ادبي غلا

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

ادبي غلا د بل چا د ژبې، افکارو، سوچونو یا اثارو داسي غلا چي دخپل اصلي کار په توګه معرفي کړل سي. [۱] [۲] [۳] دادبي غلا په هکله دقیق تعریفونه یوله بل سره توپیرونه لري. په ډیرو هیوادونو او کلتورونو کې غلا کول د اکادمیکي بشپړتیا او ژورنالیستیک اخلاقو څخه سرغړونه ګڼل کیږي، او همدارنګه د زده کړي، تدریس، څیړني، عادلانه درناوي او مسؤلیت په شاوخوا کې ټولنیز نورمونه پکښي داخل بلل کیږي. [۴] په دې توګه که چیري یوشخص یا اداره چې د ادبي غلاکولو هوډ لري ډیری وختونه دبېلابیلو مجازاتو یا بندیزونو تابع وي، لکه تعلیق ، له ښوونځي څخه ایستل [۵] کاري [۶] جریمه ، [8] [9] بند ، [۷] [۸] [۹] [۱۰] اوداسي نوري مختلفي جزاګاني.

ادبي غلا عموماً پخپله جرم نه دی، خو د جعل کولو په څېر یې درغلي په محکمه کې مجازات کېدای سي لکه[۱۱] [۱۲] دکاپي حق څخه سرغړونه ، له اخلاقي حقونو څخه سرغړونه اویاهم شکنجې . په پوهنیز ډګر او صنعت کي، دا یو جدي اخلاقي جرم دی. [۱۳]

له افغان اثارو اوتاریخ څخه ادبي غلا[سمول]

متاسفانه په افغانستان کي د1978 کال ترکودتا وروسته چي په پایله کي یې لوی ناورین رامنځ ته سو یوهم دافغان اثارو څخه دبېلابیلو هیوادونو اوټولنو ادبي غلاوي وې چي زیاتره یې دافغانستان دلویدیځ ګاونډي له لوري ترسره سوې اوپه پایله کي یې لوی شمېر اشخاص، مشهوره څېرې، کلتورونه اونایابه اثار دافغانستان له نوم څخه په ایراني نومونو بدل او ورپوري وتړل سوه. ددې ډول غلاوو مشهوره بیلګي دافغانستان مشهوره اشخاص لکه امام ابوحنیفه، علامه ابن حبان، سیدجمال الدین افغان اوځیني نور وه چي ایراني لیکوالانو دادبي غلاو په پایله کي دځان وګڼل اوهمدرانګه پارسي ژبه چي په اصل کي دافغانستان میراث دی خو تړل سوی په ایران پوري دی.

  1. From the 1995 Random House Compact Unabridged Dictionary:
  2. From the Oxford English Dictionary:
  3. The American Heritage Dictionary (5th ed.), defines plagiarize thus: “To reproduce or otherwise use the words, ideas, or other work of another as one’s own, or without attribution.”
  4. . Delaware. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  5. (په 27 September 2018 باندې). University bosses call for ban on essay-writing companies.
  6. (په 19 April 2016 باندې). Daily News fires editor after Shaun King accused of plagiarism.
  7. (په 8 November 2018 باندې). Jeff Koons found guilty of plagiarism over multi-million-pound sculpture.
  8. (په 19 April 2007 باندې). Fashion designer Galliano fined for copying imagery.
  9. (په 5 December 2012 باندې). Polish professor could face three-year sentence for plagiarism.
  10. (په 26 November 2014 باندې). Ex-VC of DU sent to jail for 'plagiarism', released.
  11. (په 21 January 2015 باندې). [{{{url}}} Why Belgium's plagiarism verdict on Luc Tuymans is beyond parody].
  12. (په 9 March 2017 باندې). [{{{url}}} Jeff Koons plagiarised French photographer for Naked sculpture].
  13. Green, Stuart (1 January 2002). "Plagiarism, Norms, and the Limits of Theft Law: Some Observations on the Use of Criminal Sanctions in Enforcing Intellectual Property Rights". الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); Cite journal requires |journal= (مساعدة)