بېلابېل کاینات

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
(له څو نړیز نه مخ گرځېدلی)

ملټيورس د ساینس له نظره د ټولو کائناتو یو فرضي سیټ دی.د څو کائناتو دننه بېلابېل کائناتونه د "متوازي کائناتو"، "فلیټ کائنات"، "نور کائنات"، "متبادل کائنات"، "متعدد کائنات"، "پلان کائنات"، "د پلار او ماشوم کائنات"، "ډیری کائناتونه" یا "ډیری نړۍ" په نوم یادیږي. یو عام انګیرنه دا ده چې ملټيورس د "جلا جلا کائناتو پیچ ورک کوټ دی چي ټول د فزیک د قوانینو سره تړلي دي." [۱]

د څو کائناتو یا یو څو اړخیزه مفکوره د تاریخ په اوږدو کي د یوناني فلسفې ترڅنګ په بېلابیلو وختونو کي یاده سوې ده. یادي نظریه د ودي په کولو سره په مختلفو برخو کي د کاسمولوژي، فزیک، او فلسفې په شمول تر څیړني او بحث لاندي نیول سوې ده. ځینې فزیک پوهان استدلال کوي چې ملټيورس د ساینسي فرضیې پر ځای یو فلسفي مفکوره ده. په وروستیو کلونو کي د فزیک په ټولنه کي د څو اړخیزو تیوریو پلویان او مخالفین دواړه شتون لري. که څه هم ځینو ساینس پوهانو د نورو کائناتو لپاره د شواهدو په لټه کې ډاټا تحلیل کړې خو هیڅ احصایوي مهم شواهد تر اوسه ندي موندل سوي. دملټیورس منتقدین استدلال کوي چي د څو اړخیز مفهوم د ازمایښت وړتیا او د دروغو وړتیا نلري، هغه څه چي د ساینسي تحقیقاتو لپاره اړین بلل کیږي، او دا نا حل سوي میتودولوژیکي مسلې هم راپورته کوي.

میکس ټیګمارک او براین ګرین د څو اړخیزو او کائناتو لپاره بېلابېل طبقه بندي سکیمونه وړاندیز کړي دي.

  1. . London. 2017. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)