د حج سرچينه کتل

{{حج او عمرہ}}
[[File:Al-Haram mosque - Flickr - Al Jazeera English.jpg|thumb|حرم شريف]]
'''حج''' د اسلام يو مهم عبادت او د  [[د اسلام پنځه بنسټونه|د اسلام د پنځه ستنو]] څخه پنځمه ستن ده ۔هر کال مسلمانان د سعودي عرب ښار [[مکه معظمه|مکه معظمې]] ته ځي او هلته عبادتونه کوي د دغه عبادتونو مجموعې ته حج او دغه عبادتونو ته [[د حج مناسک]] ويلی کيږي۔ په اسلام کې حج هر هغه بالغ مسلمان باندې فرض دی کوم چې د حج کولو طاقت لري۔حج په ژوند کې يو ځل فرض دی لکه څنگه چې قرآن مجيد کې ويلی شوي دي چې {{انځوري قرآن|حج|27}}هم دا رنگې رسول الله (ص) فرمايي: {{quote|د اسلام بنياد په پنځه ستنو باندې دی، د لااله الا الله گواهي ورکول،مونځ کول،زکوة وکول، د روژې په مياشت کې روژه کېدل اور حج کول}}[[د حج مناسک]] هر کال په اسلامي نېټه په 8 ذوالحجه شورو کيږي۔ حاجيان له ټولو لومړی په [[د حج ميقات|د حج په ميقات]] کې احرام وتړي او بيا د کعبې د زيارت لپاره مکې ته ورسي۔مکې ته چې ورسي هلته طوافِ قدوم وکړي۔ بيا مېنا ته لاړ شي هلته [[يوم الترويه]] تېرولو څخه وروستو [[عرفات]] ته لاړشي ، په عرفات کې يوه ورځ هسار شي د عرفات دې ورځ ته [[يوم العرفه]] ويلی کيږي۔

== د حج اهميت ==
حج د اسلام ډېړ مهم عبادت دی په هر هغه مسلمان چې د حج کولو طاقت لري،په ژوند کې يو ځل فرض دی۔رسول الله فرمايي ''الله په تاسې حج فرض کړی دی نو ځکه حج کوئ''، يو بل ځای کې رسول الله فرمايي: ''د اسلام بنياد په پنځه ستنو باندې دی، د لااله الا الله گواهي ورکول،مونځ کول،زکوة وکول، د روژې په مياشت کې روژه کېدل اور حج کول''۔

د رسول الله (ص) ځخه  یو ځل  چا پوښتنه وکړه چې کوم عمل غوره دی ؟  هغه پ ځواب کې وفرمايل  « الایمان بالله » یعني په الله ایمان لرل  . بیا ترې پوښتنه اوشوه چې د هغې نه وروسته کوم عمل بهتر دی . وې فرمایل «الجهاد في سبیل الله » یعني د الله په لیار کې جهاد کول . بیا ترې پوښتنه اوشوه چې د هغې نه وروسته کوم عمل بهتر دی . وې فرمایل «الحج مبرور» یعنې حج چې پکې د گناه نه ځان ژغورل شوی وي . د بیت الله نه د طواف په دوران کې د هر قدم په ایښودلو د مسلمان گناه لیرې کیږي  او مقابل کې ورته نیکي لیکل کیږي . په بیت الله کې یو لمونځ په لکونو لمونځونو حسابیږي او همدا راز په مسجد نبوي کې یو لمونځ په زرگونو لمونځونو حسابیږي . د حج په باره  کې الله پاک داسې فرمایلي دي  «او نیکي کوۍ او بیشکه چې خدای (ج) محبت کوي له نیکو کارو سره او پوره کړۍ حج او عمره د الله لپاره  » .

همدا په دې سبب د  کعبې شریفې د طواف تر څنگ د صفا او مروه تر منځ  د شریعت د اصولو په چوکاټ کې مزل کول د حج له ارکانو څخه مهم رکن دی ، صفا او مروه په مکه معظمه کې د کعبې شریفې تر څنگ هغه دوه غونډۍ دي چې حضرت ابراهیم علیه السلام  خپله میرمن هاجره بي بي د خپل زوی حضرت اسماعیل علیه السلام   سره د همدې دوه غونډیو تر منځ پریښودل . هاجرې بي بي د تندې او اوبو د نشتوالي له کبله د دې دوه غونډیو تر منځ منډې رامنډې کړې چې پایله کې الله پخپل قدرت د حضرت اسمعیل (ع) د پښو په وهلو سره د زم زم چینه روانه کړه چې اوس ترې د نړۍ ټول مسلمانان د حج د مراسمو پر مهال د تبرک لپاره اوبه  څښکي۔

== د حج فرض کېدلو شرطونه ==
که چیرته یو مسلمان  په کوز ورکړی شوي شرایطو برابر وي باید په خپل ژوند کې یو وار د بیت الله حج ادا کړي:

* '''آزادي''': باید غلام نه وي
* '''عقل''':  باید لیونی نه وي
* '''بلوغت''':  باید صغیر نه وي
* '''صحت''':  مریض نه وي
*  د لیاری او حج ته د رسیدو قدرت او امکانات

== د حج مناسک ==

== هر کال د حج کوونکو شمېر ==
{| class="wikitable sortable"
|-
!  کال  !! هجري کال !! د سعودي عرب دننه څخه حجاج !! د نورو هېوادونو څخه حجاج !! ټول
|-
| 1920 || 1338 ||  || 58,584  || 
|-
| 1921 || 1339 ||  || 57,255  || 
|-
| 1922 || 1340 ||  || 56,319  || 
|-
| 1996 || 1416 || 784,769 || 1,080,465 || 1,865,234 
|-
| 1997 || 1417 || 774,260 || 1,168,591 || 1,942,851
|-
| 1998 || 1418 || 699,770 || 1,132,344 || 1,832,114
|-
| 1999 || 1419 || 775,268 || 1,056,730 || 1,831,998
|-
| 2000 || 1420 || 571,599 || 1,267,555 || 1,839,154
|-
| 2001 || 1421 || 549,271 || 1,363,992 || 1,913,263<ref>{{cite web | title = Successful culmination of Hajj 1421 | publisher = سعودی عرب سفارت خانہ | date = 2001-03-09 | url = http://www.saudiembassy.net/archive/2001/news/page514.aspx | accessdate = 2009-07-30}}</ref>
|-
| 2002 || 1422 || 590,576 || 1,354,184 || 1,944,760<ref name=MOH/>
|-
| 2003 || 1423 || 610,117 || 1,431,012 || 2,041,129<ref name=MOH/>
|-
| 2004 || 1424 || 592,368 || 1,419,706 || 2,012,074<ref name=MOH/>
|-
| 2005 || 1425 || 629,710 || 1,534,769 || 2,164,469<ref name=MOH/><ref>{{cite web | title = Prince Abdulmajeed declares Hajj 1425 a success | publisher = سعودی عرب سفارت خانہ | date = 2005-01-25 | url = http://www.saudiembassy.net/archive/2005/news/page806.aspx | accessdate = 2009-07-30}}</ref>
|-
| 2006 || 1426 || 573,147 || 1,557,447 ||2,130,594<ref name=MOH/><ref>{{cite web | title = More than 2.3 million pilgrims perform the Hajj this year | publisher = سعودی عرب سفارت خانہ | date = 2006-12-30 | url = http://www.saudiembassy.net/archive/2006/news/page5.aspx | accessdate = 2009-07-30}}</ref>
|-
| 2007 || 1427 || 746,511 || 1,707,814 || 2,454,325<ref name=MOH/><ref>{{cite web | title = More than 1.7 million pilgrims have arrived in Saudi Arabia for the Hajj | publisher = سعودی عرب سفارت خانہ | date = 2007-12-17 | url = http://www.saudiembassy.net/archive/2007/news/page15.aspx | accessdate = 2009-07-30}}</ref><ref name=SCDS>{{Cite web |url=http://xrdarabia.org/2007/12/23/how-many-attended-the-hajj/ |title="Saudi Central Department of Statistics" |access-date=2015-09-15 |تاريخ الأرشيف=2007-12-25 |مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20071225170345/http://xrdarabia.org/2007/12/23/how-many-attended-the-hajj/ |url-status=dead |خونديځ نېټه=2007-12-25 |خونديځ تړی=https://web.archive.org/web/20071225170345/http://xrdarabia.org/2007/12/23/how-many-attended-the-hajj/ |خونديځ-تړی=https://web.archive.org/web/20071225170345/http://xrdarabia.org/2007/12/23/how-many-attended-the-hajj/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20071225170345/http://xrdarabia.org/2007/12/23/how-many-attended-the-hajj/ }}</ref>
|-
| 2008 || 1428 ||  || 1,729,841<ref name=MOH/><ref>{{cite web | title = Record number of pilgrims arrive for Hajj | publisher = سعودی عرب سفارت خانہ | date = 2008-12-06 | url = http://www.saudiembassy.net/affairs/recent-news/news12060801.aspx | accessdate = 2009-07-30 | تاريخ الأرشيف = 2010-06-12 | مسار الأرشيف = https://web.archive.org/web/20100612115203/http://saudiembassy.net/affairs/recent-news/news12060801.aspx | url-status = dead | خونديځ نېټه = 2010-06-12 | خونديځ تړی = https://web.archive.org/web/20100612115203/http://saudiembassy.net/affairs/recent-news/news12060801.aspx | خونديځ-تړی = https://web.archive.org/web/20160304184226/http://saudiembassy.net/affairs/recent-news/news12060801.aspx | archive-url = https://web.archive.org/web/20100612115203/http://saudiembassy.net/affairs/recent-news/news12060801.aspx }}</ref> || 
|-
| 2009 || 1429 || 154,000 || 1,613,000 || 2,521,000<ref>{{cite web | title = 2,521,000 million pilgrims participated in Hajj 1430 | publisher = سعودی عرب سفارت خانہ | date = 2009-11-29 | url = http://www.saudiembassy.net/latest_news/news11290904.aspx | accessdate = 2009-12-08 | تاريخ الأرشيف = 2010-06-12 | مسار الأرشيف = https://web.archive.org/web/20100612012925/http://saudiembassy.net/latest_news/news11290904.aspx | url-status = dead | خونديځ نېټه = 2010-06-12 | خونديځ تړی = https://web.archive.org/web/20100612012925/http://saudiembassy.net/latest_news/news11290904.aspx | خونديځ-تړی = https://web.archive.org/web/20160304062357/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news11290904.aspx | archive-url = https://web.archive.org/web/20100612012925/http://saudiembassy.net/latest_news/news11290904.aspx }}</ref>
|-
| 2010 || 1430 || 989,798 || 1,799,601 || 2.8 million<ref>{{cite web | title = 2.8 million pilgrims participated in Hajj 1431 | publisher = سعودی عرب سفارت خانہ | date = 2010-11-18 | url = http://www.saudiembassy.or.jp/En/PressReleases/2010/20101118.htm | accessdate = 2010-12-28 | تاريخ الأرشيف = 2010-12-15 | مسار الأرشيف = https://web.archive.org/web/20101215093117/http://www.saudiembassy.or.jp/En/PressReleases/2010/20101118.htm | url-status = dead | خونديځ نېټه = 2010-12-15 | خونديځ تړی = https://web.archive.org/web/20101215093117/http://www.saudiembassy.or.jp/En/PressReleases/2010/20101118.htm | خونديځ-تړی = https://web.archive.org/web/20161109210141/http://www.saudiembassy.or.jp/En/PressReleases/2010/20101118.htm | archive-url = https://web.archive.org/web/20101215093117/http://www.saudiembassy.or.jp/En/PressReleases/2010/20101118.htm }}</ref>
|-
| 2011 || 1431 || 1,099,522  || 1,828,195  ||  2,927,717<ref>{{cite web | title = 2,927,717 pilgrims performed Hajj this year | publisher = سعودی عرب سفارت خانہ | date = 2011-11-06 | url = http://www.saudiembassy.net/latest_news/news11061102.aspx | accessdate = 2012-11-16 | تاريخ الأرشيف = 2012-06-28 | مسار الأرشيف = https://web.archive.org/web/20120628155317/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news11061102.aspx | url-status = dead | خونديځ نېټه = 2012-06-28 | خونديځ تړی = https://web.archive.org/web/20120628155317/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news11061102.aspx | خونديځ-تړی = https://web.archive.org/web/20160430192735/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news11061102.aspx | archive-url = https://web.archive.org/web/20120628155317/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news11061102.aspx }}</ref>
|-
| 2012 || 1432 || 1,408,641 || 1,752,932 || 3,161,573<ref>{{cite web| title = 3,161,573 حجاج کرام اس سال فریضہ حج ادا کیا| publisher = سعودی عرب سفارت خانہ| date = اکتوبر 27، 2012| url = http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10271201.aspx| accessdate = 2013-03-12| تاريخ الأرشيف = 2013-04-26| مسار الأرشيف = https://web.archive.org/web/20130426005515/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10271201.aspx| url-status = dead| خونديځ نېټه = 2013-04-26| خونديځ تړی = https://web.archive.org/web/20160530224201/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10271201.aspx| خونديځ-تړی = https://web.archive.org/web/20160530224201/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10271201.aspx| archive-url = https://web.archive.org/web/20130426005515/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10271201.aspx}}</ref>
|-
| 2013 || 1433 || 700,000 (تقریبا) <ref>{{cite web| title=Two million pilgrims taking place in Hajj| publisher=Euronews| date=October 14, 2013| url=http://www.euronews.com/2013/10/14/two-million-pilgrims-taking-part-in-hajj-at-mecca-reach-mount-arafat/| accessdate=2014-02-13| تاريخ الأرشيف=2020-03-19| مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20200319062016/https://www.euronews.com/2013/10/14/two-million-pilgrims-taking-part-in-hajj-at-mecca-reach-mount-arafat| url-status=dead| خونديځ نېټه=2020-03-19| خونديځ تړی=https://web.archive.org/web/20200319062016/https://www.euronews.com/2013/10/14/two-million-pilgrims-taking-part-in-hajj-at-mecca-reach-mount-arafat| خونديځ-تړی=https://web.archive.org/web/20200319062016/https://www.euronews.com/2013/10/14/two-million-pilgrims-taking-part-in-hajj-at-mecca-reach-mount-arafat| archive-url=https://web.archive.org/web/20200319062016/https://www.euronews.com/2013/10/14/two-million-pilgrims-taking-part-in-hajj-at-mecca-reach-mount-arafat}}</ref> || 1,379,531 <ref>{{cite web|title=1,379,531 188 ممالک سے حج کے لئے پہنچے|publisher=سعودی عرب سفارت خانہ|date=اکتوبر 13، 2013|url=http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10131302.aspx|accessdate=2014-02-13|تاريخ الأرشيف=2014-02-21|مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20140221200746/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10131302.aspx|url-status=dead|خونديځ نېټه=2014-02-21|خونديځ تړی=https://web.archive.org/web/20140221200746/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10131302.aspx|خونديځ-تړی=https://web.archive.org/web/20160304065109/http://saudiembassy.net/latest_news/news10131302.aspx|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221200746/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10131302.aspx}}</ref> || 2,061,573 (تقریبا) 
|-
| 2014 || 1435 || 700,000 (تقریبا)<ref name=AN2014/> || 1,389,053<ref>{{cite web|title=Small increase in foreign pilgrims|publisher=سعودی عرب سفارت خانہ|date=2 October 2014|url=http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10021401.aspx|accessdate=7 اکتوبر 2014|تاريخ الأرشيف=9 October 2014|مسار الأرشيف=https://web.archive.org/web/20141009221349/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10021401.aspx|url-status=dead|خونديځ نېټه=9 October 2014|خونديځ تړی=https://web.archive.org/web/20141009221349/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10021401.aspx|خونديځ-تړی=https://web.archive.org/web/20141009221349/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10021401.aspx|archive-url=https://web.archive.org/web/20141009221349/http://www.saudiembassy.net/latest_news/news10021401.aspx}}</ref> || 2,089,053 (تقریبا)<ref name=AN2014>{{cite news |title=Pilgrims stone 'devil' in last major Haj ritual; Eid Al-Adha begins| publisher=Arab News |date=6 اکتوبر 2014| url=http://www.arabnews.com/featured/news/639656| accessdate=7 Oct 2014}}</ref>
|}

== نور ولولئ ==
* [[عمره]]
{{حج}}
{{د حج قسمونه}}
{{مواقیت احرام}}
{{مناسک حج}}
{{مسجد حرام|}}
{{اسلامي سرلیکونه}}

== سرچينينې ==

[[وېشنيزه:حج]]
[[وېشنيزه:اسلام]]