وتساپ ولی وړیا خدمات وړاندی کوی

بسم الله الرحمن الرحيم   Whatsapp ولې موږ ته وړياخدمتونه وړاندې کوي? دWhatsapp پيژندنه: دلومړي ځل لپاره دبراين ايکټن اوجان کوم لخوا رامنځته شو.دلندن په يوه پوهنتون کې دکمپيوټرساينس پوهنځی محصلان وو .دوي غوښتل چې يوداسې اپلکشن سافټوير جوړ کړي چي وړيا خدمتونه وړاندې کړي.دجوړولولپاره يي کار پيل کړاودلندن ديوه بانک نه يي روپی قرض کړي او وتوانيدل چي يو داسې اپلکشن جوړکړي چې وړيا خدمتونه وړاندې کړي. دغه اپلکشن سافټوير دلومړي ځل لپاره ديو پوهنتون په سطحه کارول کيده ورسته بيا دهيواد په سطحه وکارول شو او ورسته بيا دنړی په سطحه وکارول شو اوخورا مشهور سافټوير وپيژندل شو. براين ايکټن اوجان کوم ونشوی توانيدلاي چي دبانک نه يي کومه قرضه کړې وه هغه بيرته ورکړي نودوی مجبور شول چې دغه اپلکشن سافټوير دميټا يا فيسبوک په کمپنې خرڅ کړي . ميټا يا فيسبوک کمپنی په whatsappاپلکشن سافټوير باندې محدوديت ولګاوه. هغه محدويت داوو چې کله به کوم نفرغوښتل چې دغه اپلکشن سافټوير ډانلوډ کړي نو $50ډالره ورڅخه اخيستل ددغه کار په ترسره کولو سره يي ددغه اپلکشن کارونکي خوراکم شول او ميټا يا فيسبوک کمپني دتاوان لوري ته مخه شوه . ددوي يوه حل لاره درلوده چې دغه اپلکشن بيرته وړيا خدمتونه وړاندې کړي. دوی تصميم ونيو چي بايد داسې سرورونه ورته رامنځته کړي چې ډيټا دlow level language(دکمپيوټر ژبه) نه High level language (دانسان ژبه) ته واړوي. اصل خبره داده چي موږ کله په دغه اپلکشن کې ليکنه يا هر ډول معلومات ليږو نو موږ ته دوي وايي چې messages and calls are end to end encrypted معنا يي داده چې ستا مسېج او خبري بدون له تا او مقابل شخص څخه پرته بل هيڅوک نشي کتلاي . خو دا خبره غلطه ده دوي دروغ وايي. دوي  زموږ ډيټا په خوندي سرورنو کې دخيره کوي دوي هر ډول ديټا ته ځانګړي سرور لري هغه ډيټا په هغه سرور کې ذخيره کوي. او دوي ورسته دغه ديټا که نظامي وي په داسې هيواد پلوري چې هغه دواړه په ضد وي که تجارتي ډيټا وي په مشخصه کمپنی يي پلوري مختلفې ډيټاګانې په مختليفو وختوته کې خرڅوي . اوبله تر ټوله مهمه داده چې دوي کولی شي چې ددغه اپليکشن پواسطه دموږ دتليفون اويا دبلې کومې وسيلې ډيټا ته لاسرسی پيداکړي هغه که هر ډول ډيټا وي که محفوظه وي که غيرې محفوظه نو دوی ډيټا په هر ډول کولی چې واخلي بايد موږ ډير حساس واوسو او په تليفون يا کومه بله وسيله کې شخصي ډيټا پرينږدو هارډ ډيسک اويا په USB وساتو او داړتيا په وخت کې ترينه کټه پورته کړو

ترتيب او راټولونکی:هارون "نبی زاده" او همکار ملګری :نصیب الله "مستغفر "