آيسو ۶۳۹

آيسو ۶۳۹ انګلیسي: ISO 639 چې د معیاري کولو نړیوال سازمان (ISO) لخوا صادر شوی، هغه معیار دی چې ژبې ته نړیوال سمبولونه ورکوي. د دې معیار هدف د ژبو د کوډ کولو لپاره په نړیواله کچه پېژندل شوي سمبولونه رامینځته کول دي یا د ژبو کورنۍ د سمبول اوږدوالی یا دوه ، درې یا څلور توري دي.

دا سمبولونه په پراخه کچه په ډېرو برخو کې کارول کیږي، لکه په عامه کتابتونونو کې د کتلو لپاره، همدارنګه د کمپیوټر سیسټمونو او په وېب پاڼو کې د ژبې نسخو استازیتوب لپاره کارول کيږي. د ژبو د کوډ کولو اړتیا ځکه راپیدا شوه چې یوه ژبه په مختلفو ټولنو کې په مختلفو طریقو سره بیانیږي او دوه مختلفې ژبې په یو نوم سره شریکیږي، نو د ژبې کوډ کول دلته د ګډوډۍ په حل کې مرسته کوي. د ژبې کوډونو لیست خلاص دی، کوم چې د هغې په پراخولو او اصالح کولو کې مرسته کوي، او دا ساتنه سلطات التسجيل په نوم ادارو ته سپارل کیږي.

معیاري برخې

د ISO 639 معیار شپږ مختلف برخې لري:

• لومړۍ برخه ( ISO 639-1:2000 ) دوه خطي کوډونه وړاندې کوي او د نړۍ تر ټولو پراخه خبرې شوي ژبې کوډ کولو لپاره ډیزاین شوي.
• دویمه برخه ( ISO 639-2:1998 ) د سمبولونو لوی شمیر چمتو کوي ځکه چې پدې برخه کې هر سمبول درې توري لري، نو دا د لومړۍ برخې لخوا پوښل شوي ژبې په پرتله لوی شمیر پوښي.
• دریمه برخه ( ISO 639-3:2007 ) په دې برخه کې کوډونه درې توري لري او هڅه کوي د ټولو ژبو لیست چمتو کړي، په شمول د ژوندیو ، مړو او پخوانیو ژبو.
• څلورمه برخه ( ISO 639-4:2010 ) د ژبې کوډ کولو عمومي اصول معرفي کوي او د ISO 639 کارولو لپاره لارښوونې ټاکي.
• پنځمه برخه ( ISO 639-5:2008 ) د کورنیو او ژبو ډلو لپاره، دواړه ژوندي او مړه شوي درې خطي کوډونه وړاندې کوي.
• شپږمه برخه ( ISO 639-6:2009 ) څلور خطي کوډونه وړاندې کوي او ګټور دي کله چې د ژبې کورنۍ، ګروپونو، ژبو او ژبو ټول ساحه په یوه سیسټم کې پوښښ ته اړتیا وي.