د LGBT خلکو په وړاندې تاوتريخوالی

ليزبين (ښځې چې ښځو ته جنسي ميلان لري)، ګي(نارينه چې نارينه ته جنسي ميلان لري)، بايوسيکشول (هغه څوک چې هم د خپل جنس او هم مقابل جنس ته جنسي ميلان لري) او ترانسجندر (هغه څوک چې خپل پيدایشي جنس يې بدل کړی وي)، دا ټول (LGBT) بلل کېږي او ډېر ځله د هغوی د جنسيتي يا جنسي پېژندګلوي له امله له تاوتريخوالي سره مخامخ کېږي. شونې ده چې دا تاوتریخوالی د حکومت له خوا وي، لکه: په قوانينو کې د همجنس پالو کارونو لپاره سزا ټاکل شوې وي، يا د افرادو له خوا تر سره شي. شونې ده چې دا تاوتریخوالی يا بدني وي يا رواني وي او محرک يې يا له دوه جنسي توب، همجنس پالنې، همجنسبازۍ، د ښځو د همجنسبازۍ او يا د جنس د بدليدو څخه کرکه وي. شونې ده چې اغېزناک لاملونه يې کلتوري، ديني يا سياسي اخلاق او تعصبات وي.

اوسمهال نږدې په ټولو لوېديځو هېوادونو کې همجنس پالنه قانوني ده او په دې هېوادونو کې د LGBT افرادو په وړاندې تاوتریخوالی د کرکې په جرم کې ډلبندي کېږي. له لوېديځ څخه دباندې، ډېری هېوادونه په بالقوه ډول د LGBT خلکو لپاره له ګواښه ډک بلل کېږي، هم د توپیري قانون جوړولو له امله او هم د تاوتريخوالي د ګواښونو له کبله. په دوی کې هغه هېوادونه شامل دي چېرې چې اسلام دين حاکم دی، ډېری افريقايي هېوادونه (له سويلي افريقا پرته)، ډېری اسيايي هېوادونه (د اسرائيلو، جاپان، تايوان، تايلينډ او فلپين په څېر د LGBT له دوستو هېوادونو پرته) او ځينې پخواني کمونستي هېوادونه، لکه: روسيه، پولنډ (کوم چې د LGBT آزادې سيمې دي)، سايبريا، البانيان، کوسوو، مونټينيرګرو، بوسنيا او هرزګوينا هم د همدې سيمو برخې دي. دا ډول تاوتريخوالی ډېر ځله د همجنس پالنې يا محافظه کاره ټولنيزو چلندونو په ديني غندنې پورې تړلی وي، کوم چې همجنس پالنې ته د يوې ناروغۍ يا د اخلاقي نيمګړتيا په سترګه ګوري.

له تاريخي اړخه، په همجنس پالو د حکومت له خوا ټاکل شوې سزاوې تر ډېره بريده په نارينه همجنس پالو پورې محدودې وې، کوم څه ته چې «سوډومي» ويل کيږې (سوډومي لواط يا له ژوي سره جنسي اړيکې ته ويل کېږي). په منځنيو او د عصري پړاو په لومړيو کې، د سوډومي لپاره په عمومي توګه د مرګ سزا ورکول کېده. په لوېديځه نړۍ کې د عصري پړاو پر مهال (له نولسمې پېړۍ څخه د شلمې پېړۍ تر نيمايي پورې)، عمومي سزا نغده جرمانه يا زنداني کول و. هغه سيمې ډېرې کمې شوې، په کومو کې چې له ۲۰۰۹ز کال راهيسې همجنس پالنه غیر قانوني وه، په ټوله نړۍ کې اتيا داسې هېوادونه وو (د يادولو وړ يې په منځني ختيځ، مرکزي اسيا او ډېريو افريقايي هېوادونو کې و، خو په کرابيين او اقيانوسيه کې هم ځينې داسې هېوادونه موجود وو) چې يواځې پنځو يې تر ۲۰۱۶ز کال پورې د مرګ سزا ورکوله، په داسې حال کې چې دوه اويا هېوادونو په خپله خوښه د خپل جنس سره د جنسي اړیکې نيول جرم ګرځولی و.

برازيل د يو داسې هېواد په توګه چېرې چې د LGBT حقوق خوندي او له خپل جنس سره واده کول قانوني دي، د «Gay da Bahia» (GGB) ډلې د راپور پر بنسټ: هغه هېواد دی چېرې چې د LGBT ترټولو زياتې وژنې رامنځ ته کېږي، يواځې په ۲۰۱۷ز کال کې له درې سوه او اتيا څخه زياتې وژنې شوې دي، چې د ۲۰۱۶ز کال په پرتله د دېرش سلنه زياتوالي ښودنه کوي. په عمومي توګه دا چاره په برازيل کې د کرکې پر بنسټ جرم نه بلل کېږي، بلکې د دې وژنو لامل د جرم د نړيوال اوسط په پرتله په عمومي توګه په دې هېواد کې د نسبي زياتو جرمونو په پايله کې د معلوماتو د ناسمې تشرېح پايله ده، نه دا چې LGBT د يوې ځانګړې موخې په توګه بلل کېږي.

په ځينو هېوادونو کې، د LGBT پنځه اتيا سلنه زده کوونکي په ښوونځيو کې د همجنس پالنې او جنس بدلولو د کرکې له تاوتریخوالي سره مخامخ کېږي او پنځه څلوېښت سلنه هغه زده کوونکي ښوونځي پرېږدي چې جنس يې بدل کړی وي.

له حکومتي تاييد څخه برخمن تاوتريخوالی

تاريخچه

منځنی ختيځ

له تاريخي پلوه د نارينه وو تر منځ د جنسي اړيکې نيولو پر ضد لومړی قانون د عبرانيانو له خوا په « Leviticus» (سفر اللاوين) کې ثبت شوی، په کوم کې چې د مرګ سزا وړانديز شوې وه. د همجنس پالنې په اړوند له تاوتريخوالي ډک قانون په منځني اشوري قانون کې تشرېح شوی (له زېږد مخکې ۱۰۷۵) په کوم قانون کې چې راغلي: «که يو سړی له خپل ګاونډي سره اړيکې ولري، کله چې دوی محاکمه او محکوماوه، نو دوی به هغه درواغجن باله او هغه به يې خصي کاوه».

د جرمانيا تاسيتوس په روايت کې راغلي  دي چې: د مرګ سزا د دوه ډوله مرګونو جنايتونو لپاره ورکول کېده: پوځي خيانت يا له خدمت څخه د تېښتې لپاره په دار د ځړولو سزا ټاکل شوې وه، په ورته توګه اخلاقي بدنامي (بزدلي «ډار، بې زړه توب» او همجنس پالنه: ignavos et imbelles at corpore infames)؛ ګورډن « corpore infames» (جسماني بدنامي) په دې ډول ژباړي چې «غیر فطري فحاشي»، له تاسيتوس « Tacitus» څخه موخه د نارينه همجنس پرستي ده، د «ډيويډ ايف.ګرينبرګ» د «د همجنس پرستۍ جوړښت» ۲۴۲ ايف پاڼه وګورئ. په علمي ډګر کې وروستی الماني مفهوم argr لرغونی نورس، لينګوبارډک arga يو له بل سره پرتله کوي، په کوم کې چې د «مخنث، بې زړه، بزدل، همجنس پال» معناوې راټولې شوې دي، د جان پوهلو «هايټيټ هرکيلاس پيسنس څوک وو؟» وګورئ، د « A. Etter (eds.), O-o-pe-ro-si (FS Risch), Walter de Gruyter, 1986» په ۱۵۴ پاڼه کې.

اروپا

له څلورمې څخه تر شلمې پېړۍ پورې په اروپا کې هغه قوانين او لايحې عملي کېدې، کومې چې همجنس پالنې منع کوي.

جمهوري روم

په [جمهوري روم] کې، د « Lex Scantinia» په نامه هغه قانون چې په سم ډول مستند شوی نه دی، يو بالغ نارينه ته د يو کم عمره نارينه تبعه (ingenuus) په وړاندې د جنسي جرم (stuprum) د تر سره کولو له امله سزا ورکوله. نه ده روښانه چې دا سزا اعدام و که مالي جرمانه. دا قاانون، د هغه بالغ نارينه د محاکمې لپاره هم کارول کېده، چا چې په همدې جنسي چاره کې په خپله خوښه د جنسي چارې د ترلاسه کوونکي دنده تر سره کړې، خو داسې محاکمې ډېرې کمې ثبت شوې او د قانون مادې مبهمې دي؛ لکه چې «جان بوسويل» اشاره کړې، «که چېرې د همجنس پالنې پر ضد يو قانون وای، نو د سيسرو په زمانه کې يې په اړه هېچاته هېڅ هم معلوم نه و». کله چې په رومي سترواکۍ مسیحيت واکمن شو، هر ډول همجنس پالنه کارونه په تېزۍ سره وځپل شول، چې ډېر ځله د دردناک مرګ په ډول وې. په ۳۴۲ز کال کې، عيسايي سترواکانو هر یو «کنستانسيوس» او «کنستانس» له خپل جنس سره واده غیر قانوني اعلان شو. لږه موده وروسته، په ۳۹۰ز کال کې، سترواکانو هر يو «والنتينين دویم، تيودوسيوس اول او ارکاديوس» له خپل جنس سره واده ناقانونه اعلان کړ او د داسې  عمل تر سره کوونکو ته په عام محضر کې د ژوندي سوځولو سزا ورکول کېده. سترواک «جستانين اول« (۵۲۷-۵۶۵ز) همجنسبازان، د «لوږې، زلزلو او وباګانو» په څېر ستونزو لپاره قرباني وګرځول.

فرانسه او فلورانس

د منځنيو پېړيو په اوږدو کې، د فرانسې سلطنت او د فلورانس ښار هم د مرګ سزاوې عملي کړې. په فلورانس کې، د «Giovanni di Giovanni» (۱۳۵۰-۱۳۶۵ز)په نوم  يو کشر هلک د دې قانون له مخې، د محکمې د پرېکړې پر بنسټ خصي  کړای شو او د ورنونو په منځ کې د ګرمې  اوسپنې په واسطه وسوځول شو. دا سزاګانې تر رنسانس پورې روانې وې او د سويس د زوريخ کانتون ته وغځېدې. د « Knight Richard von Hohenberg» (په ۱۴۸۲ کې مړ شوی) په نوم يو تن، له خپلې معشوقې، د هغه د ځوانې ملګرې سره يو ځای په همدې  موده کې په يوې لګړې پورې تړلي وسوځول شول. په فرانسه کې، فرانسوي ليکوال «جيکس چوسن» (۱۶۱۸-۱۶۶۱ز) هم له دې امله ژوندی سوځول شوی و، چې هڅه يې کړې وه، د يو شريف سړي زوی وغولوي (جنسي عمل ته راضي کړي).

انګلستان

په انګلستان کې د ۱۵۳۳ ز کال د لواطت قانون، بدفعلي او حيوانيت وګرځول او سزا يې مرګ وه. دا قانون په ۱۸۲۸ز کال کې ختم کړای شو، خو د نوي قانون له مخې: تر ۱۸۶۱ز کال پورې د لواطت سزا بیا هم مرګ وه، بيا هم وروستي اعدامونه په ۱۸۳۵ز کال کې تر سره شول.

مالټا

په  مالټان کې د اولسمې پېړۍ پر مهال، سکاټلنډي سيلاني او ليکوال «وليام لتګو» د ۱۶۱۶ز کال د مارچ مياشتې په خپلو ليکلو يادښتونو کې ادعا کړې چې يو هسپانوي سرتيری او يو مالټايي کم عمره هلک په عام محضر کې وسوځول شول او په اېرو واوښتل، ځکه دوی اعتراف کړی و چې د لواطت عمل يې تر سره کړی. «ليتګو» وړاندې ادعا کوي چې: له دې برخلیک څخه د خونديتوب په موخه يوه ورځ وروسته سل «بارډاسوس» (بدفعله  هلکان) د سيسيلي پر لور روان شول.

هالوکاسټ

په  نازي المان او اشغال شوې اروپا کې، همجنسپ پالو او له جنسيت سره ناهمغاړي خلک په هغو ډلو کې شامل وو، چې د هالوکاسټ له خوا هدف ګرځېدل (د نازي المان همجنس پالو تعقيبول وګورئ). (په ۱۹۳۶ز کال کې، د « Federico García Lorca» په نوم شاعر ښي اړخو باغيانو اعدام کړ، چا چې د هټلر په ائتلاف کې په هسپانيا کې فرانکو ديکتاتوري رامنځ ته کړې وه).