بيت المقدس

بيت المقدس القدس יְרוּשָׁלַיִם,
هېواد	فلسطين
ولایت	اورشلیم
د اوسېدونکي شمیر	۷۶۹ ۴۰۰
د بحر له سطحې لوړوالي	۶۰۶-۸۲۶ م.
مساحت	۱۲۵،۱۵۶ کیلومتره مربع
ښاروال	Nir Barkat ניר ברקת

بيت المقدس پېنځه زره کلن تاريخ لري. ٢٥٠٠ کاله له ميلاد څخه د مخه Canaanites په دې ځاى حمله وکړه. کله چې داؤد (ع) بيت المقدس فتح کړ، خپله پلازمېنه يې وگرځوله. حضرت سليمان (ع) دې ښار ته ستر نوم وروباښه. ٦٣ع کې روم په دې ښار حمله وکړه. روم په مسلسل ډول په دې ښار حکومت وکړ، او د روم يو والي پونټيوس پيلاټ د حضرت عيسى(ع) پر ضد پرېکړه وکړه. ٢٨ کاله له ميلاد څخه د مخه تر ٦١٤ پورې دا ښار د روميانو په ولکه کې پاتې شو. چې وروسته د مسلمانانو ولکې ته ورغى، او د بت خانو پر ځاى يې جوماتونه جوړ کړل. په ١٠٩٩ کې عيسويانو بيا حمله وکړه. چې په ١٩٨٧ع کې صلاح الدين ايوبي بيا د مسلمانانو په واک ورکړ. او مسلمانانو تر ١٥١٧ پورې پرې حکومت وکړ. بيا عثماني دولت حمله وکړه. او دا ښار يې ونيو.په ١٩١٧ کې انگلستان پر بيت المقدس حمله وکړه. او د فلسطين پلازمېنه يې وټاکله، چې تر ١٩٤٨ پورې يې دوام ورکړ.په ١٩٦٧ کې د اسرائيلو ولکې ته ورغى. چې اسرائيلو خپله پلازمېنه وټاکله. د عربو او اسرائيلو لومړى جگړه ١٩٤٨ کې وشوه. له دې وروسته بيت المقدس په دوو برخو وويشل شو. لويديځ بيت المقدس او ختيځ بيت المقدس. په ١٩٦٧ کې له شپږو ورځو جنگ څخه وروسته له نړيوالو د ډېر ټينگار سره بيا هم په ختيځ او لويديځ بيت المقدس په څنډو بريدونه وکړل. او دعوه يې وکړه، چې ښار دې د شريکې پلازمېنې په ډول وکارول شي. وروسته بيا هم د عربو او اسرائيلو د نښتو لامل وگرځيد. فلسطينيانو په غزه او لويديځي برخې د اسرائيلو د زورواکۍ مخالفت وکړ او ختيځ بيت المقدس د فلسطيني رياست پلازمېنه وگرځول شوه. چې د دواړو خواوو د جگړې بنسټ گرځيدلى دى. بيت المقدس ١٠٩ کيلو متره مربع پراخوالى لري. چې ډېر هوټلونه، پارکونه، کارخانې په کې شتون لري.