په روسيه کې د هم‌جنس پالونکو حقوق

د لېزبين (د ښځې تمايل بلې ښځې ته)، هم‌جنس‌پالانو(د نر تمايل بل نر ته)،دوه‌جنس پالانو(دواړو جنسونو ته تمايل) او ترانس‌جنډر (هغه کسان چې کړه‌وړه اوعادتونه يې له خپل بيولوژيکي جنسيت سره متضاد او د مخالف جنس وي) په روسيه کې له ټولنيزو او  قانوني ګواښونو سره مخامخ دي، کوم چې غيرهم‌جنس پاله يې هېڅکله هم نه تجربه کوي. له دې سره سره چې په ۱۹۹۳ز کال کې په خلوت کې د بالغو هم‌جنس پاله کسانو رضايت بښونکي جنسي فعاليتونه، د جرم له دايرې ووتل،هم‌جنس پالنه ډېرو روسانو ته د منلو وړ نه ده،هم‌جنس پاله جوړې او هغه کورنۍ چې مشري يې هم‌جنس پالونکي پرغاړه لري، له هغه قانوني ملاتړڅخه بې برخې دي چې د مخالف جنس جوړې یې لري. لا تراوسه په روسیه کې د جنسي تمايل له مخې د توپيري چلند(تبعيض) د بنديز هېڅ قانون نه شته. ترانس جڼدر د جنسيت بدلون تر جراحۍ وروسته د خپل جنسیت د بدلولو قانوني اجازه لري.  اوس‌مهال هېڅ داسې قانون نه‌شته چې د جنډر پېژندنې پر وړاندې د توپيري چلند مخنيوی وکړي، وروستي قوانين د ترانس جنډر کسانو پروړاندې د  توپیري چلند لامل کېدی شي. هم‌جنس پالنه، د ۱۹۹۹ ز کال راهيسې، د یوې اروايي ناروغۍ په توګه پېژندل شوې، که څه هم لېزبينان او هم‌جنس پالونکي په څرګند او قانوني ډول په نظام کې فعاليت لري، خو په عمل کې د «پوښتنه مه کوه او څه مه وایه» پاليسي پلې کېږي.

روسيه له مودو راهيسې د هم‌جنس پالنې په اړه منفي ليدلوری لري. وروستۍ ټول پوښتنې ښيي چې، ډېری روسان د هم‌جنس پالنې له  منلو سره مخالف دي او د هم‌جنس پالونکو پر وړاندې د توپيري چلند قوانینو ملاتړ کوي. له وروستيو نړیوالو نيوکو سره سره، د هم‌جنس پالونکو پر وړاندې د تاوتريخوالي، جنايت او ټولنیز تبعیض د  ډېروالي په سبب ويل کېږي چې، د روسيې لوی ښارونه، لکه: مسکو او سېنټ پيټرزبېرګ  د هم‌جنس پالونکو پرمختللې ټولنې لري. په هر حال، د هم‌جنس پالنې په ویاړ اعتراضیه لاریونونه، د ځايي حکومتونو  له تاريخي مقاومت سره مخامخ شوي دي. د انساني حقوقو د اروپايي محکمو له جریمه کولو سره سره،  په ۲۰۱۰ ز کال کې د تبعيض په سبب د مسکوپرایډ (د هم‌جنس پالونکو،لېزبین او ترانس جنډر اړونده اداره) سل کسیزغوښتنليکونه، تر ۲۰۱۲ ز کال پورې رد کړل او وجه یې د ګډونوالو پروړاندې تاوتريخوالی یاد کړی دی. 

له ۲۰۱۶ ز کال راهيسې د روسيې په ګڼ شمېر سيمو کې بېلابېل قوانين ټاکل شوي دي چې، د کم عمرو(زیرسن) کسانو ترمنځ د هم‌جنس پالونکو  اړيکو او اړونده مواردو قانوني وده محدودوي. د ۲۰۱۳ز کال په جون مياشت کې یو فدرالي قانو ن، د تنکيو ځوانانو ترمنځ دغیرې دوديزې جنسي اړيکو د جرم ګڼلو په ملاتړ، د ماشومانو د ملاتړ قانون د سمون په توګه تصویب شو. یاد قانون د ګڼ شمېړ هم‌جنس پاله روسي ښاریانو چې په څرګند ډول یې له قانون سره مخالفت کاوه، د نيولو لامل شو. راپورونه ښيي چې د هم‌جنس پالانو ضد پراخ لاريونونه او ان له تاوتريخوالي او کرکې سره مل جرمونه شته وو.یاد قانون، د انساني حقوقو د کتونکو، د هم‌جنس پالنې فعالانو  او نړيوالو رسنيو له نيوکو سره  مخامخ وو او د هم‌جنس پالنې  کلتور یې د جرم ګڼلو د  اصلي وسيلې په توګه یاد کړ. دا قانون د انساني حقونو اروپايي محکمې، د بیان ازادۍ له ملاتړ سره په ټکر کې وباله، خو لا تر اوسه (۲۰۲۱ ز کال) پورې هم نه دی فسخ شوی. 

د ۲۰۱۷ ز کال د اپریل مياشتې خپور شوي راپور پر بنسټ، یو پنځه  کسيزه پلاوی، چې د ملګرو ملتو د انساني حقونو شورا متخصصینو هر یو ويت منتابورن، سيتونډي رولانډ اجوي،اګېنز کالا مارډ، نايلس مېلزر او ډېوېډکېې په کې برخه درلوده، په چیچنیا کې يې د هم‌جنس پاله نارينه‌وو د لویې څپې شکنجه کول او وژل وغندل.  

اوسنی حالت

• له ۲۰۰۳ ز کال راهيسې، د جنسي تمايل پایلو ته له پام پرته، د رضایت عمر په اوس وخت کې ۱۶ کاله دی.
• له ۱۹۹۷ز کال راهيسې، ترانس جنډر او ترانس سېکچول کسان له اړونده طبي پړاوونو وروسته، خپل قانوني جنډر بدلولی شي.
• په ۱۹۹۹ ز کال کې، د ICD-10  (د نارغيو د نړيوالې ډلبندۍ د شمېرو لسم اېډېټ) له رسمي تایید څخه  وروسته، هم‌جنس پالنه د روسيې د رواني ناروغيو له نوملړ څخه پاکه شوه.
• د زوی‌ولۍ په اړه: هغه مجرد کسان چې په روسيه کې ژوند کوي، خپل جنسي تمايل ته له پام پرته کولی شي، ماشومان په زوی‌ولۍ ونیسي. په یوه بهرني هېواد کې مېشت هم‌جنس مجرد کولی شي ، روسي ماشومان په زوی‌ولی ونيسي، خو په دې شرط چې په هغه هېواد کې د هم‌جنس پالانو ودونه، په رسميت نه وي پېژندل شوي. یوه مېرمنه او خاوند یوازې په هغه حالت کې خپل بچیان د جوړو په شکل په زوی‌ولی نيولی شي چې، یوه متاهله د بل جنس پاله (مخالف جنسه) جوړه وي.
• د روسيې اساسي قانون، د سوله‌ييزې ټولنې حق تضمینوي، له دې سره  د روسيې واکمنې ادارې، د هم‌جنس پالانو د سازمانونو له رسمي پېژندلو څخه ډ‌ډه کوي.

عامه نظرونه

په روسیه کې عامه افکار، د هم جنس پالنې پر وړاندې دښمنۍ ته مایل دي او د نه زغملو کچه یې مخ پر زیاتېدو ده. په ۲۰۱۳ ز کال کې د یوې ټول‌ پوښتنې پايلې ښيي چې، ۷۷ سلنه روسان په دې اند دي چې، ټولنه نه باید هم‌جنس پالنه ومني. که دا سلنه، د ۲۰۰۲ ز کال له پایلو سره پرتله شي، هغه مهال یاده سلنه ۶۶ وه، خو ۱۶ سلنه بیا ویلي، چې هم‌جنس پالنه باید د ټولنې له خوا په رسمیت وپېژندل شي.  په ۲۰۱۵ز کال کې يوې بلې ټول ‌پوښتنې ښودلې ده چې، ۸۵ سلنه روسان وايي چې، ټولنه نه باید هم‌جنس پالنه ومني. په ۲۰۷۷ زکال کې ۶۸ سلنه روسانو ویلي دې چې، هم‌جنس پالنه تل ناسمه(غلطه) ده، ۵۴ سلنه ویلي دي چې، هم‌جنس پالنه یو څه او تل ناسمه(غلطه) ده. په ۲۰۰۵ ز کال کې ۴۴سلنه روسان په دې اند وو چې، دلویانو ترمنځ رضايت بښونکې هم‌جنس پاله کړنې جرم وګڼل شي. په همغه وخت کې ۴۳ سلنه روسانو، د جنسي تمايل پر بنسټ د تبعيض د ممنوعیت له قانون څخه ملاتړ وکړ. په ۲۰۱۳ ز کال کې ۱۶ سلنه پوښتل شوو روسانو وویل چې، هم‌جنس پالان باید له ټولنې څخه ګوښه شي، ۲۲ سلنه ویلي دي چې، باید درملنه یې وشي او پنځه سلنه ویلي دي چې، هم‌جنس پالان باید په بې رحمۍ ووژل شي. د روسيې رواني درملنه،  هم‌جنس پالنې ته لا هم د ناروغۍ په سترګه ګوري، د مثال په ډول: له دې سره سره چې هم‌جنس پالنه د اروايي ګډوډیو له نوملړ څخه پاکه شوې، د روسیې په روستوف سیمه کې، له ۴۵۰ ارواپوهانو پوښتنه شوې ده، چې ۶۲.۵ سلنه یې هم‌جنس پالنه یوه ناروغي بللې ده او له درې څخه ترڅلور سلنه یې دا یوه غیراخلاقي چال چلند ښودلی. اروا پوهان د هم‌جنس پالنې په وياړ، له اعتراضیه لاریونونو سره په مخالفت کې، د ماشومانو د پاملرنې له مرکزونو، ښوونځيو، مدرسو او نوروعامه ادارو څخه دلېزبینانو او هم‌جنس پالانود ايستلو او لرې کولو پټ پلانونه تاییدوي. د شپې د لېوانو په نوم د موټرسایکلونو یو روسي کلپ، چې مرګ پر راغونډېدلو یې مستعار نوم دی او د روسيې له ولسمشر ولاد یمير پوتین سره نژډې اړیکه لري، د ۲۰۱۵ ز کال په فبرورۍ کې د انتي مېډن (په اوکراین کې یو لړ لاریونونو ته اشاره ده)  لويه غونډه جوړه کړه او نامتو شعار یې دا و چې : «موږ لویدیځې ایډیالوژۍ او هم‌جنس پالانو ته اړتیا نه لرو». 

د هم‌جنس پالانو اتحادیې

په روسیه کې نه د هم‌جنس پالانو ودونو ته او نه هم مدني اتحادیو ته اجازه شته. پاتریاک ګېرل د اورټوډېکس کلیسا مشرچې لږترلږه ۷۱ سلنه روسان یې پیروي کوي، د ۲۰۱۳ ز کال په جولای میاشت کې وویل چې: د هم‌جنس پالانو ودونه د وروستۍ زمانې تر ټولو  خطرناکه نښه ده. د مسکو د نفوسو د ثبت او احوال رئیس ایرېناموراوی یوا په ۲۰۱۱ز کال کې یوه مطبوعاتي کنفرانس ته وویل: «د هم‌جنس پالونکو د ودونو لپاره هڅې د روسیې په ډېرو برخو کې له ماتې سره مخامخ دي، موږ په یوه مدني ټولنه کې ژوند کوو،موږ ته د فدرال قانون پر بنسټ لارښوونه کېږي، هغه قانون چې په روښانه توګه وایي : په روسیه کې واده د یوې ښځې او یو نر تر منځ دی، دا ډول واده ( هم‌جنس پاله) په روسیه کې نه شي کېدی.» د روسیي لوی اکثریت عام وګړي هم، د هم‌جنس پالونکو له ودونو سره مخالف دي.