لا جومېنټ

 

لا جومېنټ

اړوند

په نوم د	mare (en)

ټوليز مالومات

عمومي مالومات	اوبيز څراغ
د خدمت پیل	۱۹۱۱
اداري سیمه	Ouessant (en)
هېواد	فرانسه

اړين مالومات

مهمې پېښې	۱۹۹۱ : automatization (en)

تاريخي اثار

د تاريخي‌ اثارو ډلبندي	classified historical monument (en) (۲۰۱۷ – ) monument historique inscrit (en) (۲۰۱۵ – ۲۰۱۷)

کچه او لوړوالی

لوړوالی	۴۷٫۵ متر

نور مالومات

کورډي‌نېشن	۴۸°۲۵′۲۰″شمال ۵°۰۸′۰۲″لويديځ

لا جومینټ ("the mare") د شمال لوېدیزې فرانسې په بریټاني کې یو څراغ دی. څراغ په یوه ډبره (چې لا جومینټ هم ورته ویل کیږي) د اوشانت ټاپو له ساحل څخه کابو ۳۰۰ مترو په لوړوالی جوړ شوی دی. دا په ۲۰۱۷ ز کال کې د تاریخي يادګارونو لړليک کې راوستل شو. دا څراغ د سیمې له درېوو مشهورو څراغونو څخه يو دی، چې دو نور يې نيويديک څراغ او د کریچ څراغونه دي.

تاريخ

د برېوتوني د ساحل دا برخه، د شمالي فرانسې په لوېدیځ ساحل کې، تل د سېلانیانو لخوا د یوې سختې او خطرناکې سیمې په توګه پېژندل کېده. د ځمکې لوېدیځې نقطه په توګه، دا په لویه کچه د قاچاق لار ګڼل کیږي، او د کال په ډېرو برخو کې سخته هوا هم تجربه کوي. دا د کښتيو لپاره يوه ډېره وېجاړوونکې او زيان رسوونکې سيمه ګڼل کيږي، یوازې د ۱۸۸۸ او ۱۹۰۴ ترمنځ، یو دېرش کښتۍ هلته ویجاړې شوې دي.

په لا جومینټ کې د څراغونو د جوړولو پلانونه د ۱۸۹۶ کال د جون په میاشت کې د ګالسکو لخوا جوړ شوي بھاپ کښتۍ ایس ایس <i id="mwIA">ډرمونډ کیسل</i> له ړنګېدو وروسته پیل شو ، چې د شاوخوا ۲۵۰ تنو د مړینې لامل شو. د دې ودانۍ کارونه په شخصي توګه د يوه بډايه فرانسوي په مالي ملاتړ پيل شول چې د يوې کښتۍ د ډوبېدو له کبله يې خپل ژوند له لاسه ورکړ، د دې ودانۍ کارونه په ۱۹۰۴ زېږديز کال کې پيل شول کې پیل شول، خو تر ۱۹۱۱ زېږديز کال پورې د سمندر ناسم حالت له کبله پای ته ونه رسېدې.

انځورونه

 

د ودانۍ پرمهال ۱۹۰۶ ز

له ودانولو وروسته ۱۹۱۲ ز

د څراغ دا انځور په ۱۹۸۹ ز کې د ژان ګیچارډ لخوا اخیستل شوی چې د انځورونو لړۍ له لارې مشهور شو.

د تېرې پېړۍ په اوږدو کې د لا جومینټ څراغ له کبله په میر ډايروسي یا ايرويسي سمندر کې د سمندري خوندیتوب زیاتوالی موندلی. په هرصورت، د بریټاني لویدیځ سواحلو اوبه لاهم په اروپا کې یو له خطرناکو سمندرونو څخه ګڼل کيږي چې په پرله پسې ډول د سختو توپانونو، لویو څپو او قوي سیندونو سره مل وي.

یو له دغو بدنامو توپانونو څخه د ایرویس سمندر کې د ۱۹۸۹ کال د دېسمبر په ۲۱ مه کې پېښ شو. د ټيټ فشار توپان څپه چې مخ يې له آیرلینډ څخه راوتلې د ۲۰ څخه تر ۳۰ مترو پورې لوی بادونه او د ۲۰ څخه تر ۳۰ مترو لوړې لويې څپې يې منځته راوړې چې د څراغ په وړاندې يې يو قوي او وېروونکې ټکر وکړ.

څپې د څراغونو د ښکته کړکیو له لارې راوتلې، د مخ دروازه یې ټوټه ټوټه کړه، برج یې له اوبو ډک کړ او فرنېچر یې له مینځه یوړل.

دا مهال انځوراخيستونکی، ژان ګویچارډ په لورینټ کې و چې د توپان هوایي انځورونو اخستلو لپاره په يوه الوتکه کې ناست وو، ګیچارډ غوښتل د الوتنې خورا خطرناک شرایطو سره سره د ایرویس سمندر پرسر الوتنه وکړي.

چورلکه لا جومینټ ته ورسېده او د ګیچارډ په لور وخوځېده ترڅو د څپو شاټونه واخلي چې د څراغونو څپې وهي. د برج دننه، تیوډور مالګورن د چورلکې غږ واورېد او ښکته لاړ ترڅو وګوري چې څه پېښیږي. په هماغه شېبه کې د څراغ په شا کې یوه لویه څپه راپورته شوه او ګیچارډ خپل د نړۍ مشهور شاټ واخیست کله چې څپې د برج په لور راورسېدې. مالګورن، ناڅاپه پوه شو چې یو لويې څپې جوړښت ته نږدې دی، د خپل ژوند د ژغورلو لپاره په وخت سره بېرته دننه شو. هغه په یوه مرکه کې وویل "که زه د دروازې څخه لږ لرې وای، ما به ځان بېرته برج ته نه وای رسولای او زه به نن مړ وم. تاسو د سمندر سره لوبې نشئ کولی."

د ژان ګیچارډ د ۱۹۸۹ز ډراماتیک توپان انځور شاټونه ډېر ژر مشهور شول، د هغه انځورونو د ۱۹۹۱ز کال نړیوال مطبوعاتي انځور جایزه کې دوهم ځای ترلاسه کړ. لا جومینټ په ټوله نړۍ کې په ورځپاڼو او مجلو کې راڅرګند شو او ګیچارډ د څراغونو په اړه ترټولو غوره پلورل شوی کتاب او د پوسټر چاپونو ټولګه خپره کړه.

د لا جومینټ پوسټر چاپ له یو ميلیون څخه ډېرې ټولګې وپلورل شوې، چې د بریتون څراغونه یې په نړۍ کې ترټولو مشهور څراغونه کړل.

په بریټاني کې څراغونه په تېرو لسیزو کې په خپله کاره توګه جوړ شوي دي، مطلب په اوتوماتيک ډول خپل کار سرته رسوي، لا جومینټ د ۱۹۹۱ راهیسې ساتونکی نلري. د ډېرو کلونو لپاره د ژان ګیچارډ هڅه دا وه چې د بریټاني سمندري میراث انځور کړي مخکې له دې چې اتومات واک ترلاسه کړي. د هغه ډېری انځورونه اوس تاریخي ارزښت لري او د هغه د دې کار په بریټاني کې خورا درناوی کیږي.

داهم وګورئ

• په فرانسه کې د څراغونو لیست

سرچينې

1. (in French) Philip Plisson; Guillaume Plisson et Daniel Charles, Phares majeurs de l'arc Atlantique, 2002, pp. 190–191.
2. (in French) Henri Queffélec : Le phare, histoire romancée de la construction du phare de la Jument au suroit d'Ouessant mêlant le travail bien réel du Service des phares et balises et la trame amoureuse d'un marin de Molène et d'une ouessantine. Roman paru aux Presses de la Cité en 1975.
3. (in French) Henri Queffélec : La Lumière enchaînée, suite du précédent, histoire du renforcement des foundations du phare de la Jument. Roman paru aux Presses de la Cité en 1976.

بهرنۍ اړیکې

• (in French) Carte des phares du Finistère (Map of the lighthouses of the département of Finistère)
• The story of the La Jument photos
•  
• Rotation of the lighthouse keepers of the "Jument" (April 1983)