Jump to content

د جګړې بندي یا اسیر

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

د جګړې بندي (POW) هغه کس ته ویل کېږي چې د وسله والې جګړې پرمهال یا هم له جګړې وروسته د جنګیالي ځواک یا هم ښکېل ځواک له خوا نیول کیږي. د «جګړې بندي» ددې کلیمې د لومړنۍ کارونې تاریخ تر۱۶۱۰ کاله پورې رسېږي.

د جګړې بندیان د یو لړ قانوني او غیر قانوني دلایلو له مخې د جنګیالیو له خوا په توقیفیا بندي خونې کې ساتل کېږي، چې په دې کې د دښمن له جنګیالیو نه د هغوئ را جلاکول (تر جګړې وروسته په منظم ډول د هغوئ خوشې کول او بېرته ستنول)، د نظامي بري څرګندول، هغوئ ته سزا ورکول، د جنګي جرمونو له کبله د هغوئ محاکمه کول، له دوی نه د کار لپاره ګټه پورته کول، استخدامول یا ان د خپلو جنګیالیو په توګه د هغوئ ګمارل، له هغوئ نه نظامي او سیاسي معلومات راټولول، یا هغوئ ته د نویو سیاسي یا مذهبي عقایدو ور زده کول شامل دي. [۱]

لرغوني وختونه

[سمول]

د سوبمنو یا فاتحینو له کلتور سره سم، د بشري تاریخ په ډیریو برخو کې، کله به چې د جګړې بایلونکي جنګیالي په جګړې کې تسلیم او یا د جګړې د بندیانو په توګه ونیول شوو نو تمه به دا وه چې یا به وژل کېدل یا به غلامۍ ته نیول کېدل. ښايي لومړني رومي ګلاډیاتوران یا غښتلي کسان به د جګړې بندیان وي، چې دوی د توکمیزو ریښو پر بنسټ په سامنیتانو، تریسیانو، او ګولانو (ګالي) باندې ویشل شوي وو. د هومر ایلیاډ، د یونان او تروجان سرتیري ستايي، چې خپلو مخالفو ځواکونو ته چې په جګړې کې به یې ماتې ورکړې وې، د زړه سوي له مخې انعامونه ورکول، خو ددوی دا وړاندیزونه تل نه منل کېده: د بېلګې په توګه Lycaon وګورئ.[۲][۳]

اکاسیوس د امیدا اسقف یا مسیحي ملا، په څلورمې وروسته له میلاد پېړۍ کې، د وروستۍ جګړې له کبله له رومي سترواکۍ سره د ایراني بندیانو د حالت په لیدلو سره، چې د هغه په ښار کې په ډېرو سختو شرایطو کې د غلامۍ په حالت کې اوسېدل، سخت خپه شو او داسې نوښت یې وکړ چې د خپلې کلیسا د سرو او سپینو زرو د قیمتي لوښو په پلورلو سره یې هغوئ ته ددې اجازه ورکړه چې خپل هېواد ته ستانه شي. په پای کې له همدې کبله هغه د پاکو او سپېڅلو کسانو له ډلې وګڼل شو.  [۴][۵]

منځنۍ پېړۍ او رینسانس

[سمول]

له نکل سره سم، په ۴۶۴ کال کې کله چې چلډریک پاریس محاصره او کلابند کړی و هغه وخت Geneviève راهبې د فرانک له پاچا نه د جګړې د بندیانو د هوساینې غوښتنه وکړه او مثبت ځواب یې ترلاسه کړ. ددې لپاره چې بندیان خوشې شي لومړی کلوویس په (۴۸۱- ۵۱۱) د ژینیویو له خوا وهڅول شو، نو تر هغه وروسته یې بندیان ازاد کړل.[۶]

په ۱۴۱۵ کال کې له اګنکورټ جګړې وروسته، د پنځم هنري پاچا د انګریزي پوځ له خوا ګڼ شمېر فرانسوي جنګي بندیان ووژل شوو. دا وژنه د فرانسوي هلکانو او د غیر جنګیالیو د وژلو په غچ کې ترسره شوه چې د اردو د سامانونو او تجهیزاتو د سمبالولو دنده یې درلوده، او هنري سره دا ډار هم مل و چې که فرانسويان بیا برید وکړي نو دوی به له ماتې سره مخ شي او د بیاځلې جګړې لپاره به بندیان بیا خوشې شي.  [۷]

د منځنیو پیړیو په وروستیو کې، مذهبي جګړې به د بري موندلو لپاره ترسره کېدې، تر څنګ یې بله موخه د دښمنانو له منځه وړل هم وو. د عیسوي اروپا ډېریو چارواکو د بې دینانو او کافرانو له منځه وړل غوره او مطلوب ګڼل. د دې ډول جګړو د بېلګو له ډلې په ۱۳ پیړۍ کې په لینګوډوک کې د البیجنس صلیبي جګړې او په بالتیک سیمې کې شمالي صلیبی جګړې یادولای شو. کله چې د پاپ استازي ارناود امالریک نه پوښتنه وشوه چې څنګه په  (۱۲۰۹) کې د بیزیر ښار تر نیولو وروسته د کاتولیکانو او کتارانو تر منځ توپیر وکړي، هغه ځواب ورکړ چې «هغوئ ټول ووژنئ، خدای به خپل ځان وپیژني». [۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹]

اوسني یا معاصر وختونه

[سمول]

د شپاړلسمې پېړۍ په نیمايي او د اتلسمې پېړۍ په وروستیو کې په اروپا کې د جګړې له بندیانو سره په زیاتیدونکې توګه چلند متمرکزه یا هم تر کنټرول لاندې راغی. پخوا به د جګړې بندیان د بندي کوونکو شخصي ملکیت ګڼل کیده، او د دښمن نیول شوي عسکر د دولت د ملکیت له ډلې شمېرل کېده. اروپایی دولتونو دا هڅه وکړه چې د بندیانو د بندیتوب په ټولو مراحلو باندې، چې له دې پوښتنې نه نیولې چې د جګړې د بندي حالت چا پورې تړلی دی تر د هغوئ خوشې کېدو پورې کنټرول ولري. د هغو سرتیرو د جګړې ډول چې د اروپایی ځواکونو د جګړې د لیکو له کړنلارو سره سمون نه درلود، لکه قزاقان او کرواټیان، ډیری وختونه د جګړې د بندیانو له حالت نه محرومېدل.[۲۰][۲۱]

له دې پرمختګ سره سم، د جګړې له بندیانو سره چلند په متقابلو تړونونو کې په ښه توګه تنظیم شو، په ځانګړې توګه د کارټیل په نوم سیسټم په بڼه، چې د جنګیالیو هیوادونو ترمنځ یې د بندیانو د تبادلې ډول تنظیموه. بل ورته تړون د ویسټفالیا د ۱۶۴۸ سوله وه چې دېرش کلنې جګړې ته یې د پای ټکی کېښود. دې تړون دا قانون رامنځته کړ چې د جګړې بندیان د جګړې په پای کې باید له باج اخیستلو پرته خوشې شي او خپلو هېوادونو ته د ستنیدو اجازه ورکړل شي. [۲۲][۲۳]

د بندي تبادله

[سمول]

د امریکا د انقلابي جګړې او ناپلیوني جګړو (۱۷۹۳- ۱۸۱۵) د بهیر په پراخې دورې کې، تر هغه وروسته په ۱۸۱۲ کال کې د انګلیس-امریکې جګړې، د بندیانو د تبادلې لپاره د کارټیل سیسټم د رامنځته کېدو لامل شو. معمولا د اړوندو وسله والو ځواکونو له خوا د کارټیل سیسټم د ورته درجې پرسونل د تبادلې لپاره تنظیم کېده. موخه دا وه چې د بندیانو په شمیر کې کموالی راشي او په ورته وخت کې په خپل هیواد کې د ماهر پرسونل د کمښت مخنیوی وشي.

لومړۍ نړیواله جګړه

[سمول]

د لومړۍ نړیوالې جګړې په بهیر کې شاوخوا اته میلیونه سړي تسلیم شوو او د جګړې تر پایه پورې د POW په کمپونو کې وساتل شوو. ټولو هیوادونو ژمنه وکړه چې د جنګی بندیانو سره د عادلانه چلند په موخه د هاګ له قوانینو پیروي وکړي، او په ټولیزه توګه د جګړې د بندیانو یا POWs د ژونديو پاتې شویو کچه د خپلو نورو ملګرو په پرتله چې بندیان شوي نه وو، خورا لوړه وه. انفرادي تسلیمیدل به کله کله پېښېدل؛ ډېری وخت به لویې ډلې د ټولو غړو په ګډون تسلیمېدلې. په تننبرګ کې ۹۲۰۰۰ روسان د جګړې پر مهال تسلیم شوو. کله چې په ۱۹۱۵ کې د کاوناس محاصره شوی لښکر تسلیم شو، ۲۰۰۰۰ روسان بندیان شوو. د روسیې د نیول شویو، ټپیانو یا وژل شویو کسانو په نسبت د بندیانو شمېر ډېر وو. شاوخوا ۳،۳ ملیونه نارینه بندیان شوي وو. [۲۴][۲۵]

د المان سترواکۍ ۲،۵ میلیونه بندیان درلودل. روسیې ۲،۹ میلیونه بندیان درلودل، بریټانیې او فرانسې شاوخوا ۷۲۰،۰۰۰ بندیان په واک کې درلودل، چې ډېری یې په ۱۹۱۸ کال کې له اوربنده مخکې لاسته راغلي وو. امریکا ۴۸۰۰۰ بندیان په واک کې درلودل. د جګړې د بندیانو یا  POWs لپاره ترټولو خطرناکه شیبه د تسلیمېدو وخت و.

د امریکا سفیر جیمز ډبلیو جیرارډ (جګړې ته د امریکا له ننوتلو دمخه)، خپلې موندنې په « زما څلور کاله په جرمني کې» نوم خپرې کړې، دا یې څرګنده کړه چې په جرمني کې د جګړې له بندیانو یا POWs سره ډیر بد چلند شوی. تر دې ناوړه حالات د کاناډايي جورج پییرسن له خوا په «د پیټ شهزادګۍ تېښته» کتاب کې څرګند شوي. په ځانګړې توګه په روسیې کې د بندیانو حالت ډېر خرابه وو، چیرې چې بندیان او ملکي وګړي د لوږې په حال کې وو، هلته له ۲ میلیون نه د ډېرو بندي جنگیالیو څلورمه برخه مړه شوو. د روسانو له خوا په سایبریا کې د اتریش- هنګري د ۵۰۰،۰۰۰ بندیانو له ډلې نږدې ۳۷۵،۰۰۰ د چیچک او ټایفوس له امله مړه شوو. په جرمني کې هم لوږه ډېره وه، خو یوازې ۵ سلنه بندیان مړه شوو.  [۲۶][۲۷][۲۸][۲۹][۳۰]

سرچينې

[سمول]
  1. ↑ John Hickman (2002). "What is a Prisoner of War For". Scientia Militaria. 36 (2). نه اخيستل شوی 14 September 2015.
  2. ↑ Wickham, Jason (2014) The Enslavement of War Captives by the Romans up to 146 BC, University of Liverpool PhD Dissertation. "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 24 مې 2015. نه اخيستل شوی 24 مې 2015.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (link) Wickham 2014 notes that for Roman warfare the outcome of capture could lead to release, ransom, execution or enslavement.
  3. ↑ "The Roman Gladiator", The University of Chicago – "Originally, captured soldiers had been made to fight with their own weapons and in their particular style of combat. It was from these conscripted prisoners of war that the gladiators acquired their exotic appearance, a distinction being made between the weapons imagined to be used by defeated enemies and those of their Roman conquerors. The Samnites (a tribe from Campania which the Romans had fought in the fourth and third centuries BC) were the prototype for Rome's professional gladiators, and it was their equipment that first was used and later adopted for the arena. [...] Two other gladiatorial categories also took their name from defeated tribes, the Galli (Gauls) and Thraeces (Thracians)."
  4. ↑ Eisenberg, Bonnie; Ruthsdotter, Mary (1998). "History of the Women's Rights Movement". www.nwhp.org (په انګليسي). Archived from the original on 12 July 2018.
  5. ↑ "Church Fathers: Church History, Book VII (Socrates Scholasticus)". www.newadvent.org. نه اخيستل شوی 19 October 2015.
  6. ↑ Attwater, Donald and Catherine Rachel John. The Penguin Dictionary of Saints. 3rd edition. New York: Penguin Books, 1993. ISBN 0-14-051312-4.
  7. ↑ "But when the outcries of the lackies and boies, which ran awaie for feare of the Frenchmen thus spoiling the campe came to the kings eares, he doubting least his enimies should gather togither againe, and begin a new field; and mistrusting further that the prisoners would be an aid to his enimies, or the verie enimies to their takers in deed if they were suffered to live, contrarie to his accustomed gentleness, commended by sound of trumpet, that everie man (upon pain and death) should uncontinentlie slaie his prisoner. When this dolorous decree, and pitifull proclamation was pronounced, pitie it was to see how some Frenchmen were suddenlie sticked with daggers, some were brained with pollaxes, some slaine with malls, others had their throats cut, and some their bellies panched, so that in effect, having respect to the great number, few prisoners were saved." Raphael Holinshed, Chronicles of England, Scotland and Ireland, quoted by Andrew Gurr in his introduction to Shakespeare, William; Gurr, Andrew (2005). King Henry V. Cambridge University Press. p. 24. ISBN 0-521-84792-3.
  8. ↑ Davies, Norman (1996). Europe: A History. Oxford University Press. p. 362. ISBN 0-19-520912-5.
  9. ↑ "Samurai, Warfare and the State in Early Medieval Japan" Archived 4 March 2016 at the Wayback Machine., The Journal of Japanese Studies.
  10. ↑ "Central Asian world cities". Faculty.washington.edu. 29 September 2007. Archived from the original on 18 January 2012. نه اخيستل شوی 14 April 2012.
  11. ↑ Meyer, Michael C. and William L. Sherman. The Course of Mexican History. Oxford University Press, 5th ed. 1995.
  12. ↑ Hassig, Ross (2003). "El sacrificio y las guerras floridas". Arqueología Mexicana, pp. 46–51.
  13. ↑ Harner, Michael (April 1977). "The Enigma of Aztec Sacrifice". Natural History. Latinamericanstudies.org. pp. 46–51.
  14. ↑ Crone, Patricia (2004). God's Rule: Government and Islam. Columbia University Press. pp. 371–372. ISBN 9780231132909.
  15. ↑ Roger DuPasquier. Unveiling Islam. Islamic Texts Society, 1992, p. 104
  16. ↑ Nigosian, S. A. (2004). Islam. Its History, Teaching, and Practices. Bloomington: Indiana University Press. p. 115.
  17. ↑ Maududi (1967), Introduction of Ad-Dahr, "Period of revelation", p. 159.
  18. ↑ Lings, Martin (1983). Muhammad: his life based on the earliest sources. New York: Inner Traditions International. pp. 229–233. ISBN 0-89281-046-7. OCLC 9195533.
  19. ↑ Compare: Shawqī Abū Khalīl (1991). Islam on Trial. Dar el Fikr el Mouaser. p. 114. نه اخيستل شوی 15 November 2020. ... the Prophet Muhammed ... said: 'Visit the sick, feed the hungry and free the prisoners of war'.
  20. ↑ Wilson, Peter H. (2010). "Prisoners in early modern warfare" in Prisoners in War. ISBN 978-0199577576.
  21. ↑ Batelka, Philipp (2017). Zwischen Tätern und Opfern: Gewaltbeziehungen und Gewaltgemeinschaften. Vandenhoeck & Ruprecht. pp. 107–129. ISBN 978-3-525-30099-2.
  22. ↑ Hohrath, Daniel (1999). "In Cartellen wird der Werth eines Gefangenen bestimmet", in In der Hand des Feindes: Kriegsgefangenschaft von der Antike bis zum zweiten Weltkrieg.
  23. ↑ "Prisoner of war", Encyclopædia Britannica
  24. ↑ Geo G. Phillimore and Hugh H. L. Bellot, "Treatment of Prisoners of War", Transactions of the Grotius Society, Vol. 5, (1919), pp. 47–64.
  25. ↑ Niall Ferguson, The Pity of War. (1999) pp. 368–69 for data.
  26. ↑ "Disobedience and Conspiracy in the German Army, 1918–1945". Robert B. Kane, Peter Loewenberg (2008). McFarland. p.240. ISBN 0-7864-3744-8
  27. ↑ "375,000 Austrians Have Died in Siberia; Remaining 125,000 War Prisoner...—Article Preview—The". New York Times. 8 April 2012. نه اخيستل شوی 14 April 2012.
  28. ↑ Richard B. Speed, III. Prisoners, Diplomats and the Great War: A Study in the Diplomacy of Captivity. (1990)
  29. ↑ Ferguson, The Pity of War. (1999) Ch 13
  30. ↑ Desmond Morton, Silent Battle: Canadian Prisoners of War in Germany, 1914–1919. 1992.
"https://ps.wikipedia.org/w/index.php?title=د_جګړې_بندي_یا_اسیر&oldid=287015" نه اخيستل شوی