يو هېوادي حللار

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
د فلسطیني ادارې تر کنټرول لاندې سیمې، د اسرایلو میشت ځایونه او د خنډ دیوال

يو هېوادي حللار او دوه هېوادي حللار د اسراییل او فلسطین د شخړې د حل لپاره د وړاندیز شویو حلونو څخه دي. د دې پربنسټ بايد اسرائیل ، لوېدیځه غاړه او د غزې په تړانګه کې يو واحد حکومت جوړ شي چې د دې سيمې ټول اوسېدونکي به د هغې اتباع وي. د دې حل ځینې پلويان د ایډیالوژیکو دلایلو له مخې دا غوره بولي او په دې باور دي چې دا تر ټولو غوره او عادلانه حل دی، او نور بیا په دې باور دي چې د شته واقعیتونو په پام کې نیولو سره، د دې شخړې د حل یوازینۍ عملي حل دی.

يو دولتي يا يو هېوادي حللارې باندې په سياسي او علمي حلقو کې ډېر بحثونه شوي، خو د سیاسی چارواکو له خوا ورته ډېره پاملرنه نه ده شوې او د سولې اوسنۍ خبرې اترې د دوه دولتی حل پر بنسټ ولاړې دی. بې له شکه چې د دوو دولتونو د حل لارې وروستۍ موافقې ته د رسیدو ناکامي د دې لامل شوې چې د یوه دولت حل ته ډیر پام وشي. نن ورځ، د دواړو هیوادونو سیاسي چارواکي په ښکاره توګه د یو دولت حل په اړه خبرې کوي، او نظرپوښتنې ښیي چې د دې حل ملاتړ په چټکۍ سره مخ په زیاتیدو دی [۱]

معمر قذافي لومړنی عرب مشر و، چې د يو هېوادي حللارې ملاتړ يې په ۲۰۰۳ کال وکړ او دا هېواد ته د «اسراطین» په نوم یاد کړ. د قذافي د شننې له مخې، له یوې خوا د دوو دولتونو حل د اسرائیلو لپاره د نه منلو وړ امنیتي ستونزو لامل ګرځي او له بلې خوا د فلسطیني کډوالو مسله بې حله پرېږدي.

د دوو دولتونو حل په 1993 کې د اوسلو تړون اساس و. په هغه وخت کې د اسراییلو او فلسطینیانو (اسرائیلو حکومت او PLO ) موافقه وکړه چې په 5 کلونو کې وروستۍ موافقې ته ورسیږي او په لویدیځه غاړه او غزې تړانګه کې یو فلسطیني حکومت رامینځته کړي، مګر د کلونو په تیریدو سره، دوی پای ته رسیدلي ندي. تړون او د دوی اصلي اختلافات په مسلو پورې اړه لري ځکه چې د سرحدونو ټاکل، د بیت المقدس وضعیت، د کډوالو بیرته ستنیدل او امنیتي مسایل.

د دوه دولتي حل لاره وروستی ځل په ۲۰۰۷ کی د اناپولس په کنفرانس کی د دواړو خواوو له خوا تصویب شوه، خو له هغه وروسته لوړ پوړو فلسطینی مرکچیانو لکه صائب عریقات او احمد قاری د دوه دولتی حل د ناکامی او د دی اړتیا په اړه خبری وکړی. په رسمي خبرو اترو کې د یو دولت حل. [۲]

حوالې[سمول]