تحسین ملا علي

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

تحسین علي عبدالعزیز چې د تحسین ملا علي یا حاجي تحسین په نوم هم یادیږي، یو کورد جهادي او د کردستان د اسلامي غورځنګ د پخواني مشر علي عبدالعزیز حلبجي له څلورو زامنو څخه یو و.

لومړنی ژوند[سمول]

تحسین له څلور کلنۍ راهیسې د کردستان په حلبجه کې په یوه ښوونځي کې اسلامي زده کړې وکړې چې په ۱۹۶۰ لسیزه کې د هغه د کورنۍ له خوا تاسیس شو. هغه ټول قرآن کریم حفظ کړی، او همدارنګه صحیح مسلم او صحیح البخاري دواړه حفظ کړي، چې شاوخوا 10,000 حدیثونه لري. د راپورونو له مخې هغه د قرآن کریم په تلاوت کې هم ښه غږ درلود. په 1987 کې، کله چې صدام حسین د هغه په ​​​​کلي برید وکړ، تحسین د خپلې کورنۍ او یو لوی شمیر کرد مجاهدینو سره ایران ته وتښتید. د هغه تره، عثمان عبدالعزیز، د مجاهدینو بنسټ ایښودونکی، د بعث رژیم په وړاندې د جهاد اعلان وکړ. تحسین د جګړې لپاره ډیر کوچنی و، سره له دې چې هغه په ​​سنندج کې د خپلې کورنۍ د ښځو د ساتنې مسولیت په غاړه درلود. تحسين ملا علي له هغه وخته چې ږيره يې غټه کړه هيڅکله يې ږيره نه ده پرې کړې. ویښتان یې د مخ ډیره برخه پوښلې وه. کله چې تحسین لوی شو، هغه د پشمرګه عسکر شو. د راپورونو له مخې هغه یو تکړه جنګیالی و. تحسين هم په ډېرو مواردو کې افغانستان ته سفرونه پيل کړل. په 1994 کې، هغه د هورامان کردستان ته نږدې د شهیدانو ځواک په نوم خپله ملیشه جوړه کړه. ډیر ژر تحسین ملا علي د حرمین ډیره برخه کنټرول کړه او د خپل تعبیر سره سم یې د شریعت پلي کول پیل کړل. د کردستان ولسمشر جلال طالباني د طحسین له چلند څخه اندېښمن شو او هغه ته یې وړاندیز وکړ چې که سلیمان ته راشي نو کور، ځمکه، پیسې او موټر به ورته ورکوي، چې ټول لګښت یې جلال طالباني ورکوي. تحسين دغه وړانديز رد کړ. په ۱۹۹۹ کال کې تحسین د کردستان د اسلامي غورځنګ د یوه مهم مشر احمدي کاکا محمود له لور سره واده وکړ. په 2002 کې دوی یو زوی درلود او په 2005 کې دوی جوړه جوړه درلوده. هغه بیا په خپله خوښه افغانستان ته لاړ او هلته یې له اسامه بن لادن، ایمن الظواهري او ابو قتاده سره ولیدل. دلیر عبدالله، یو کرد ژورنالیست د ۲۰۰۱ کال په پسرلي کې په کردستان کې له تحسین ملا علي سره ولیدل، هغه وویل چې دفتر یې یوه ساده کوټه وه. هغه وویل چې تحسین ښه راغلاست او خبرې کوونکی و. تحسين د مېلمنو د ښه راغلاست لپاره پاڅېد او پخپله يې اوبه ورته واچولې. د هغه پلار غوښتل چې هغه د کردستان د اسلامي غورځنګ مشر شي، که څه هم تحسین انکار وکړ ځکه چې هغه نه غوښتل د سیکولر ګوندونو تر څنګ د کردستان په سیمه ایز حکومت کې برخه واخلي.[۱]

جهاد[سمول]

کله چې د ۱۹۹۰ لسیزې په وروستیو کې د کردانو ګڼو اسلامي ډلو افغانستان ته سفر وکړ او له جهادي مشرانو سره یې وکتل، یوازې یوه ډله یې د القاعدې د برخې اخیستو ته لېواله وه. هغه ډله د تحسین ډله وه. په ایران کې د پاتې کیدو پرمهال، تحسین یوه بله جهادي ډله جوړه کړه چې د "صلاح الدین زامنو" په نوم یادیږي. افغانستان ته له تللو وروسته یې له یوې پښتنې ښځې سره واده وکړ چې د یوې لویې قبیلې د یوه پښتون مشر لور وه. د پښتنې ښځې سره تحسین یو زوی درلود. د ښځې د پلار په غوښتنه د ماشوم نوم عبدالعزیز کېښودل شو. د صلاح الدین د زامنو ځای لا تر اوسه نه دی معلوم، خو دوی په ټولنیزو شبکو کې فعال دي او په ټیلیګرام کې په کرد او فارسي ژبو چینل لري. تحسين د خپل وژل کيدو نه مخکي د "بيدخنامه" په نامه يو ٤٢ مخيز کتاب وليکه، چي د ډلې د اساسي قانون په توګه يې کار کاوه او د سياسي، حقوقي، کردي، اسلامي او ټولنيزو مسايلو په اړه يې خپل نظرونه بيانول. د تحسین ډلې خپل غړي په فاټا او افغانستان کې د طالبانو تر کنټرول لاندې سیمو ته استولي وو.[۱][۲]

مرګ[سمول]

د روژې په لومړۍ ورځ، چې د ۲۰۱۱ کال د اګست په لومړۍ نېټه وه، د جنوبي وزیرستان په ولسوالۍ کې د امریکا د بې پیلوټه الوتکې په برید کې تحسین ووژل شو. د پاکستان استخباراتي ادارو په جنوبي وزیرستان کې چې دا مهال د نړۍ تر ټولو خطرناک ځای بلل کېده، د القاعده او طالبانو پر ضد د امریکا له استخباراتو سره مرسته وکړه.[۳] د کردستان د اسلامي غورځنګ وياند په يوه وينا کې د تحسين ملا علي وژل کېدل تاييد کړل.[۴]

سرچېنی[سمول]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ "حاجی تەحسین... جیهادییەكی یاخی". www.rudaw.net. د لاسرسي‌نېټه ۱۸ مارچ ۲۰۲۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  2. "دەرکەوتن و بەرفراوان بوونی سەلەفییەت لە رۆژهەڵاتی کوردستان". www.kurdistanc.com. د اصلي آرشيف څخه پر ۱۸ مارچ ۲۰۲۳ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۱۸ مارچ ۲۰۲۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  3. "حاجی تەحسین... جیهادییەكی یاخی". www.rudaw.net. د لاسرسي‌نېټه ۱۸ مارچ ۲۰۲۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  4. میدیا, گوڵان. "هەواڵی كوژرانی تەحسین مەلا عەلی پشتڕاست كرایەوە". گوڵان مێدیا (په سوراني کوردي ژبه کي). د لاسرسي‌نېټه ۱۸ مارچ ۲۰۲۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)