (لکه د چاگاز رنځ) ښکاره کېدل ډېر راڅرگندېږي. په اکثرو ناروغانو کې چې د بايوپسي آزمېښت کې يې مايوکارډايټېس اثبات شوی وي، په هغوی کې يو تازه ويروسي لامل هم وي چې د کارډيو وېسکولر علايمو ته لاره هواروي.

په اکثرو ناروغانو کې د ECG غېرنورمالتياوې څرگندې وي، که څه هم چې د اي سي جي بدلونونه ډېر ځله ناځانگړې وي. د زړه د کيڼ بطن د لويواله مخبېلگه اکثراً د زړه په گراف کې ښکاري. د ناروغ د زړه په گراف کې هوار او يا هم سرښکته T څپه ډېره عامه وي، د لږ-وولټېج QRS کامپلېکس هم اکثراً په گراف کې راڅرگندېږي. د زړه د بطنونو په منځ کې د برېښناييز سيستم خنډونه او د بنډل څانگو خنډونه، په خاصه توگه د کيڼ بنډل د څانگې خنډ، ډېر عام وي. يو اېلېکټروکارډيوگرام د زړه د دېوال د غېرنورماله حرکتونو او يا هم د پيريکارډيل افيوژن په پېژندلو ډېر گټور ثابت شوی. د ټټر راډيوگرافونه کېدای شي چې نورماله وي او يا هم د دغو راډيوگرافونو په مرسته د زړه احتقاني درېدل، د سږو بوغمې او يا هم د زړه لويوالی پرې تثبيت کېدلای شي.

درملنه

د دې ناروغيو درملنه د کارډيو مايوپاتۍ د ډول د پېژندلو پورې اړونده ده، خو اکثراً په درملنه کې د کار وړ دارو درمل، د پېسمېکر، ډيفېبريلاټور او يا هم د وېنټرېکولر اسېسټ ډيوايس (LVADs) نصبول شامل دي. د درملنې تر ټولو لويه موخه د اعراضو کمښت او تسکين دی، او داسې هم کېدای شي چې په ځينو ناروغانو کې آن د زړه د ټرانسپلانټ يا د زړه بدلولو اړتيا پيدا شي. د نورو اختياري درملنو په کارولو سره لکه د سټېم سلولي درملنه نه يواځې د کارډيومايوپاتۍ لپاره بلکه د گڼ شمېر نورو ناروغيو لپاره هم کارېږي، خو دا يوازې سوداگريزه بڼه لري او تر اوسه پورې د ثبوت او مثال په توگه يې ملاتړ نه دی شوی.

نامتو پېښې

په کاناډا کې د 1966 ز. کال په مهال د بير د ځگ په ثابته کولو کې د کوبالټ مرکبونه ورگډ شول چې دغه کار د کارډيومايوپاتۍ سبب وگرځېده او د بير څښونکو د کارډيومايوپاتۍ په نامه سره يادېده.[۸]

ډېو وېليمز د ډراونېنگ پوول يو نامتو موسيقار په ۲۰۰۲ ز. کال کې د کارډيومايوپاتۍ له ناروغۍ ومړ.

ډاکټر. قوبېرټ آټکېنز, د "آټکېنز رژيم" بنسټگر د مړينې نه يو کال دمخه د زړه عضلاتي اعتلال په ناروغۍ اخته شوی ؤ.

الېکسي شېرېپانوف، د کنگل هاکي د لوبې يو 19 کلن مسلکي لوبغاړی د ۲۰۰۸ ز. کال د کنگل هاکي د لوبې په مهال د کارډيومايوپاتۍ له ناروغۍ ومړ.

اندي هالېټ, a 33 year old actor from the television series Angel, died of congestive heart failure in 2009, brought on by a cardiomyopathy from a tooth infection five years earlier.

Michael James Hegstrand aka Road Warrior Hawk an American professional wrestler.

Slash, guitarist for Guns N Roses, survived cardiomyopathy .

Reggie Lewis, captain and all-star of the Boston Celtics, died from hypertrophic cardiomyopathy at age 27.

Marc-Vivien Foe, Cameroonian international & West Ham United professional football (soccer) player, collapsed and died of hypertrophic obstructive cardiomyopathy (HOCM) aged 28 during a FIFA Confederations Cup Match on 26 June 2003.

Cuttino Mobley, a retired NBA player who last played for the LA Clippers, was forced to retire after being diagnosed with hypertrophic cardiomyopathy in late 2008.

Hank Gathers, a college basketball star recruit who played for Loyola Marymount University, collapsed during a free throw attempt against UCSB and later again against the University of Portland. The second time he never got up and was pronounced dead on arrival.

Nick Carter of the Backstreet Boys was diagnosed with cardiomyopathy after suffering chest pains.

Katie Gallagher, who placed second on the TV reality show Survivor: Palau, was diagnosed with viral cardiomyopathy several years later.

The Amazing Jonathan was diagnosed with "a serious heart condition" in March 2007. The performer's website identified the condition as cardiomyopathy and went on to assert that, due to a combination of weight loss and blood thinners, he was doing well and did not intend to retire.

د کارډيومايوپاتۍ جنيټيکي سببونه[۹]
فېنوټايپ د ارثيت مخبېلگه د کروموزوم لوکَس (موقعيت) جين پروټين هډوانيزه مايوپاتي
Dilated cardiomyopathy X-linked Xp21 ډېسټروفين ډېسټروفين Duchenne / Becker muscular dystrophy
X-linked Xq28 G4.5 Tafazzin بارټ ساينډروم
Autosomal dominant 15q14 آکټين آکټين نېمالين مايوپاتي
2q35 ډېسمين ډېسمين ډېسمين مايوپاتي
5q33 δ-sarcoglycan δ-sarcoglycan Limb girdle muscular dystrophy 2F
1q32 Troponin T Troponin T
14q11 β-myosin heavy chain β-myosin heavy chain
15q2 α-tropomyosin α-tropomyosin Nemaline myopathy
Midna Mitochondrial respiratory chain Mitochondrial respiratory chain Mitochondrial myopathy
Dilated cardiomyopathy with conduction disease Autosomal dominant 1q21 lamin A/C Lamin A/C Emery-Dreifuss muscular dystrophy
Hypertrophic cardiomyopathy Autosomal dominant 14q11 β-myosin heavy chain β-myosin heavy chain
14q11 β-myosin heavy chain β-myosin heavey chain
1q32 Troponin T Troponin T
12q23 Troponin T Troponin T
15q2 α-tropomyosin α-tropomyosin Nemaline myopathy
11q11 myosin-binding protein C myosin-binding protein C
3p21 myosin essential light chain myosin essential light chain
3p21 myosin regulatory light chain myosin regulatory light chain
2p31 titin Titin
Hypertrophic cardiomyopathy with Wolf-Parkinson-White syndrome 7q3 AMPK AMPK
MIDINA Mitochondrial respiratory chain Mitochondrial respiratory chain Mitochondrial myopathy
Left ventricular noncompaction X-linked Xq28 G4.5 Tafazzin بارټ ساينډروم
Autosomal dominant 18q12 α-dystrobrevin α-Dystrobrevin Muscular dystrophy

سرچينې

  1. Kasper, Denis L.; et al. (2005). Harrison's Principles of Internal Medicine, 16th edn. McGraw-Hill. د کتاب نړيواله کره شمېره 0-07-139140-1. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); Explicit use of et al. in: |first= (مساعدة)
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ Richardson, P. et al. (1996). [اصطلاحي تېروتنه: د ناپېژندلې ليکنښې لوښه "۱". "Report of the 1995 World Health Organization/International Society and Federation of Cardiology Task Force on the Definition and Classification of cardiomyopathies"]. Circulation 93 (5): 841–2. PMID 8598070.  (Full text)
  3. Salazar-Schettino PM, Perera R, Ruiz-Hernandez AL, et al. (2009). [اصطلاحي تېروتنه: د ناپېژندلې ليکنښې لوښه "۱". "Chagas disease as a cause of symptomatic chronic myocardopathy in mexican children"]. Pediatr Infect Dis J 28 (11): 1011–3. PMID 19859016. 
  4. Sánchez-Guillén Mdel C, López-Colombo A, Ordóñez-Toquero G, et al. (2006). [اصطلاحي تېروتنه: د ناپېژندلې ليکنښې لوښه "۱". "Clinical forms of Trypanosoma cruzi infected individuals in the chronic phase of Chagas disease in Puebla, Mexico"]. Mem Inst Oswaldo Cruz 101 (7): 733–40. PMID 17160280. 
  5. کينډۍ:Cite doi
  6. کينډۍ:Cite doi
  7. Cardiomyopathy Association. "About cardiomyopathy". د اصلي آرشيف څخه پر ۲۵ سپټمبر ۲۰۰۶ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۲۸ سپټمبر ۲۰۰۶. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  8. Donald G. Barceloux; Donald Barceloux (1999). [اصطلاحي تېروتنه: د ناپېژندلې ليکنښې لوښه "۱". "Cobalt"]. Clinical Toxicology 37 (2): 201–216. doi:10.1081/CLT-100102420. 
  9. Towbin, JA; Bowles NE (January 2002). [اصطلاحي تېروتنه: د ناپېژندلې ليکنښې لوښه "۱". "The failing heart"]. Nature 415 (6868): 227–233. PMID 11805847. 

باندنۍ تړنې

کينډۍ:Circulatory system pathology suo