د مصري ژبه سرچينه کتل

{{هراړخيز مالوماتبکس}}
'''مصري''' يا '''مصري ژبه''' يوه گڼ آريزه د افريقا په لويه وچه کې د [[افریقا ـ اسیا]] تر نامه لاندې د ژبې له کورنۍ څخه د مصر يوه لرغونې ژبه گڼل کېږي . د همدې ژبې د لیکلو د لرغونو لاسوندونو څخه داسې ښايي چې تر ۳۴۰۰ مخزېږدي پورې ېې لرغونتيا رسېږي . کومه چې د ژبو په کتار کې تر ټولو لرغونې ژبه ثبت شوې ده . مصري ژبه تر اوومې زېږدي پېړۍ پورې په مصر کې وېل کېده او د کوپټک چې عربي کې ورته قبطي وايي د ( رسم ډوله لیک) په بڼه کې لیکل کېده . د نن ورځې د مصر ملي ژبه د مصر عربي ژبه ده . دې ژبې په تدریجي توگه وروسته د [[اسلام]] د امپراتورۍ د غځېدو څخه په ورځني ژوند کې د کوپټک مصري لرغونې ژبې ځای ونیؤ ه . [[قبطي]] لرغونې مصري ژبه تر نن پورې د يونان په قبطيواله کلیسا کې چې د عيسايي برخې دودپالو (گريک اورتوډاکس) نومېږي يوه ورځينۍ مذهبي د عبادت ژبه ده . دا ژبه هم خورا په لويه کچه خلگ لري .

'''مصري ژبې او پېرونه'''
ژبپوهانو د مصر ژبې په ټولگو وېشلي او په شپږو پېرونو ېې بېلې کړي دي .

[[آرکايک مصري]] ( مخکې له ۲۶۰۰ مخ .ز ، د لومړي ټول واکمنۍ پېر ژبه ) 

[[لرغونی مصري پېر]] ( ۲۶۸۶ مخ .ز ــ ۲۱۸۱ مخ. ز ، د زاړه پېر د سلطنت ژبه )

[[منځوی مصري پېر]] ( ۲۰۵۵ مخ.ز ــ ۱۶۵۰ مخ.ز ، د منځوي پېر سلطنت څخه تر د آمرنا پېر پورې ېې د ادبیاتو روانه لړۍ تر ۴مې هجري پېړۍ پورې ) 

[[وروسته مصري پېر]]( ۱۰۶۹ مخ.ز ــ ۷۰۰ مخ.ز ، د درېمې پرمختللي پېر څخه آمرنا پېر ته ) 

([[ديموتيقي]])( ۷مې مخ.ز پېړۍ ــ ۵مې هجري پېړۍ ، د روميانو د وخت څخه وروسته پېر ته )

کوپټک (قبطي) پېر ( ۱ړۍ هجري ـــ ۱۷مې هجري ، لومړنيو د روميانو وخت څخه و لومړنيو نويو وختونو پورې)

په عربي کې ورته نومان پدې ډول دي 

* الهيروغليفية ([[هېروگليف]] ) [[دوتنه:Egypt Hieroglyphe2.jpg|کيڼ|250px|بټنوک|هېروگلیف]]

* الديموطيقية ([[دیموتیقي]]) [[دوتنه:Edwin Smith Papyrus v2.jpg|کيڼ|250px|بټنوک|دیموتیقي]]

* الهيراطيقية ([[هیراتیقي]]) [[دوتنه:Prisse papyrus.svg|کيڼ|250px|بټنوک|هیراتیقي]]

* القبطية ([[قبتي ، قبطي]]) [[دوتنه:Papyrus Ebers.png|کيڼ|250px|بټنوک|قبتي (قبطي)]] 

* الحساب عند قدماء المصريين [[د لرغني مصر شمېر پوهنه يا حساب]] [[دوتنه:Eye of Horus (fractions).svg|کيڼ|250px|بټنوک|د لرغوني مصر شمېرې ، عدد]] 
 [[دوتنه:Papyrus Ani curs hiero.jpg|کيڼ|250px|بټنوک|د ځينو لیکنو تشریح او غږونه)]]

{| border="1" cellpadding="2" align="center" style="text-align:center;margin-right:4px;float:right;"
! colspan="4"|<big>تشریحي چوکاټ</big>
|-
! دمصري لیکونو(ابېڅو) نښې نښانې
! غږونگ (فونیټيکس
! توري
! style="text-align:right;" |پښتو يا عربي غږونه
|-
|<hiero>A</hiero>
|<big>'''''A'''''</big>
|<big>''ا''</big>
| style="text-align:left;" | الف'',<br />
|-
|<hiero>i</hiero>
|<big>'''ỉ'''</big>
|<big>''ي''</big>
| style="text-align:left;" |  <br />
|-
|<hiero>i-i</hiero> أو <hiero>y</hiero>
|<big>'''y'''</big>
|<big>''ي''</big>
| style="text-align:left;" | يا مصاعف (اي)
|-
|<hiero>a</hiero>
|<big>'''ˁ'''</big>
|<big>''ع''</big>
| style="text-align:left;" | عين (ع)
|-
|<hiero>w</hiero> أو <hiero>W</hiero>
|<big>'''w'''</big>
|<big>''و''</big>
| style="text-align:left;" | واو (و)
|-
|<hiero>b</hiero>
|<big>'''b'''</big>
|<big>''ب''</big>
| style="text-align:left;" | بې (ب)
|-
|<hiero>p</hiero>
|<big>'''p'''</big>
|<big>''پ''</big>
| style="text-align:left;" | 
|-
|<hiero>f</hiero>
|<big>'''f'''</big>
|<big>''ف''</big>
| style="text-align:left;" | 
|-
|<hiero>m</hiero>
|<big>'''m'''</big>
|<big>''م''</big>
| style="text-align:left;" | 
|-
|<hiero>n</hiero>
|<big>'''n'''</big>
|<big>''ن''</big>
| style="text-align:left;" | 
|-
|<hiero>r</hiero>
|<big>'''r'''</big>
|<big>''ر''</big>
| style="text-align:left;" | 
|-
|<hiero>h</hiero>
|<big>'''h'''</big>
|<big>''هـ''</big>
| style="text-align:left;" | 
|-
|<hiero>H</hiero>
|<big>'''{{unicode|ḥ}}'''</big>
|<big>''ح''</big>
| style="text-align:left;" | 
|-
|<hiero>x</hiero>
|<big>'''{{unicode|ḫ}}'''</big>
|<big>''خ''</big>
| style="text-align:left;" | 
|-
|<hiero>X</hiero>
|<big>'''{{unicode|ẖ}}'''</big>
|<big>''ښ ،خ''</big>
| style="text-align:left;" | 
|-
|<hiero>s</hiero> أو <hiero>z</hiero>
|<big>'''s'''</big>
|<big>''س''</big>
| style="text-align:left;" | 
|-
|<hiero>S</hiero>
|<big>'''š'''</big>
|<big>''ش''</big>
| style="text-align:left;" | 
|-
|<hiero>q</hiero>
|<big>'''{{unicode|ḳ}}'''</big>
|<big>''ق''</big>
| style="text-align:left;" | قاف (ق)
|-
|<hiero>k</hiero>
|<big>'''k'''</big>
|<big>''ك''</big>
| style="text-align:left;" | 
|-
|<hiero>g</hiero>
|<big>'''g'''</big>
|<big>''گ''</big>
| style="text-align:left;" |
|-
|<hiero>t</hiero>
|<big>'''t'''</big>
|<big>''ت''</big>
| style="text-align:left;" | 
|-
|<hiero>T</hiero>
|<big>'''{{unicode|ṯ}}'''</big>
|<big>''تش''</big>
| style="text-align:left;" | 
|-
|<hiero>d</hiero>
|<big>'''d'''</big>
|<big>''د''</big>
| style="text-align:left;" | 
|-
|<hiero>D</hiero>
|<big>'''{{unicode|ḏ}}'''</big>
|<big>''ج''</big>
| style="text-align:left;" |
|}
== سرچينې ==
{{لړسرچينې}}
[[وېشنيزه:ژبې]]
[[وېشنيزه:پخوانی ژبې]]