حرکتي وسيله

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

د حرکت وسیله يا حرکتي وسيله چې په انګليسي کې ورته Motor system وايي د حسي سیسټم څېر، د عصبي سیسټم په ټولو کچو کې د جوړښتونو او لارو پېچلې شبکه شامله ده [۱] . د حرکت عمل د عضلاتو او عصبي برخو ترمنځ د متحرک او پیچلي اړیکو له امله رامینځته کیږي. د دماغ مختلفې برخې، د سپراسپینل موټرو لارې او د نخاعي موټرو نیورونونه د حرکتي سیسټم برخه ګڼل کیږي. په دغو برخو کې هر ډول ټپ د حرکت اختلال لامل کیږي، چې شدت یې د زیان په ساحه او د هغې حد پورې اړه لري. البته، د عصبي سیسټم حسي برخې هم په حرکت کې برخه اخلي، که څه هم دوی د حرکت سیسټم برخه نه وي. د حرکتي کنټرول د عصبي سیسټم د حسي او موټرو برخو د همغږي او دوه اړخیز عمل پایله ده.

د حرکتي سيستم برخې:[سمول]

د حرکتي سيستم ترټولو مهمې عصبي برخې دا دي:

  • د مغزو کورټیکس په کورټیکس کې د موټرو درې ساحې د موټرو کنټرول اغیزه کوي، کوم چې دا دي:
    • د لومړني موټرو ساحه [۲]
    • د پریموټر ساحه [۳] یا د ثانوي موټرو ساحه
    • د اضافي موټرو ساحه [۴]
  • د سپراسپینل لارې چې پکې شامل دي:
    • پیرامیډال لار
    • Corticobulbar tract
    • د اهرام څخه بهر لارې [۵]
  • سیربیلم او اړوندې لارې
  • Basal ganglia او اړونده لارې
  • نخاع
  • د ټیټ موټرو نیورون

وروستۍ عام لاره او د حرکت وسیله[سمول]

وروستۍ عام لاره Final common pathway د شیرینګټن لخوا وړاندیز شوې، د حرکتي سيستم یا عصبي سیسټم یوه برخه ده چې د عضلاتو انقباض او د حرکتي عمل کې د مؤثره پردی میکانیزم په توګه دخیل دی.

د وروستۍ عام لارې برخې عبارت دي له:

  • د الفا ټیټ موټرو نیورون چې د "الفا موټرو نیورون" په نوم یادیږي. دا نیورون په هغه سیمه کې د عضلاتو ریشې رامینځته کوي چې د نیوروموسکولر جنکشن په نوم یادیږي. هر الفا موټور نیورون د عضلاتو ریشې یو مشخص شمیر رامینځته کوي، کوم چې د موټرو واحد په نوم یادیږي.
  • د عضلاتو واحد د عضلاتو فایبرونو سیټ چې د الفا موټرو نیورون لخوا رامینځته کیږي د عضلاتو واحد بلل کیږي.
  • منځګړی نیورونونه د نخاعی سینګ په مخکینۍ سینګ کې.

په لویو عضلاتو کې (لکه د تیبیالیس انتریر)، د موټرو واحد د 1000 عضلاتو فایبر یا ډیر لري، او په کوچنیو عضلاتو کې (لکه lumbricals)، د موټرو واحد د 10 عضلاتو فایبرونه لري [۶] .

کله چې د اعصاب جریان د الفا موټرو نیورون ته ورسیږي، دا پیغام د نیوروموسکولر جنکشن ساحه کې د عضلاتو واحد ته لیږدول کیږي، او په دې توګه، کله چې اغیزمن موټری واحدونه محرک شي، د کنکال عضلات قرارداد کوي او په پایله کې، حرکت واقع کیږي.

پايڅوړ[سمول]

  1. Barbara F. Westmoreland/ Medical Neuroscience;Page 167.
  2. Primary motor area
  3. Premotor area
  4. Supplementary motor area
  5. Extrapyramidal tracts
  6. میناگر، علیرضا و وثوق آزاد، ژاک. ترجمه: نوروآناتومی پایه و کاربردی.ص51

اړوندې پوښتنې[سمول]

  • عصبي سیسټم
  • د حرکت کنټرول
  • پورتنۍ موټور نیورون
  • د ټیټ موټرو نیورون

سرچینې[سمول]

  • Barbara F. Westmoreland/ Medical Neuroscience; 1994
  • Hall, John (2011). Guyton and Hall textbook of medical physiology (الطبعة 12th). Philadelphia, Pa.: Saunders/Elsevier. د کتاب پاڼې 3. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-1-4160-4574-8. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)