چمپانزي

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
How to read a taxoboxويکيپېډيا:How to read a taxobox
How to read a taxobox
شیمپانزۍ گانۍ[۱]
Fossil range: کينډۍ:Fossilrange
یو معمولي شیپانزۍ
یو معمولي شیپانزۍ
ساينسي ډلبندۍ
سلطنت: ځناوران
Phylum: پري لرونکي
ټولگی: زیږونکي ځناوران
Order: لومري ژوندونکونکي
کورنۍ: انسانغوندي
څېرمه کورنۍ: انسان‌غوندي
ټبر: انسان‌څیره گان
څېرمه ټبر: پانینا
Genus: پان
اُکن، ۱۹۱۶
Type species
شیمپانزۍ معمولی
د شیمپانزۍ ځایونه
د شیمپانزۍ ځایونه
ډولونه

شیمپانزۍ
بونوبو

شیمپانزۍ يوه رقم بیزوگۍ یا شادو ته ویل کیږي.کنگو سیند لکه یو دیوال دو ډوله شیمپانزۍ یوبل نه جلا او بیلتون ورکوي:

  • معمولي شیمپانزۍ(په غرب او مرکز د آفریقي)
  • بونوبو(د دموکراتیک کنگو هیواد په ځنگلو کې)

شیمپانزيلکه انسان او گوری او اورانگوتان غوندی د انسان ته نژدي څیره لري او په انسان گروپ کې ځاي لري[۲]. شامپانزۍ 6میلیون کاله تر انسان تکامل نه د انسانانونه بيرته پاتي شوي ده او تکامل نلري.اوس مهال دا دو ډوله شیمپانزۍ د انسان گروپ کې د هغي سره خپلوان ایل کیگي[۳]. دا دو ډوله معمولی او بونو شیمپانزۍ 1 میلیون کاله دوخته دیو بل دلې نه جلا شلو.

د شیمپانزۍ آناتومي او فیزیولوجي[سمول]

معمولی شیمپانزۍ تقریبا 1.7 متره اوږدوالۍ او تر 70 کیلوگرامه وزن لري.او ښځينه شيمپانزۍ د نر نه کوچنۍ وي.که شیمپانزۍ خپل لاسونه واز کري د هغوي د اوږوالی او قد 1.5 ځله او برابر کیگي.د شیمپانزۍ لاسونه د هغوي پهونه لوي او قط دي[۴] بونوبو د شیمپانزۍ نه اورکۍ دي او هغوي نه ډنگري هم دي.ولی لاسونه او پهي اوږده دی د شیمپانزۍ نه.د ښیمپانزي ایښتیان تور دي او د لاس خپوري او مخ او دپهو کف د هغوي ایښته نلري.د شیمپانزۍمغره نیمي د انسان او سری دۍ[۵]. شیمپانزۍ لگ ترلگه 8ـ10 کلونه پوري بالغ کیگي او عمري په ازاده توگه او ځنگلوکې تر 40 کاله رسیگي ولی که دهغوي نه انسان ساتنه وکي کیگی چي تر 60 کاله هم ژوند وکې.

سرچینه[سمول]

  1. Groves, C. (2005). Wilson, D. E. , & Reeder, D. M, eds. ed. Mammal Species of the World (3rd ed.). Baltimore: Johns Hopkins University Press. pp. 182–183. ISBN 0-8018-8221-4
  2. Hominidae
  3. Chimps and Humans Very Similar at the DNA Level. News.mongabay.com. Retrieved 2009-06-06
  4. "1", Rolling Hills Wildlife Adventure 2005
  5. "Chimpanzee ," Microsoft Encarta Online Encyclopedia 2008. Archived 2009-10-31.