آلاباما

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

آلاباما په انګلیسي Alabama) د امریکا متخده آیالاتونهو له ۵۲ آیالاتو یو دی او ۲۰ آیالات دی چې د امریکا متحده آیالاتونه سره یوځای شو.


آلاباما
آلاماما آیالات
د آلاباما انځور
د آلاباما انځور
د آلاباما انځور

The Yellowhammer State, The Heart of Dixie, and The Cotton State
شعار:

([[لاتين ژبه|]]: [Audemus jura nostra defendere] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)) 
(We dare defend our rights)

آلاباما
آلاباما
آلاباما

Map
کورډېناټونه: ۳۲°۴۲′شمال ۸۶°۴۲′لويديځ / 32.7°شمال 86.7°لويديځ / 32.7; -86.7  د (P625) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ[۱]
د رامنځته کېدو نېټه ۱۴ ډيسمبر ۱۸۱۹[۲]  د (P571) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
هېواد د امریکا متحده ایالات[۳]  د (P17) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
لوی وېش د امریکا متحده ایالات  د (P131) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
مقر Montgomery
پراخوالی
 • پراخوالی ۱۳۵,۷۶۵ کلوميټر٢ (۵۲,۴۱۹ میله  مربع)
 • ځمکه ۱۳۱,۴۲۶ کلوميټر٢ (۵۰,۷۴۴ میله  مربع)
 • المياه ۴,۳۳۸ کلوميټر٢ (۱,۶۷۵ میله  مربع)  3.20%
سيمه ييزه درجه 30th
څلورخواوې
 • اوږدوالی ۵۳۱ ميټره (۳۳۰ مایل)
 • پلنوالی ۳۰۵ ميټره (۱۹۰ مایل)
لوړوالی ۱۵۰ ميټره (۵۰۰ فوټ)
أعلى ارتفاع ۷۳۵٫۵ ميټره (۲,۴۱۳ فوټ)
لږ لوړوالی ۰ ميټره (۰ فوټ)
نفوس شمېرنه (2019) 5024279 (۱ اپرېل ۲۰۲۰)[۴][۵]  د (P1082) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
 • ترتيب 24th
 • Density rank 27th
د گڼه گوڼې نوم Alabamian[۶]
وروستي مالومات
وخت زون Central (ه.ن.و−06:00)
Eastern (ه.ن.و−05:00)
 • د اوړي وخت CDT (ت.ع.م −05:00)
EDT (ت.ع.م−04:00)
رسمي ژبه انگليسي[۷]  د (P37) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
پوستخونې شمېره AL
جيو کوډ 4829764[۸]  د (P1566) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
آی اېس او 3166 US-AL
رسمي وېبپاڼه alabama.gov
  د (P935) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ

الاباما د دولتي الوتونکو لپاره د ژیړ هیمر په نوم یادیږي. الاباما د "ډیکسي زړه" او د کاټن ایالت په نوم هم پیژندل کیږي. دا د امریکا ژور سویل برخه ده. دا په تاریخي توګه د امریکا د سخت سویل برخه هم ګڼل کیږي. دولتي ونه د اوږدې پاڼې لرونکی دی، او دولتي ګل کامیلیا دی. د الاباما ایالت پلازمینه مونټګومري ده. د نفوس له مخې ترټولو لوی ښار برمینګهم دی.[۱۴] کوم چې له اوږدې مودې راهیسې یو له لوی صنعتي ښارونو څخه دی؛ د ځمکې له مخې ترټولو لوی ښار هانتسفيل دی. تر ټولو زوړ ښار موبايل دی، چې په ۱۷۰۲ کال کې د فرانسې د لوزيانا د پلازمېنې په توګه د فرانسوي مستعمرو له خوا جوړ شو.[۱۵]

د سویلي متحده ایالاتو د ډیری ایالتونو په څیر، الاباما د امریکا د کورنۍ جګړې څخه د دویمې نړیوالې جګړې له لارې اقتصادي ستونزو سره مخ شو، په یوه برخه کې په کرهنه باندې د دوامداره انحصار له امله. د نورو سویلي ایالتونو په څیر، د الاباما قانون جوړونکو د پیړۍ په پای کې تور امریکایان او ډیری بې وزله سپینې لیرې کړې. د لویو صنعتونو او ښاري مرکزونو له ودې سره سره د شلمې پیړۍ له پیل څخه تر ۱۹۶۰ لسیزې پورې د سپینو کلیوالو ګټو په دولتي مقننه قوه واکمنه وه. لکه څنګه چې د ښاري ګټو او د تور امریکایانو ګټو لپاره دا د پام وړ کم ښودل شوی و. د دویمې نړیوالې جګړې په پایله کې، الاباما وده وکړه او خپل اقتصاد یې په بنسټیز ډول د کرنې پر بنسټ یو له څو ګټو سره بدل کړ. په یوویشتمه پیړۍ کې د دولت اقتصاد د مدیریت، د موټرو صنعت، مالیه، تولید، فضا، د کانونو استخراج، روغتیا پاملرنې، تعلیم، پرچون او ټیکنالوژۍ باندې ولاړ دی.[۱۶]

تاریخ[سمول]

جغرافیه[سمول]

  1.   د (P402) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ "د آلاباما اړوند په اوپن‌سټرېټ‌مېپ کي". OpenStreetMap. د لاسرسي‌نېټه ۱۷ مارچ ۲۰۲۴. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ الوصول= (مساعدة)
  2. United States Statutes at Large citation: http://legislink.org/us/stat-3-489
  3. archINFORM location ID: https://www.archinform.net/ort/2860.htm — د نشر نېټه: ۶ اگسټ ۲۰۱۸
  4. https://www2.census.gov/programs-surveys/decennial/2020/data/apportionment/apportionment-2020-table02.pdf
  5. https://data.census.gov/cedsci/table?t=Populations%20and%20People&g=0100000US,%241600000&y=2020 — د نشر نېټه: ۲۰ مارچ ۲۰۲۲ — سمونګر: United States Census Bureau
  6. "State of Alabama". The Battle of Gettysburg. د لاسرسي‌نېټه July 21, 2014. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  7. 1901 Constitution of Alabama - Amendment 509 - English as Official Language of State. — د نشر نېټه: ۱ اپرېل ۲۰۱۹
  8. پیوستون : 4829764  — منښتلیک: Creative Commons Attribution 3.0 Unported
  9. کينډۍ:Cite ngs
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ "Elevations and Distances in the United States". United States Geological Survey. 2001. د اصلي آرشيف څخه پر October 15, 2011 باندې. د لاسرسي‌نېټه October 21, 2011. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  11. Elevation adjusted to North American Vertical Datum of 1988.
  12. (په October 19, 2015 باندې). A look at the languages spoken in Alabama and the drop in the Spanish speaking population. AL.com.
  13. "Median Annual Household Income". The Henry J. Kaiser Family Foundation. د لاسرسي‌نېټه December 9, 2016. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  14. . 
  15. Thomason, Michael (2001), Mobile: The New History of Alabama's First City, Tuscaloosa: University of Alabama Press
  16. Alabama Occupational Projections 2008-2018