ادبپوهنه

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

ادب په لویه کې د هر ډول لیکل شویو کارونو مجموعه ده، ادب د هغو لیکنو لپاره په محدود ډول کارول کېږې چې هنري بڼه ولري، لکه: د نثر افسانه، ډرامه او شعر. په وروستیو پیړیو کې د ادبیاتو تعریف  یوڅه پراخ شوی چې شفاهي نقل شوی ادب هم په کې شامليږي. ادبيات د پوهې او تفريح د ثبت، ساتلو او لېږدولو يوه طريقه ده، چې ځینې وخت کېدلای شی ټولنيز، رواني، روحاني او سياسي رول هم لري.[۱][۲]

ادبيات، د هنري بڼې په توګه، په مختلفو غیر افسانوي ژانرونو کې هم شامل کیدی شي، لکه: بیوګرافي، ډایري، یادښتونه، لیکونه او مقالې. د خپل پراخ تعریف له مخې په ادب کې غیر افسانوي کتابونه، مقالې یا د یوې ځانګړې موضوع په اړه نور چاپ شوي معلومات شامل دي.[۳][۴]

ادبیات د شعر، نثر یا ډرامې له مخې وېشل کیږي او دا ډول آثار د تاریخي دورې یا د ځینو جمالیاتی ځانګړتیاوو یا ژانرونو پر بنسټ طبقه بندي کېږي. [۵][۶][۷]

تعریفونه

د ادب تعریفونه وخت ته په کتو سره له یو بل سره توپیر لري. په لویدیځه اروپا کې، د اتلسمې پیړۍ نه مخکې، ادب ټول کتابونه او د لیکلو ادبیاتو ته د پخوانیو، ډېرو جامع مفکورو د بېرته راستنیدو په توګه لیدل کېدی شي، د نمونې په توګه: کلتوري مطالعات، په متعارفو کارونو سربیره، مشهور او کوچني ژانرونه شامل دي.[۸][۹]

تاریخچه

شفاهي ادب

شفاهي اب یو پخوانی انساني دود دی چې د نړۍ په هر ګوټ کې موندل کیږي. عصري لرغون پوهنه، د هنرونو او پوهې د ساتنې او لېږدونې برخه کې د بشري هڅو شواهد په ګوته کوي، چې په په مختلفو کلتورونو کې په بشپړ یا قسمي ډول په شفاهي دود پورې اړه لري. [۱۰]

په آسیا کې د فولکلور او افسانې، د لرغوني هند په مختلفو مذهبونو کې د مقدس کتاب لیږد د شفاهي دود له مخې تر سره او په دقت سره ساتل کیده.

په عمومي ډول د بودا لومړني متنونه هم د شفاهي دودونو له جملې ګڼل کیږي، لومړی د مختلفو شفاهي ټولنو لکه یوناني، سربیا او نورو کلتورونو نه د ادبياتو د لیږدولو په برخه کې د توپیرونو په پرتله کولو سره، بیا دا یادونه کوي چې ویدیک ادبيات خورا مطابقت لري او په پراخه کچه جوړ شوي او په شفاهي ډول  پرته له دې چې لیکل شوي وي نسلونو ته لیږدول شوي. د ګوډي په وینا، ویدیک متنونه احتمالا دواړه لیکلي او شفاهي بڼه لري، چې لومړی یې د سواد لرونکي ټولنې موازي محصول بولي.[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰]

پخوانۍ لیکلي ادبیات

لرغونی مصری ادب د سومری ادب ترڅنګ د نړۍ تر ټولو پخوانی ادب ګڼل کیږی. د لرغوني مصر د ادبياتو په لومړنیو ژانرونو کې  درسي متنونه، حمدونه، دعاګانې او کیسې چې نژدې د نظم په ډول کې لیکل شوي شامل دي. د مصر د لرغونې سلطنت پر مهال (له زیږد وړاندې ۲۶ پیړۍ نه تر ۲۲ پیړۍ) په  ادبي آثارو کې مختلف ادبي فنون، لکه: د جنازې متنونه، رسالې، لیکونه، حمدونه او شعرونه او یادګاري متنونه شامل وو چې د لوړ پوړو اداري چارواکو دندې ېې تشرېح کولې.[۲۱][۲۲][۲۳][۲۴]

په لرغوني چين کې لومړني ادبيات په فلسفه، تاريخ ليکنه، نظامي علومو، کرنې او شعر باندې متمرکز وو. چین د عصري کاغذ او نساجي چاپخونو په جوړولو سره، د نړۍ لومړی چاپي کلتور رامنځ ته کړ.

په لرغوني هند کې ادبیات له هغو کیسو نه سرچینه اخلي، چې په شفاهي ډول لیږدول شوي. په لومړنیو ژانرونو کې ډرامې، افسانې او عاطفي شعرونه شامل وو. د سانسکریت ادبیات په ویدا سره پیل کیږي، چې  ۱۵۰۰-۱۰۰۰ زېږد وراندې کلونو پورې اړه لري او د هند د اوسپنې دورې د سنسکریت ایپیکونو پورې دوام لري. ویدا د پخوانیو سپېڅلو متنونو نه شمیرل کیږي.[۲۵][۲۶][۲۷]

قرآنکریم (۶۱۰ تر ۶۳۲ز کلونو ترمنځ) چې د اسلام سترمقدس کتاب دی، پر عربي ژبه د پام وړ اغېز درلود او د اسلامی ادبیاتو پیل ګڼل کېږي. مسلمانان په دې باوردي چې، دا عظیم الشان کتاب، د الله (ج) له  لوري د وحې په بڼه، په محمد صلی الله علیه وسلم  باندې را نازل شوی، د هغه د قبیلې د قریشو په عربي ژبه کې لیکل شوی او د اسلام د خپراوي په ترڅ کې، قرآنکریم د عربي ژبې په راټولونې او معیاري کولو کې ستر رول لوبولی دی.[۲۸][۲۹][۳۰][۳۱]

د ماشومانو ادبيات

د ماشومانو د ادبیاتو یو جلا ژانر په اتلسمه پیړۍ کې د ماشومانو د ذهني ودي لپاره رامنځته شو. د دې ډول ادبیاتو تر ټولو لومړني کتابونه تعلیمي کتابونه، د چلند کتابونه، او ساده د الفبا کتابونه دی چې ډېری وختونه د حیواناتو، نباتاتو او انسانانو ته ورته موجوداتو په پېژندنه (معرفت) سینګار شوي دي.[۳۲][۳۳]

د ادب ډولونه

شعر

شعر په دودیز ډول له نثر نه د ځانګړو ژبنیو ظرافتونو د پراخه کارولو له امله توپیر لري، دا توپیرونه په مختلفو برخو، لکه: د موسیقي وسایل، لکه د اسونانس، تالیف، نظم او تال او د پاراګرافونو پر ځای د کرښو او نظمونو لیکل او په دې وروستیو کې د شعر کارول او نورو کې تر سترګو کیږي.[۳۴][۳۵][۳۶][۳۵][۳۷][۳۸][۳۹][۳۶]

نثر

لکه څنګه چې پورته یادونه وشوه، نثر په عمومي ډول د شعر په پرتله د ژبې د جمالیاتی ځانګړتیاوو نه خورا لږ استفاده کوي.[۳۵][۳۶][۴۰]

په عصري ادب کې په پرمختګونو سربېره د آزادو او نثري شعرونو تر منځ یو لړ توپیرونه تر سترګو کېږي. د امریکایی شاعر ایلیټ (T.S. Eliot) په وینا: په داسې حال کې چې د نظم او نثر تر منځ توپیر روښانه دی، د شعر او نثر توپیر لا هم ناڅرګند دی. شعري ناولونه د داستاني شعرونو یو ډول دی چې په کې د ناول اوږد داستان د نثر پر ځای د شعر له لارې ویل کیږي. په ۱۸۳۱ز کال کې (Eugene Onegin) د الکساندر پوشکین اثر یې وتلې نمونه ده.[۴۱][۴۲]

د نثر د تاریخي پرمختګ په اړه، ریچارډ ګراف یادونه کوي چې په لرغوني یونان کې وروستي څیړنې په دې حقیقت ټینګار کوي چې رسمي نثر یو څه ناوخته پرمختګ کړی، چې دغه  اختراع له کلاسیکې دورې سره تړاو لري.[۴۳]

ناول

ناول یوه اوږد افسانوي نثر بلل کېږې چې په انګلیسي کې دغه اصطلاح د ۱۵مې پیړۍ په وروستیو کې چې  د "خبر معنا لري"  د رومانس ژبې نه سرچینه اخیستې، دا د حقیقت یا افسانې تر منځ له توپیر پرته د یوه نوي څه څرګندولو لپاره کارول کېږې، په داسې حال کې چې رومانس یو اوږد نثري داستان ته ویل کېږي. والټر سکاټ دا په نثر یا نظم کې د جعلي داستان په توګه تعریف کړی چې دلچسپي یې په زړه پورې او غیر معمولي پېښو کې ده، په داسې حال کې چې  په ناول کې پېښې د انساني ژوند عادې پېښو او د ټولنې عصري حالاتو ته تمایل لري.[۴۴][۴۵][۴۶][۴۷]

نورې اروپايي ژبې د رومانس او ​​ناول ترمنځ توپیر نه کوي، چې په کلتوري تاریخ کې د عصري ناول بڼه (کابو د اتلسمې پیړۍ په اوږدو کې) ناوخته راڅرګنده شوه.  په پیل کې ناول له ډېرو نیوکو سره مخامخ شو، خو وروسته بیا د نورو ادبي بڼو په منځ کې د مشهورو او انتقادي اړخونو په شتون کې یو غالب موقف ترلاسه کړ.[۴۸][۴۹][۵۰][۴۹][۵۱][۵۲]

رمان

رمان د میلویل هاوس له خوا طبقه بندي شو، چې د ناول په پرتله خورا لنډ دی او د لنډې کیسې په پرتله اوږد دی. د لیکوالانو او ادبي جایزې ټولنو په وینا: یو ناول په عمومي توګه د ۱۷۰۰۰ او ۴۰۰۰۰ کلیمو ترمنځ وي.[۵۳][۵۴]

ګرافیک ناول

ګرافیک ناولونه او مزاحیه کتابونه، د هنري کار، ډیالوګ او متن په ترکیب کې کیسې وړاندې کوي.

الکترونیکي ادبیات

الکترونیکي ادبيات یو ادبي ژانر دی، چې له ډیجیټل آثارو نه جوړ دي.

غیر افسانوي ادبیات  

د غیر افسانوي ادب بیلګې مقاله، سفر نامه او طبیعت لیکنه، ژوندلیک، خپل ژوندلیک، یادونه، ژورنالیزم، مجلې، تاریخ، فلسفه، اقتصاد، علمي او تخنیکي لیکنې دی. غیر افسانوي ادبیات د ادبیاتو په پراخه کټګورۍ یعنې د لیکنو هر ډول ټولګه کې راځي، مګر ځینې آثار د  لیکنې د غوره والي،  ښایست او هنري وړتیاو له مخې په محدود تعریف کې راځي.[۵۵][۵۶][۵۷]

ډرامه

ډرامه هغه ادب دی چې موخه یې کارکردګي ده،  ډرامه په اوپیرا او د میوزیک تیاتر کې له میوزیک او نڅا سره یوځای کیږي. ډرامه د ډرامه لیکونکي له خوا لیکل شوی ډراماتیک کار دی چې په تیاتر کې د کارکردګۍ لپاره لیکل کیږي او دا په عمده توګه د کرکټرونو ترمنځ ډیالوګ دی.[۵۸][۵۹]

د ادب پوهنې څانگې

په اساسي او بنسټيزو څانگو کې ېې : ادبي تيوري ، ادبي تاريخ او ادبي کره کتنه (نقد) يادېږي . د ادبپوهنې په فرعي څانگو پورې دا برخې اړوندې دي : د ادب پوهنې د تاريخ مېتوډالوژي، کتاب پوهنه ( بيبليوگرافي) او متن پوهنې يا څېړنې (ميتوډولوژي) شاملې دي . په ادبې تيورۍ کې د ادبي آثارو د ټولنيز بنسټ سرچينې يا ماهيت ، خانگړنو ، د ادب د ودې او پرمختيا قوانين تر څېړنې او مطالعې لاندې نيول کېږي . ادبي تاريخ د يوې ژبې د ادبياتو د ودې او پرمختگ لړۍ مطالعه کوي او په دغه لړ کې د بېلابېلو ادبي آثارو ځای او ارزښت په گوته کوي . د ادب پوهنې درېيمه څانگه په لاندې توگه يادېږي :

درېيمه څانگه ادبي کره کتنه نومېږي : په دې لړ کې د ادبي آثارو د ښېگڼو او بدگڼو يا ښکلا ؤو او کمزورتياؤو ښودلو ، او په هکله ېې د پرېکړې کولو دنده په غاړه لري . دغه لړۍ د يو لړ ځانگړو معيارونو له مخې ادبي آثار مېچوي (ارزيابي ) کوي . يا هم په ادبي اثارو ځينې پرېکړې کوي او د هغو ښه او بد يا ښکلي او بدرنگ اړخونه رابرسېره کوي . دغه پورتنۍ درې واړه څانگې ، چې هره يوه ېې د څېړنې او مطالعې پراخه ډگر لري په ټولنييزه توگه ادبپوهنه نومېږي .

د ادب د کلمې ريښې

د ادب د کلمې اصل يا ريښه (هذب) دی چې د (بې عيبه) مانا لري. د هذب کلمه په اصل کې د هغې ونې دپاره کارېږي چې څينې ځانگې او ښاخونه يې قطع شول او صافه به شوه، وروسته دا کلمه له محسوساتو نه معنوياتو ته ولېږدېده او هغه چا ته به هم وويل شول چې عيبونه به يې ورک شول او مهذب به شو. اهل لغت ټول پدې باندې متفق دي چې د مهذب کلمه د يوه کامل انسان د پاره د ونې له تهذيبه رانقل شوې ده. څکه چې معنوي او عقلي امور له حسي شيانو ځخه ماخوذ دي لکه د عقل کلمه چې د اوښ له جلب، عقل، عقال ځخه ماخوذ ده. نو د هذب کلمې ذ په دال بدل شو او دغه ابدال په عربي کې ډېر مثالونه لري. لکه هذم، هدم، جدم، جذم، د قطع په مانا (ه) په (همزه) بدله شوه او دا ابدال هم په عربي کې متارف دی لکه اهل، آل، ماه، مه او داسې نور. نو هذب هدب شو او هدب په ادب بدل شو.

د ادب د کلمې تاريخ

ځينې وايي چې دا کلمه د جاهليت په زمانه او د اسلام په ابتدا کې نه وه ځکه چې نه د هغه وخت په ادبي اثارو کې راغلې ده او نه په قران کې شته.بلکې لومړی ځل دا کلمه په حديث نبوي شريف ((ادبني ربي فاحسن تاديبي)) کې ذکر شوې ده .((دا حديث محدثينوپه دغوالفاظو نه دي ضبط کړي))، ځينې نور وايي چې دا کلمه د جاهليت په زمانه کې هم وه او داچې د هغه وخت په اشعارو او قران شريف کې نشته ددې دليل نشي کېدای چې گواکې دا کلمه په هغه وخت کې هډو موجوده نه وه. دوی د خپلې مدعا د ثبوت دپاره دا دليل راوړي چې کوم وخت دا کلمه په حديث او اصحابو يا د تابعينو په اقوالو کې راغله او هېچا ېې د معنې او مفوم پوښتنه ونه کړه معلومه ده چې پخوا هم وه او ارتجالآ نه ده وېل شوې. وايي چې دا کلمه د حضرت علي(رض) په اقوالو کې هم ډېره راغلې ده او د جاهليت په وخت کې هم اکثم بن صيفي د بني تميمو مشهور خطيب ذکر کړی دی.

د ادب وېش

ادب د خپل جوهري او ذاتي وېش په لحاظ دوه ډوله دی:

  • ادب محض
  • ادب مخلوط

ادب محض

ادب محض هغه دی چې بې د بيان له لُطف او خوږوالي څخه او بې د بديع احساس له تحريکه بل مقصد او بله غايه په کې نه وي، لکه ځينې عشقي غزلې چې د رحمان بابا د حميد او خوشحال بابا او نورو شاعرانو په ديوانو کې گورو يا ځينې منثور اشعار چې د طبيعي مناظرو يا د احساساتو او عواطفو تمثيل په کې وي.

ادب مخلوط

مخلوط ادب دې ته وايي چې يو اديب کوم تاريخي، علمي، اجتماعي مطلب په ادبي پېرايه کې راوړي او ادبي رنگ ورکړي نو دلته ادب واسطه ده او په لومړي صورت کې غايه ده.

د لومړي قسم ادب په لحاظ موضوع شاعرانه احساسات او عواطف روحي کيفيتونه، حسن او جمال، د طبيعت ښکلي مظاهر او مناظر، نفسي اغېزې، فلبي تمايلات گڼل کېږي مگر دوهم قسم ادب هر څه په غېږ کې نيسي او کېدای شي چې سړی ساينس او تخنيکي يا رياضي مسايلو ته هم ادبي رنگ ورکړي او ادب په هر څه کې گډ کاندي.

سرچينې

  • د آريانا دايره المعارف ۲۵۸ ــ ۲۵۹ مخونه
  1. "Literature: definition". Oxford Learner's Dictionaries. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  2. "Oral literature". Encyclopaedia Britannica. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); see also Homer.
  3. "literature | Definition, Characteristics, Genres, Types, & Facts". Encyclopedia Britannica. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  4. OED
  5. "literature (n.)". Online Etymology Dictionary. د لاسرسي‌نېټه ۰۹ فبروري ۲۰۱۴. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  6. Meyer, Jim (1997). "What is Literature? A Definition Based on Prototypes". Work Papers of the Summer Institute of Linguistics and University of North Dakota Session 41 (1). http://www.und.nodak.edu/dept/linguistics/wp/1997Meyer.htm. Retrieved 11 February 2014. [مړه لينکونه]
  7. Finnegan, Ruth (1974). [اصطلاحي تېروتنه: د ناپېژندلې ليکنښې لوښه "۱". "How Oral Is Oral Literature?"]. Bulletin of the School of Oriental and African Studies 37 (1): 52–64. doi:10.1017/s0041977x00094842.  کينډۍ:Subscription required
  8. Leitch et al., The Norton Anthology of Theory and Criticism, 28
  9. Biswas, Critique of Poetics, 538
  10. "Oral literature". Encyclopedia Britannica. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  11. Francis, Norbert (2017). Bilingual and multicultural perspectives on poetry, music and narrative: The science of art. Lanham MD: Rowman and Littlefield.
  12. Donald S. Lopez Jr. (1995). "Authority and Orality in the Mahāyāna". Numen (Brill Academic) 42 (1): 21–47. doi:10.1163/1568527952598800. https://deepblue.lib.umich.edu/bitstream/2027.42/43799/1/11076_1995_Article_1568527952598800.pdf. 
  13. Johnson, Sian (26 February 2020). "Study dates Victorian volcano that buried a human-made axe". ABC News. د لاسرسي‌نېټه ۰۹ مارچ ۲۰۲۰. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  14. Reece, Steve. "Orality and Literacy: Ancient Greek Literature as Oral Literature," in David Schenker and Martin Hose (eds.), Companion to Greek Literature (Oxford: Blackwell, 2015) 43-57. Ancient_Greek_Literature_as_Oral_Literature
  15. Matchan, Erin L.; Phillips, David; Jourdan, Fred; Oostingh, Korien (2020). [اصطلاحي تېروتنه: د ناپېژندلې ليکنښې لوښه "۱". "Early human occupation of southeastern Australia: New insights from 40Ar/39Ar dating of young volcanoes"]. Geology 48 (4): 390–394. doi:10.1130/G47166.1. ISSN 0091-7613. Bibcode2020Geo....48..390M. 
  16. John Scheid (2006). Clifford Ando and Jörg Rüpke (المحرر). Religion and Law in Classical and Christian Rome. Franz Steiner Verlag. د کتاب پاڼي 17–28. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-3-515-08854-1. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  17. Kroeber, Karl, المحرر (2004). Native American Storytelling: A Reader of Myths and Legends. Malden, MA: Blackwell Publishing. د کتاب پاڼي 1. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-1-4051-1541-4. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  18. Kroeber, Karl, المحرر (2004). Native American Storytelling: A Reader of Myths and Legends. Malden, MA: Blackwell Publishing. د کتاب پاڼي 3. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-1-4051-1541-4. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  19. Kroeber, Karl, المحرر (2004). Native American Storytelling: A Reader of Myths and Legends. Malden, MA: Blackwell Publishing. د کتاب پاڼي 2. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-1-4051-1541-4. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  20. (په 13 March 2019 باندې). How Inuit Parents Teach Kids To Control Their Anger.
  21. Black et al. The Literature of Ancient Sumer, xix
  22. Lichtheim, Miriam (1975). Ancient Egyptian Literature, vol 1. London, England: University of California Press. کينډۍ:ISBN.
  23. Foster 2001، ص. 7.
  24. Foster 2001، ص. 19.
  25. Jacobs 1888, Introduction, page xv; Ryder 1925, Translator's introduction, quoting Hertel: "the original work was composed in Kashmir, about 200 B.C. At this date, however, many of the individual stories were already ancient."
  26. Ryder 1925 Translator's introduction: "The Panchatantra is a niti-shastra, or textbook of niti. The word niti means roughly "the wise conduct of life." Western civilization must endure a certain shame in realizing that no precise equivalent of the term is found in English, French, Latin, or Greek. Many words are therefore necessary to explain what niti is, though the idea, once grasped, is clear, important, and satisfying."
  27. Zheng Xuan 鄭玄 (AD 127–200), Shipu xu 詩譜序.
  28. Kroeber, Karl, المحرر (2004). Native American Storytelling: A Reader of Myths and Legends. Malden, MA: Blackwell Publishing. د کتاب پاڼي 2. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-1-4051-1541-4. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  29. "الوثائقية تفتح ملف "اللغة العربية"". الجزيرة الوثائقية (په اراگونېسي ژبه کي). 2019-09-08. د لاسرسي‌نېټه ۱۸ جون ۲۰۲۰. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  30. Kroeber, Karl, المحرر (2004). Native American Storytelling: A Reader of Myths and Legends. Malden, MA: Blackwell Publishing. د کتاب پاڼي 2. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-1-4051-1541-4. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  31. Donner, Fred (2010). Muhammad and the Believers: at the Origins of Islam. London, England: Harvard University Press. د کتاب پاڼي 153–154. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-0-674-05097-6. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  32. Nikolajeva, María, المحرر (1995). Aspects and Issues in the History of Children's Literature. Greenwood. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-0-313-29614-7. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  33. •Lyons, Martyn. 2011. Books: a living history. Los Angeles: J. Paul Getty Museum.
  34. "poetry, n." Oxford English Dictionary. OUP. د لاسرسي‌نېټه ۱۳ فبروري ۲۰۱۴. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة) کينډۍ:Subscription required
  35. ۳۵٫۰ ۳۵٫۱ ۳۵٫۲ Preminger 1993، ص. 938.
  36. ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ ۳۶٫۲ Preminger 1993، ص. 939.
  37. Lipsky, Abram (1908). [اصطلاحي تېروتنه: د ناپېژندلې ليکنښې لوښه "۱". "Rhythm in Prose"]. The Sewanee Review 16 (3): 277–289.  کينډۍ:Subscription required
  38. Preminger 1993، ص. 979.
  39. Preminger 1993، ص. 981.
  40. Alison Booth; Kelly J. Mays. "Glossary: P". LitWeb, the Norton Introduction to Literature Studyspace. د اصلي آرشيف څخه پر ۱۸ مارچ ۲۰۱۱ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۱۵ فبروري ۲۰۱۴. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  41. Eliot T.S. 'Poetry & Prose: The Chapbook. Poetry Bookshop: London, 1921.
  42. For discussion of the basic categorical issues see The New Princeton Encyclopedia of Poetry and Poetics (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1993), s.v. 'Narrative Poetry'.
  43. Graff, Richard (2005). [اصطلاحي تېروتنه: د ناپېژندلې ليکنښې لوښه "۱". "Prose versus Poetry in Early Greek Theories of Style"]. Rhetorica 23 (4): 303–335. doi:10.1525/rh.2005.23.4.303.  کينډۍ:Subscription required
  44. Sommerville, C. J. (1996). The News Revolution in England: Cultural Dynamics of Daily Information. Oxford: OUP. د کتاب پاڼې 18. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  45. "Essay on Romance", Prose Works volume vi, p. 129, quoted in "Introduction" to Walter Scott's Quentin Durward, ed. Susan Maning. Oxford: Oxford University Press, 1992, p. xxv. Romance should not be confused with Harlequin Romance.
  46. Doody (1996), p. 15.
  47. "The Novel". A Guide to the Study of Literature: A Companion Text for Core Studies 6, Landmarks of Literature. Brooklyn College. د لاسرسي‌نېټه ۲۲ فبروري ۲۰۱۴. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  48. "The Novel". A Guide to the Study of Literature: A Companion Text for Core Studies 6, Landmarks of Literature. Brooklyn College. د لاسرسي‌نېټه ۲۲ فبروري ۲۰۱۴. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  49. ۴۹٫۰ ۴۹٫۱ Goody 2006، ص. 29.
  50. Franco Moretti, المحرر (2006). "The Novel in Search of Itself: A Historical Morphology". The Novel, Volume 2: Forms and Themes. Princeton: Princeton UP. د کتاب پاڼې 31. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-0-691-04948-9. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  51. Goody 2006، ص. 20.
  52. Goody 2006، ص. 19.
  53. . In Praise of Short.
  54. "What's the definition of a "novella," "novelette," etc.?". Science Fiction and Fantasy Writers of America. د اصلي آرشيف څخه پر ۱۹ مارچ ۲۰۰۹ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  55. OED
  56. Susan B. Neuman; Linda B. Gambrell, المحررون (2013). Quality Reading Instruction in the Age of Common Core Standards. International Reading Association. د کتاب پاڼې 46. د کتاب نړيواله کره شمېره 9780872074965. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  57. J. A. Cuddon, Penguin Dictionary of Literary Terms and Literary Theory,p. 472.
  58. Elam, Kier (1980). The Semiotics of Theatre and Drama. London and New York: Methuen. د کتاب پاڼې 98. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-0-416-72060-0. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  59. Cody, Gabrielle H. (2007). The Columbia Encyclopedia of Modern Drama (الطبعة Volume 1). New York City: Columbia University Press. د کتاب پاڼې 271. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)