Jump to content

خان روشان خان

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

کينډۍ:Merge partner

خان روشان خان
خان روشان خان

د شخص مالومات
پيدايښت ۳۱ اکتوبر ۱۹۱۴
مړینه 19 نومبر 1988 (73–74 کاله)  ويکيډاټا کې (P570) ځانګړنې بدلې کړئ
فلوريډا   ويکيډاټا کې (P20) ځانګړنې بدلې کړئ
عملي ژوند
کار/مسلک
کاروونکي ژبه پښتو   ويکيډاټا کې (P1412) ځانګړنې بدلې کړئ
ځانګړې کړنې اسلام   ويکيډاټا کې (P800) ځانګړنې بدلې کړئ

خان روشان خان یوسفزی (۱۹۱۴ نومبر – ۱۹۸۸ د نومبر ۱۹مه) یو تاریخ لیکونکی، د ښوونې او روزنې یو کارپوه او د پاکستان یو پښتون لیکونکی و. نوموړی زیاتره په صوابۍ کې د مسلم لیګ ګوند د ریاست او د پښتنو د تاریخ په اړه د ګڼو کتابونو د لیکلو له امله پېژندل شوی کس و. [۱][۲][۳]

ژوندلیک

[سمول]

خان روشان خان په ۱۹۱۴ ز کې د صوابۍ په نوان کلي کې نړۍ ته راغی او د ۱۹۸۸ ز کال د نومبر په ۱۹مه یې ساه ورکړه. هغه د محمد زمان خان زوی و. خان د پښتنو د تاریخ په اړه ګڼ شمېر کتابونه ولیکل. نوموړی د پښتو په معاصرو ادبیاتو کې یو کلیدي شخصیت ګڼل کېږي. روشان خان د خدایي خدمتګارانو د خوځښت یو فعال غړی و. نوموړی د پاکستان په خوځښت کې یو له زیارکښو کسانو او د صوابۍ په سیمه کې د مسلم لیک مشر و. په صوابۍ کې د روشان پوره په نوم یوه سیمه چې د هغه په نوم سره نومول شوې هلته د نوموړې زیارت هم جوړ شوی دی.[۴][۵]

مسلک

[سمول]

خان خپلې لومړنۍ زده کړې د چارسدې د عثمانزي په اسلامي ښوونځي کې تر سره کړي. وروسته هغه ونه شو کړای چې خپلې زده کړې د هغه وخت د بریتانوي هند د خرابې اوضاع له امله سر ته ورسوي. همدې ګډوډ حالت د هغه پام تاریخ ته را واړاوه. نوموړي د پښتنو د تاریخ په اړه کتابونه ولیکل. په دغو کتابونو کې تذکره، پټانو کې تاریخ او این کی اصلیت (تذکره، د پښتنو تاریخ او اصلیت) شامل ده، چې د پښتنو قبایلو د نژادونو او اصلیت په اړه معلومات ورکوي. سربېره پر دې، نوموړي همداشان د یوسفزی قوم کی سرګذشت (د یوسفزي قوم سرګذشت) ولیکه چې د پښتنو د بېلابېلو قومونو په اړه جزئیات ورکوي. خان همداشان د افغانو کی نسلی تاریخ (د افغانانو د نسلونو تاریخ) ولیکه چې د افغانانو (پښتنو) اصلیت له بني اسراییل څخه ګني (د همدې نظریې له مخې، پښتانه د بني اسراییلو له نسل څخه دي). ځینو نورو کتابونو کې یې د سواټ ملکه، د قوم بابا شیخ ملي (رح) هم شامل دي. د هغه تر ټولو مهم اثر تواریخ حافظ رحمت خانی دی چې پکې د پښتنو د مهمو مشرانو او رهبرانو په اړه جزئیات او ژوندلیکونه راغلي دي له هغې جملې حافظ رحمت خان، حافظ الپوري (عبدالصمد) د شنګله اوسېدونکی، احمدشاه ابدالي، سردار محمد خان، دوست محمد خان او ځینې نور شامل دي. نوموړي همداشان له سترواکیو سره د پښتنو د مهمو پیښو او جګړو او همداشان د ځینو قبیلو په اړه رڼا اچولې ده. سربېره پر دې، په دغه کتاب کې د پښتنو د ټولو قبایلو کورنۍ شجرې بیان شوي دي. همداشان نوموړي د پښتنو د شلماني په نوم د یوې قبیلې په اړه لنډ تاریخ لیکلی دی. [۶][۷][۸][۹]

د روشان خان له خوا لیکل شوي کتابونه

[سمول]
  • تواریخ حافظ رحمت خاني، درېیم چاپ، ۱۹۷۷، د پیښور پښتو اکاډمي، د پیښور پوهنتون.
  • تذکره (پتانو کی تاریخ اور این کی اصلیت)، لومړی چاپ، ۱۹۸۰، کراچي، د روشان خان د زد کړې خیریه بنسټ.
  • افغانو کی نسلی تاریخ، لومړی چاپ، ۱۹۸۱، کراچۍ، روشان خان او کمپنۍ.
  • یوسف‌زی قوم کی سرگذشت، لومړی چاپ، ۱۹۸۶، کراچۍ، روشان خان او کمپنۍ.
  • ملکه سوات، لومړی چاپ، ۱۹۸۳، روشان خان، د نوان کلی، صوابۍ، پاکستان.
  • د قوم بابا شیخ ملي (رح)، لومړی چاپ، ۱۹۸۵، روشان خان او کمپنۍ، پول چوک، کراچۍ، پاکستان.

د سواټ ملکه

[سمول]

د سواټ ملکه په نوم کتاب کې د ملک شاه منصور یوسفزي له لورې بې بې مبارکه یوسفزۍ سره د مغولو د پاچا بابر د واده داستان راغلی دی. دا کتاب همداشان ځینې پیښې په تیره بیا کله چې یوسفزي سواټ ته راغلل، بیانوي. د سواټ د پاچا سلطان ویس او یوسفزي پښتنو تر منځ جګړې او د پاچا ژوندلیک هم پکې راغلی دی. دا کتاب په اصل کې د ملک احمد د خور او د سواټ د پاچا سلطان ویس د مېرمن، شهیده بې بې د ژوند او شهادت په اړه لیکل شوی دی. نوموړې له سلطان ویس سره تر واده وروسته د سواټ د ملکې په نوم یادیده.  [۱۰]

سرچينې

[سمول]
  1. "Swabi". Archived from the original on 11 November 2012. نه اخيستل شوی 3 December 2012. {{cite web}}: External link in |خونديځ تړی= (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |خونديځ-تړی= ignored (help); Unknown parameter |مسار الأرشيف= ignored (help)
  2. Pashto Academy, University of Peshawar
  3. Yusufi, Tariq bin. Allah Bakhsh Yusufi. Allah Bakhsh Yusufi Research Council (Karachi).
  4. Residence of Roshan Khan and family, Karnal Sher Killi, Swabi.
  5. "Government Primary School", Roshan Pura, Swabi.
  6. "آرشیف کاپي". {{cite web}}: |access-date= requires |url= (help); External link in |خونديځ تړی= (help); Missing or empty |url= (help); Unknown parameter |نښلېدنه= ignored (help)ساتل CS1: url-status (link)
  7. "آرشیف کاپي". {{cite web}}: |access-date= requires |url= (help); External link in |خونديځ تړی= (help); Missing or empty |url= (help); Unknown parameter |نښلېدنه= ignored (help)ساتل CS1: url-status (link)
  8. "Da Qalam Khawandan", pp. 184, 524 by Hamesh Khalil, Pushto Academy, Peshawar.
  9. http://www.shalman.iwarp.com/whats_new.html
  10. Malika-e-Sawat by Khan Roshan Khan.