هرم
هرم (جمع: اهرام)، هغه اريانوونكي لرغوني جوړښتونه دي، چې د نن ورځې ساينس او ټكنالوجي يې ځان پورې اريانه كړې ده، او تردې دمه پورې څوك پدې ندي توانېدلي، چې دا مالومه كړي، چې آيا دا د انسانانو كار ؤ، او كه د كوم بل خلايي مخلوق. اهرام د هغو درې ضلعي څو مخيزه جوړښتونو څڅه عبارت دى، چې د يوځاى كېدو محور يې په يوه ټكي باندې ولاړ وي. د اهرام بنسټ كېداى شي، چې څوضلعي وي، يا به څلور ضلعي وي، او يا هم درې ضلعي.
ډېرى لوديځ زمكپوهان او انسانپوهان پدې گروهه دي، چې دا ودانۍ د انسان جوړونه نه ده، بلكه د كوم بلې سيارې د مخلوق جوړونه ده.
دا اهرام د لرغونې پير د ساينسي پرمختگ يو ښه ثبوت گڼلې شو. ددې ډبرينو جوړښتونو شكلونو په تېرو ۱۰۰۰ كلونو څخه راپدېخوا د نړۍ پوهان، فيلسوفان، صوفيان او ستورپوهان لپاره د بحث او مباحثې يوه گرمه موضوع جوړه شوې ده. ددې پوهانو د بحث اصل موضوع د مصر نامتو هرم چيوپس دى. د ډبرو دا غونډۍ له زرگونو كلونو څخه راپدېخوا د انساني ذهنونو او ادراكو لپاره يوه نه حل كېدونكې معما او چلېنج جوړ شوې.
لرغوني څلي
د اهرامو شكلونه د ځينو لرغونو تمدنونو لخوا جوړ شوي دي، چې موږ به يې په لڼډ ډول راواخلو:
چين
- آرنۍ ليکنه: چينايي اهرام
د چين په هېواد كې هم ډېر اهرام ترسترگو كېږي، چې د جوړښت له مخې د مصر اهرامو ته ورته دي، دا اهرام پراخه او لوړ دي. د (Qin) لومړنې امپراتور سېركا ۲۲۱زېږد كال (د نن ورځېXi'an ښار) هم د يوه ستر هرم لاندې ښخ كړاى شوې ؤ. په همدې راتلونكې پېړيو كې د حان كورنۍ په درځنونو سلطنتي واكمن د همدې ډول اهرامو لاندې ښخ كړاى شول.