کارن:Muhibkhan
Pathologyی پتالوژ پتالوژی هغه علم دی چی د بدن مرضونه تر څیړنی لاندی نیسی۰ مرض : مرض دبدن دغیر طبعی حالت څخه دی (دبدن غیرطبعی حالت ته مرض ویل کیږی۰Disease په عمومی صورت سره دمرض علتونه په لاندی ډول دی۰ 1- موجودیت(شتون) دژوندیو موجوداتو واړه اویاهم لوی چی شامل دی له۰۰
- باکتریا : یوتعداد ژوندی موجودات دی چه دمایکروسکوپ په ذریعه لید ل کیږی۰A
-- ویروسونه : هغه کوچنی ژوندی موجودات دی چی دیو مخصوص مایکروسکوپ په ذریعه لیدل کیږی۰B -- فنګسونه :هغه ژوندی موجودات چی دحیواناتو او نباتاتو په مینځ کی وی۰C -- پرازیتونه : هغه ژوندی موجودات چه د مایکروسکوپ په ذریعه لیدل کیږیD
2—کیمیاوی اختلاتات 3—دعمر زیاتوالی 4-- ارثیت یا فامیلی میراث 5—کمبود اویا زیادت دغذا 6—صدمه یا ضربه
7—سرطان (دحجرو دبی حده نشونما او انتشار ) حیاتی علایم Vital signs حیاتی علایم عبارت دی له ۰۰۰۰۰ نبض (P) Pulse – 1 تنفس Respiration ( R.R ) --2 بلد پریشر Blood Pressure (B.P ) – 3
تیمپریچر Temperature ( T) –4
نبض :- (هغه ضربه یا ټکان چه دزړه دهر پمپ سره مینځ ته راځی عبارت له نبض څخه دی) په نبض کی لاندی شرایط باید په پام کی ونیسو۰ 1— د نبض تیزوالی 2— دنبض منظم والی 3--- دنبض حجم (ډکوالی )۰ د نبض تیزوالی:- 1— لویان : / 60— څخه تر 80 فی دقیقه 1— ماشومان 80 څخه تر 110 فی دقیقه 3— نوی پیداشوی 100 څخه تر 140 فی دقیقه 4— جنین(رحم کی) 140 فی دقیقه که چیرته نبض له 80 څخه تر 90 زیات شی هغه د تاکی کار دیا په نوم یا دیږی۰ که چیرته نبض له 50 نه تر 60 کم شی هغه د برادی کاردیا په نوم یادیږی۰ دنبض منظم والی:- دنبض منظم والی دی ته وایی چی فاصله ددوه نبضونو تر مینځ مساوی وی ( شهیق = ذفیر ) دنبض حجم:- کله چی مونږ دشریان دپاسه ګوتی کیږدو کوم شی چی مونږ جس کوو هغه ته حجم ویل کیږی۰ - یو شهیق او یو ذفیر عبارت له تنفس څخه دی ۰ ذفیر( داخلول دهوا ) شهیق (خارجول دهوا ) دتنفس تعداد په لاندی ډول دی۰: تنفس R.R دتنفس تعداد 1—لو یان د 10 څخه تر 24 فی دقیقه 2—ماشومان د 15 څخه تر 25 فی دقیه 3—نوی پیداشوی د 20 څخه تر 44 فی دقیقه تنفس هغه وخت کی وشمیری چی مریض متوجه نه شی ۰
د وینی فشار:- 1- سیستولیک (فرط فشار) چی دزړه د انقباص په صورت کی مینځ ته راځی۰B.P 2- دیاستو لیک ( تفریط فشار) چی محیطی مقاومت بلل کیږی۰ دوینی فشار په هغه آله چی( سپایګمومینو میتر) په نامه یادیږی اندا زه کیږی۰ Sphygmomanometer
نارمل حد ( نارمل سیستولیک 90 څه تر 150 ملی متر سیماب فی دقیقه ) نارمل دیاستولیک ( 50 څخه تر 90 ملی متر سیماب فی دقیقه ) درجه حرارت یا دتودوښی درجه: د تو دوښی درجه په هغه آله چی ترما میتر نومیږی اندازه کیږی۰ دیادونی وړ ده چی تر ما میتر ته ټکا ن ور کړی چی 36 درجی سانتی ګراد اویا هم 96 درجی فارنهایت ته ورسیږی۰ دتودوخی درجه نارمل حالت کی 37 درجی سانتی ګراد او 98.6 درجی فارنهایت اټکل شوی او امکان لری د 36.5 څخه تر37.4 درجوسانتی ګراد او97.7 څخه تر 99.32 درجی فارنهایت پوری نارمل حالت وی۰ دمقعد د تودوخی درجه دخولی څخه 0.5 درجی سانتی ګراد او یوه درجه فارنهایت زیاته ده د خولی درجه حرارت د څنګلی لاندی ) زیر بغل ) څخه 0.5 څخه تر یو درجه سانتی ګراد زیاته ده۰ د نوی پیداشوی دمقد درجه حرارت ( دتودوخی درجه) 37.2 درجی سانتی ګراد ده۰