ارتور دي ګوبينيو
| ارتور دي ګوبينيو | |
|---|---|
 | |
| د شخص مالومات | |
| زېږون نوم | |
| پيدايښت | |
| مړینه | |
| تابعیت | |
| عملي ژوند | |
| کار/مسلک | |
| مورنۍ ژبه | |
| کاروونکي ژبه | |
 |
|
سمول  |
|
جوزف ارتر دي ګوبينيو (زوکړه: ۱۸۱۶ د جولای ۱۴، مړينه: ۱۸۸۲ د اکتوبر ۱۳) يو فرانسوي اشرافي و، چې د توکمپالنې د پوهنيزې نظريې او «توکميزې نفوس شمېرنې» د کارونې په واسطه د توکمپالنې قانوني کولو کې د مرستې او د اريايي واکمن توکم نظريې د رامنځته کولو له امله خورا نامتو دی. د خپل وخت د خلکو او پوهانو لپاره د ناول ليکونکي، ديپلومات او يون ليکوال په توګه پېژندل شوی ګوبينيو د خواصو د حکومت هغه پلوی و، چې د ۱۸۴۸ ز کال له اوښتونونو څخه سمدستي وروسته يې د انساني توکمونو د نابرابرۍ په اړه يوه مقاله وليکله. ياده مقاله کې يې استدلال وکړ چې اشراف د عوامو پر وړاندې غوره وو او دا چې اشرافو د دې له امله د اريايي نسل زياتې ځانګړتياوې درلودې، چې له ټيټو توکمونو سره يې د خپلوۍ يا وينې لږې اړيکې درلودې.
د ګوبينو ليکنې د لوړوالي يا غوره والي پلويو سپين پوستو، د غلامۍ پلويو امريکايانو لکه جوسيا سي نوټ او هنري هوتزي له لورې چې خپل کتاب يې انګليسي ته وژباړه، په چټکۍ سره وستايل شوې. دوی د هغو برخو په ګډون د اصلي کتاب نږدې ۱۰۰۰ پاڼې له منځه وېوړې، چې امريکايان يې په منفي ډول د توکم له مخې د ګډ نفوس په توګه بيان کړي وو. المان کې د ګوبينيزم “Gobinism” په نوم د يو ټولنيز خوځښت په هڅولو سره د نوموړي کتابونه د ريچارد واګنر، د واګنر د زوم هاوسټن سټيوارټ چامبرلېن، رومانيايي سياستپوه پروفيسور ای سي کيوزا او د نازي ګوند هغو مشرانو په ګډون د سامي توکم ضد نامتو اشخاصو باندې هم اغېز درلود، چې وروسته يې د نوموړي کتاب چاپ ته چمتو (سم يا ايډيټ) او بيا ځلي خپور کړ. [۲]
د ژوند لومړي وختونه او ليکنې
[سمول]نسب
[سمول]ګوبېنيو د يوې پخوانۍ ښې جوړې شوې اشرافي کورنۍ څخه دی. پلار يې لوئيس يد ګوبينيو (۱۷۸۴ -۱۸۵۸ ز) يو فوځي لوړ رتبه مامور يا افسر او پياوړی شاهي پلوی و. مور يې اني لوئيس ماګديليني ډي ګيرسي د نااصل شاهي مالي چارواکي لور وه. د ډي ګيرسي کورنۍ ۱۸ پېړۍ کې د سينټ ـ ډومينګيو (نني هايتي) د فرانسوي پاچاهۍ مستعمره کې د يو څه وخت لپاره ژوند وکړ. ګوبينيو تل وېرېده چې ښايي د مور له اړخه تور پوستي نيکونه لري. [۳][۴][۵]
له فرانسوي اوښتون څخه د خپلې کرکې په څرګندولو سره ګوبينو وروسته وليکل: «زما د زېږېدنې ورځ د جولای ۱۴ ده او په همدې نېټه باندې باستيل نيول شوی و، چې د مخالفينو د يو ځای کېدلو څرنګوالی ثابتوي. د يو هلک او ځوان په توګه ګوبينيو له منځنيو پېړيو سره مينه درلوده، چې نوموړی يې د خپل وخت په پرته د غوره زړه ورتيا طلايي دوره بولي. يو څوک چې ګوبينيو د يو ځوان په توګه پېژني، نوموړی د مينه ناک شخص په توګه بيانوي، چې د شواليه [زړه ورتيا] نظريې او د اتلولۍ انګېزه يې درلوده او د هغه څه خوب يې ليده، چې تر ټولو اصيل او مهم و. [۶][۷]
د ګوبينیو بلار د بروبون جرګې “House of Bourbon” بيا رغولو ته ژمن و او له شاهي پوليګناک “Polignac” وروڼو سره يې فرانسې څخه تښتېدلو کې مرسته وکړه. نوموړي ته د ناپيليون د پټو پوليسو له لورې د بند سزا ورکړل شوه، مګر هغه وخت ازاد شو، چې متحدینو په ۱۸۱۴ ز کال کې پاريس ونيوږ د سل ورځو پر مهال د ډي ګوبينيو کورنۍ له فرانسې څخه وتښتېده. د واټرپولو له جګړې څخه وروسته د ناپيليون په وروستۍ ماتې پسې لويس ډي ګوبينيو د پاچا اتلسم لوی په شاهي ساتونکي ځواک “Royal Guard” کې د جګړن رتبې په ورکولو سره د باربون جرګې ته خپلې ژمنتيا له امله وستايل شو. د يو شاهي ساتونکي تنخوا خورا ټيټه وه او د ډي ګوبينيو کورنۍ د خپلې تنخوا لپاره هلې ځلې وکړې. [۸]
مګديلين ډي ګوبينيو خپل مېړه د خپلو ماشومانو د روزونکي چارلس ډي لا کوينډيري لپاره پرېښود. له خپل مئين سره يو ځای يې خپل زوی او دوه لورګانې د ختيځې فرانسې، سويزرلېنډ او د باډين سترې ډيوکي “Grand Duchy of Baden” سيمې د پراخه ګرځېدنو په اوږدو کې له ځان سره وګرځول. د ځان د ملاتړ په موخه يې چل يا دوکې ته مخه وکړه، چې له امله يې بندۍ شوه. د ګوبينيو مور د هغه لپاره سخت شرم وګرځېد، چې شل کلنۍ ته له رسېدلو څخه وروسته يې ورسره هيڅکله بيا خبرې ونه کړې. [۹][۱۰]
د ځوان ډي ګوبينيو لپاره چې د دوديزو اشرافي او کاتوليک ارزښتونو ته ژمن و، د خپل مور او پلار د واده له منځه تلل، له خپل عاشق سره يې د مور پرانېستې اړيکې، د هغې د دوکه ورکولو عملونه او په ثابت ډول بې وسۍ کې د ژوند کولو له امله تپل شوې ناکراري ټول خورا ژوبلونکي وو.
ځواني
[سمول]ګوبينيو د خپلې ځوانۍ لومړنۍ برخه د انزلېګن “Inzligen” ښارګوټي کې تېره کړه، چې مور او د مور عاشق يې په کې اوسېدل. نوموړی په الماني ژبه کې روان [فصيح] شو. د بوربن ماڼۍ د کلک ملاتړي په توګه يې پلار وروسته له هغې له شاهي ساتونکي ځواک څخه لاس اخېستلو ته اړ و، چې د ۱۸۳۰ زکال د جولای اوښتون د اولينس جرګې پاچا لوئيس فليپ لي ريو سيټوين واک ته راوړ. نوموړي له پاچاهۍ سره د فرانسوي اوښتون د ميراث د همغږي کولو ژمنه وکړه. ځوان ګوبينيو د بوربن د ملاتړ په اړه د خپلې کورنۍ تاريخ ته په پام سره د جولای اوښتون فرانسې لپاره ناورين وباله. د نوموړي نظريات د کاتوليک فرانسې پر وړاندې د قانوني ژمنو نظرياتو له ډلې څخه وو، چې د بوربن مجلس له لورې اداره کېږي. د ډي ګوبينيو پلار په ۱۸۳۱ زکال کې د خپلو درې ماشومانو پالنه په غاړه واخېسته او زوی يې د خپلې ځوانۍ پاتې برخه د برېتاني “Brittany” په لورېنټ “Lorient” کې تېره کړه. [۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴]
ګوبينيو خپل پلار نه خوښوه، چې هغه يې د ستړي او کتابي فوځي افسر په توګه له دندې حخه ګوښه کړ، چې د فکر د هڅولو توان نه لري. لورينټ “Lorient” په ۱۶۷۵ ز کال کې د فرانسوی ختيځ هند کمپنۍ لپاره د بنسټ په توګه ځکه رامنځته شوی و، چې د فرانسې پاچا څوارلسم لوی په اسيا لويه وچه کې د فرانسې د واکمن سياسي او اقتصادي ځواک جوړولو سترې هيلې درلودې. دا چې يادې هيلې رښتينې نه وې، نو ګوبينيو د له منځه تللي بري حس ته د دې له امله وده ورکړه، چې نوموړي په داسې يو ښار کې لوی شو، چې له اسيا سره د اروپايي سوداګرۍ لپاره د واکمنې خونې اوسېدلو په موخه جوړ شوی و. دا خوب د دې له امله رښتيا ثابت نه شو، چې هند د فرانسوي سترواکۍ پر ځای د انګليستان برخه شو. [۱۲]
ګوبينيو د يو ځوان په توګه له ختيځ سره مينه درلوده، لکه څرنګه چې په ۱۹ پېړۍ کې اروپا کې منځنی ختيځ پېژندل شوی و. هغه وخت چې نوموړي د سويس په “College de Bironne” کې زده کړې کولې، يو ملګري زده کوونکي يې ورياد کړل چې: « د نوموړي ټولې هيلې د ختيځ پر لور وې. نوموړي يوازې د مسجدونو او منارو خوب ليده؛ نوموړي خپل ځان مسلمان ګڼه او د مکې زيارت کولو ته چمتو و. ګوبينيو د فرانسوي ژباړونکي انټويني ګالاند “Antoine Galland” له لورې د ختيځ نکلونه يا کيسې خوښولې او زياتره وخت به يې ويل، چې غوښتل يې ختيځ پلوی شي. نوموړي د عربي، فرانسوي او ايراني کيسو ژباړې ولوستې او د فرانسويانو به اند «بې ځايه ختيځ پلوی» “unorientaliste de pacotille” شو. په ۱۸۳۵ ز کال کې ګوبينيو د سېنټ ساير “St. Cyr” فوځي ښوونځي د ننوتلو ازموينه کې بې پايلې شو. [۱۲][۱۵][۱۶]
د ۱۸۳۵ ز کال په سپټمر کې په جيب کې د پنځوس فرانکس په درلودلو سره د ليکوال جوړېدلو په موخه پاريس ته لاړه. فرانسې ته له خپل کاکا تيباوت-جوزف ډي ګوبينو سره لاړه، چې يو مشروعيت غوښتونکی و او له لوئيس فليپ سره يې بې کچې کرکه لرله. ګوبينيو د اشرافيت پر لور د خپل تمايل په څرګندولو سره د ليس سيلټي ‘Les Scelti’ (ټاکنه) په نوم د مشروعيت غوښتونکو روڼ اندو يوه ټولنه جوړه کړه، چې په خپله نوموړی، انځورګر ګيورمېن جان (الماني اون بوهن) او ليکوال مګزيم ډيو کېمپ ‘Maxime du Camp’ يې غړي وو. [۱۲][۱۷][۱۸]
سرچينې
[سمول]- ↑ پیوستون : 118695568 — د نشر نېټه: ۲۷ اپرېل ۲۰۱۴ — منښتلیک: Creative Commons CC0 License
- ↑ Gould, Stephen Jay (1996). The Mismeasure of Man. W. W. Norton & Company. pp. 359. ISBN 978-0393314250.
Gobineau was undoubtedly the most influential academic racist of the nineteenth century. His writings strongly affected such intellectuals as Wanger and Nietzsche and inspired a social movement known as Gobinism.
- ↑ "Arthur de Gobineau French Diplomat, Writer, and Ethnologist". britannica.com. خوندي شوی له اصلي څخه په 1 July 2016. بياځلي په 2 September 2016.
- ↑ "Gobineau, Joseph Arthur de". iranicaonline.com. 2012. خوندي شوی له اصلي څخه په 17 May 2013.
- ↑ Biddiss 1970، م. 45.
- ↑ Biddiss 1970، م. 19.
- ↑ Biddiss 1970، م. 14.
- ↑ Budil 2008، م. 133.
- ↑ Biddiss 1970، م. 12.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Budil 2008، مم. 133–4.
- ↑ Biddiss 1970، م. 13.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ ۱۲٫۳ Budil 2008، م. 134.
- ↑ Biddiss 1970، م. 11.
- ↑ Biddiss 1970، م. 20.
- ↑ Irwin 2016، م. 322.
- ↑ Irwin 2016، مم. 321–2.
- ↑ Biddiss 1970، م. 15.
- ↑ Biddiss 1970، م. 16.