منځپانگې ته ورتلل

آلاباما

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

آلاباما په انګلیسي Alabama) د امریکا متخده آیالاتونهو له ۵۲ آیالاتو یو دی او ۲۰ آیالات دی چې د امریکا متحده آیالاتونه سره یوځای شو.


آلاباما
آلاماما آیالات
د آلاباما انځور
د آلاباما انځور
د آلاباما انځور

The Yellowhammer State, The Heart of Dixie, and The Cotton State
شعار: لاتيني ژبه: Audemus jura nostra defendere
(We dare defend our rights)
آلاباما
آلاباما
آلاباما

Map
کورډېناټونه: ۳۲°۴۲′شمال ۸۶°۴۲′لويديځ / 32.7°شمال 86.7°لويديځ / 32.7; -86.7   ويکيډاټا کې (P625) ځانګړنې بدلې کړئ[۱]
د رامنځته کېدو نېټه ۱۴ ډېسمبر ۱۸۱۹[۲]  ويکيډاټا کې (P571) ځانګړنې بدلې کړئ
هېواد د امریکا متحده ایالات [۳][۴]  ويکيډاټا کې (P17) ځانګړنې بدلې کړئ
لوی وېش د امریکا متحده ایالات   ويکيډاټا کې (P131) ځانګړنې بدلې کړئ
مقر Montgomery
پراخوالی
 • پراخوالی ۱۳۵,۷۶۵ کلوميټر٢ (۵۲,۴۱۹ میله  مربع)
 • ځمکه ۱۳۱,۴۲۶ کلوميټر٢ (۵۰,۷۴۴ میله  مربع)
 • المياه ۴,۳۳۸ کلوميټر٢ (۱,۶۷۵ میله  مربع)  3.20%
سيمه ييزه درجه 30th
څلورخواوې
 • اوږدوالی ۵۳۱ ميټره (۳۳۰ مایل)
 • پلنوالی ۳۰۵ ميټره (۱۹۰ مایل)
لوړوالی ۱۵۰ ميټره (۵۰۰ فوټ)
أعلى ارتفاع ۷۳۵٫۵ ميټره (۲,۴۱۳ فوټ)
لږ لوړوالی ۰ ميټره (۰ فوټ)
نفوس شمېرنه (2019) 5024279 (۱ اپريل ۲۰۲۰)[۵][۶]  ويکيډاټا کې (P1082) ځانګړنې بدلې کړئ
 • ترتيب 24th
 • Density rank 27th
د گڼه گوڼې نوم Alabamian[۷]
وروستي مالومات
وخت زون Central (ه.ن.و−06:00)
Eastern (ه.ن.و−05:00)
 • د اوړي وخت CDT (ت.ع.م −05:00)
EDT (ت.ع.م−04:00)
رسمي ژبه انګليسي ژبه [۸]  ويکيډاټا کې (P37) ځانګړنې بدلې کړئ
پوستخونې شمېره AL
جيو کوډ 4829764[۹]  ويکيډاټا کې (P1566) ځانګړنې بدلې کړئ
آی اېس او 3166 US-AL
رسمي وېبپاڼه alabama.gov
  ويکيډاټا کې (P935) ځانګړنې بدلې کړئ

الاباما د دولتي الوتونکو لپاره د ژیړ هیمر په نوم یادیږي. الاباما د "ډیکسي زړه" او د کاټن ایالت په نوم هم پیژندل کیږي. دا د امریکا ژور سویل برخه ده. دا په تاریخي توګه د امریکا د سخت سویل برخه هم ګڼل کیږي. دولتي ونه د اوږدې پاڼې لرونکی دی، او دولتي ګل کامیلیا دی. د الاباما ایالت پلازمینه مونټګومري ده. د نفوس له مخې ترټولو لوی ښار برمینګهم دی.[۱۵] کوم چې له اوږدې مودې راهیسې یو له لوی صنعتي ښارونو څخه دی؛ د ځمکې له مخې ترټولو لوی ښار هانتسفيل دی. تر ټولو زوړ ښار موبايل دی، چې په ۱۷۰۲ کال کې د فرانسې د لوزيانا د پلازمېنې په توګه د فرانسوي مستعمرو له خوا جوړ شو.[۱۶]

د سویلي متحده ایالاتو د ډیری ایالتونو په څیر، الاباما د امریکا د کورنۍ جګړې څخه د دویمې نړیوالې جګړې له لارې اقتصادي ستونزو سره مخ شو، په یوه برخه کې په کرهنه باندې د دوامداره انحصار له امله. د نورو سویلي ایالتونو په څیر، د الاباما قانون جوړونکو د پیړۍ په پای کې تور امریکایان او ډیری بې وزله سپینې لیرې کړې. د لویو صنعتونو او ښاري مرکزونو له ودې سره سره د شلمې پیړۍ له پیل څخه تر ۱۹۶۰ لسیزې پورې د سپینو کلیوالو ګټو په دولتي مقننه قوه واکمنه وه. لکه څنګه چې د ښاري ګټو او د تور امریکایانو ګټو لپاره دا د پام وړ کم ښودل شوی و. د دویمې نړیوالې جګړې په پایله کې، الاباما وده وکړه او خپل اقتصاد یې په بنسټیز ډول د کرنې پر بنسټ یو له څو ګټو سره بدل کړ. په یوویشتمه پیړۍ کې د دولت اقتصاد د مدیریت، د موټرو صنعت، مالیه، تولید، فضا، د کانونو استخراج، روغتیا پاملرنې، تعلیم، پرچون او ټیکنالوژۍ باندې ولاړ دی.[۱۷]

تاریخ

[سمول]

جغرافیه

[سمول]
  1.   ويکيډاټا کې (P402) ځانګړنې بدلې کړئ {{cite web}}: Empty citation (help)CS1 errors: unsupported parameter (link)
  2. United States Statutes at Large citation: https://legislink.org/us/stat-3-489
  3. archINFORM location ID: https://www.archinform.net/ort/2860.htm — خپرېدونېټه: ۶ اگست ۲۰۱۸
  4. archINFORM location ID: https://www.archinform.net/ort/2860.htm — خپرېدونېټه: ۱۷ سېپتمبر ۲۰۲۴
  5. https://www2.census.gov/programs-surveys/decennial/2020/data/apportionment/apportionment-2020-table02.pdf
  6. https://data.census.gov/cedsci/table?t=Populations%20and%20People&g=0100000US,%241600000&y=2020 — خپرېدونېټه: ۲۰ مارچ ۲۰۲۲ — سمونګر: United States Census Bureau
  7. "State of Alabama". The Battle of Gettysburg. بياځلي په July 21, 2014.
  8. Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value). — خپرېدونېټه: ۱ اپريل ۲۰۱۹
  9. پیوستون : 4829764  — منښتلیک: Creative Commons Attribution 3.0 Unported
  10. کينډۍ:Cite ngs
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ "Elevations and Distances in the United States". United States Geological Survey. 2001. خوندي شوی له the original on October 15, 2011. بياځلي په October 21, 2011.
  12. Elevation adjusted to North American Vertical Datum of 1988.
  13. Stephens, Challen (October 19, 2015). "A look at the languages spoken in Alabama and the drop in the Spanish speaking population". AL.com. بياځلي په September 21, 2016.
  14. "Median Annual Household Income". The Henry J. Kaiser Family Foundation. بياځلي په December 9, 2016.
  15. {{cite journal}}: Empty citation (help)CS1 errors: unsupported parameter (link)
  16. Thomason, Michael (2001), Mobile: The New History of Alabama's First City, Tuscaloosa: University of Alabama Press
  17. Alabama Occupational Projections 2008-2018