فرانسوي ګيانا

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
فرانسوي ګيانا
Guyane Française
Région Guyane
(فرانسیسی: Guyane)[۱][۲]
(Guianan Creole: Gwiyann)
(Guianan Creole: Lagwiyann د (P1448) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
د فرانسوي ګيانا Guyane Française انځور
د فرانسوي ګيانا
Guyane Française انځور
د فرانسوي ګيانا
Guyane Française انځور

الشعار:(لاطینی: Fert Aurum Industria د (P1451) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
په فرانسه کې د ګيانا موقعيت
په فرانسه کې د ګيانا موقعيت
په فرانسه کې د ګيانا موقعيت

Map
کورډېناټونه: ۴° شمال ۵۳° لویدیځ / 4°شمال 53°لويديځ / 4; -53
اداري وېش
هېواد  فرانسه
مرکز کاين
حکومت
 • سيمه ييزې جرګې مشر ردلف الکساندر
پراخوالی
 • پراخوالی ۸۳٫۵۳۴ کلوميټر٢ (۳۲٫۲۵۳ میله  مربع)
نفوس شمېرنه (۲۰۱۸)
 • ټولټال ۲۷۶ ۱۲۸
وروستي مالومات
وخت زون TU (ه.ن.و-۳)
رسمي ژبه فرانسوي  د (P37) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
سيمه ييز د زنګ کوډ ۵۹۰
جيو کوډ 3381670
6690606  د (P1566) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
آی اېس او 3166 FR-973  د (P300) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
رسمي وېبپاڼه د تاييدولو سرچينه  د (P856) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
  د (P935) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ

فرانسوي ګیانا () د جنوبي امریکا په شمال کې، د سورینام او برازیل په ګاونډ کې او د کارابین بحیرې په جنوب کې د فرانسې یوه بهرنۍ سیمه ده. فرانسوي ګیانا په ختیځ او سوېل کې له برازیل او لویدیځ ته سورینام سره پوله لري. د دې برخې پلازمېنه کاین دی او رسمي ژبه يې فرانسوي ده. نفوس يې ۲۹۰،۱۰۹ دی او مساحت یې ۸۳،۵۳۴ مربع کیلومتره دی، چې د متحده عربي اماراتو په اندازه ده.

نوم[سمول]

د ګيانا نوم امریکایي ریښه لري چې د ډېرو اوبو په مانا ده. په ځینو مواردو کې، د فرانسوي ګیانا نوم د ګیانا هېواد مشابه ګڼل کيږي چې البته دواړه بېلابېل ځايونه دي.

فرانسوي کډوال چې څه کم سل کاله دمخه ګیانا ته ولاړل، نو د فرانسې وروستاړی يې له ګيانا سره يو ځای کړ.

د فرانسوي ګیانا اکثره اروپایي کډوال فرانسوي، اسپانوي او هالنډي کډوال دي.

د دې سیمې اداره په 1667 کې فرانسې ته وسپارل شوه او د بریډا (Traité de Breda) تړون له مخې. په 1947 کې، فرانسوي ګیانا د فرانسې بهرنۍ څانګه شوه.

له هغه وخت راهیسې، ډیری ځایی خلکو د خپلواکۍ ترلاسه کولو هڅه کړې، مګر دا هڅې په عملي توګه بې پایلې وې، فرانسوي ګیانا یوازې 5٪ نسبي خپلواکي لري، او په نورو مواردو کې دا د فرانسې حکومت تابع وي.

جغرافيه[سمول]

فرانسوي ګیانا د ټولو جنوبي امریکا هیوادونو څخه کوچنی دی؛ خو د جنوبي امریکا د خپلواکو هیوادونو په منځ کې سورینام تر ټولو کوچنی دی.

د فرانسوي ګیانا سیمې

د اروپا فضا مرکز[سمول]

په 1964 کې، جنرال ډی ګول پریکړه وکړه چې په ګیانا کې فضايي اډه جوړه کړي. د دې کار موخه د الجزایر په هیماګور کې د صحرا اډې ځای پر ځای کول وو. د ډیپارټمنټ موقعیت امتیاز دی، سمندر ته د پراخې تشې سره استوا ته نږدې.
د ګیانا فضا مرکز د لومړي ویرونیک راکټونو راهیسې په تیرو کلونو کې د پام وړ وده کړې. د اروپا سپیسپورټ، د Ariane 4 او Ariane 5 په څیر لانچونو سره، په نړۍ کې ریښتینې سوداګریزې بریا ثابتوي، د ګیانا سپیس مرکز هم د ویګا پروګرام او په سیننامري کې د سویوز لانچ بیس ته وده ورکوي. تر 2021 پورې، ګیانا به د نوي اریانا 6 راکټ لانچ وګوري، یوه پروژه چې په 2014 کې رامینځته شوې. د جیمز ویب ټیلسکوپ د فرانسوي ګیانا څخه په لاره واچول شو.

ژبه[سمول]

د دې هیواد د خلکو مورنۍ ژبه فرانسوي ده. البته، په دې هیواد کې نورې ژبې ویل کیږي، پشمول د ګیانیس کریول، کیریبین هندي، هالنډي ، هایټیان کریول، او نور.

اړوندې پوښتنې[سمول]

  • په فرانسوي ګیانا کې هنديان

سرچينې[سمول]

  1. د ټولټال کار کتنه په: https://www.insee.fr/fr/information/4316069 — دوتنه: The National Institute of Statistics and Economic Studies — سرليک: Code officiel géographique au 1er janvier 2020 —  : نسخه2020 — منښتلیک: Open License
  2. د ټولټال کار کتنه په: https://www.insee.fr/fr/information/4316069
  • ويکيپېډيا ګډونوال. «French Guiana». انګليسي ويکيپېډيا۳۰ جون ۲۰۱۹.