منځپانگې ته ورتلل

نوع پالنه

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

نوع پالنه یوه اصطلاح ده چې په فلسفه کې د بېلابېلو نوعو د غړو سره د چلند لپاره کارول کېږي. دا اصطلاح په اړوند ادبیاتو کې ګڼ شمېر ډول ډول تعریفونه لري. په زیاتره تعریفونو کې یو عام عنصر دا دی چې په نوع پالنه کې د یوې نوعې له غړو سره داسې چلند ته ویل کېږي چې د برابرو ګټو د اصل پر بنسټ له اخلاقي اړخه د یوې نوعې غړي د بلې نوعې د غړو په پرتله لوړ وګڼي. ځینې ​​​​سرچینې نوع پالنه د یوه فرد د نوعو د غړو له لوري د تبعیض یا نامناسب چلند په توګه تعریفوي، پداسې حال کې چې نورې سرچینې نوع پالنه د جلا چلند په توګه تعریفوي پرته له دې چې دا چلند موجه وي یا نه. ریچارډ رایډر چې یاده اصطلاح یې رامنځته کړې، د خپلې نوعې د غړو په ګټه او د نورو نوعو د غړو د ګټو پر ضد يې د تعصب یا تعصبي چلند په توګه تعریف کړه. نوع پالنه د داسې باور لامل ده، چې انسان حق لري د غیر انساني ژوو څخه کار واخلي، چې د پوهان په خبره دا باور په عصري ټولنه کې ډېر پراخ دی. څېړنو په پراخه کچه ښودلې ده چې هغه کسان چې د حیواناتو له ګټه اخیستنې څخه ملاتړ کوي، د توکم پاله، جنسیت پاله او نورو تعصبي نظرونو پلوي کوي، چې دا نظرونه د نابرابرۍ او ظلم د نظامونو توجیه کولو لپاره د انسان غوره توب او د ډله ییزې واکمنۍ باورونو ته وده ورکوي.   [۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳]

یو شمېر فیلسوفانو استدلال کړی چې د نوع پالنې او نورو تعصبونو لکه توکم پالنې، جنسیت پالنې، له همجنس-بازي-نفرت (homophobia) او داسې نورو ترمنځ نورماله اړیکه شته ده. نوع پالنه په لومړي ځل په ۱۹۷۰ کال کې د حیواني تجربې په وړاندې د اعتراض په ترڅ کې د یوې اصطلاح په توګه راڅرګنده شوه. فیلسوفان او د څارویو د حقونو پلویان وايي چې نوع پالنه د کارخونیزې کرنې، د څارویو ذبحې، د خونړي سپورتونو (لکه د غويي لوبې او د غویي رودیو لوبې) د ژوو د وړیو او د پوستکي د اخیستلو، په ژوو باندې د تجربه کولو او همدارنګه د طبیعي پروسو له امله په ځنګل کې د ځورېدلو ژوو سره د مرستې نه کولو او د بريدګرو په توګه د ځینو ژوو د طبقه بندي، بیا د دې طبقه بندي پر بنسټ د دوی د وژلو په ګډون، په حیواني - صنعتي مجتمع کې ونډه لوبوي. دوی استدلال کوي چې نوع پالنه یو ډول تبعیض دی او د زرین قانون څخه سرغړونه ده، ځکه چې په نوع پالنه کې د نورو موجوتاتو سره هغه ډول چې د خپل نوعې له لوري ورسره چلند غواړي وشي، بېل څلند کېږي.   [۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵][۲۶][۲۷]

د دې مفکورې د پام وړ پلویانو پیټر سېنګر، اوسکار هورټا، سټیون ام. وایز، ګري ال. فرانسیون، میلاني جوی، ډېوېډ نبرټ، سټیون بېسټ او انګریډ نیوکرک دي. د علمي کسانو په منځ کې، د اخلاق علم، اخلاقي نظام او د نوع پالنې مفهوم د فلسفې مهمو بحثونو موضوع وه.   [۳۳]

سرچينې

[سمول]
  1. ↑ Hopster, Jeroen (2019-12-01). "The Speciesism Debate: Intuition, Method, and Empirical Advances". Animals. 9 (12): 1054. doi:10.3390/ani9121054. ISSN 2076-2615. PMC 6940905. PMID 31805715. There are various definitions of speciesism in circulation in the academic literature and beyond.
  2. ↑ Duignan, Brian. "Speciesism". Encyclopaedia Britannica. بياځلي په 3 December 2018.
  3. ↑ Horta, O., 2010. What is speciesism?. Journal of agricultural and environmental ethics, 23(3), pp.243-266, p.247 "[S]peciesism is the unjustified disadvantageous consideration or treatment of those who are not classified as belonging to one or more particular species"
  4. ↑ Merriam-Webster's Collegiate Dictionary (11 ed.). Springfield, MA: Merriam-Webster, Incorporated. 2004. p. 1198. ISBN 0-87779-825-7.
  5. ↑ Dinker, Karin Gunnarsson; Pedersen, Helena (2016). "Critical Animal Pedagogies: Re-learning Our Relations with Animal Others". In Helen E. Lees; Nel Noddings (eds.). The Palgrave International Handbook of Alternative Education (1 ed.). London: Palgrave Macmillan. pp. 415–430. doi:10.1057/978-1-137-41291-1_27. ISBN 978-1-137-41290-4. Speciesism is the name given to the presumption of human superiority over other animals and their subjection to oppression based on this belief.
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Jaquet, François (2019-06-01). "Is Speciesism Wrong by Definition?". Journal of Agricultural and Environmental Ethics (in انګليسي). 32 (3): 447–458. doi:10.1007/s10806-019-09784-1. ISSN 1573-322X. S2CID 195236790. All in all, it does not follow from the fact that speciesism is by definition a form of discrimination that it is by definition unjustified.
  7. ↑ Hopster, Jeroen (2019-12-01). "The Speciesism Debate: Intuition, Method, and Empirical Advances". Animals. 9 (12): 1054. doi:10.3390/ani9121054. ISSN 2076-2615. PMC 6940905. PMID 31805715. Some authors treat speciesism as an unjustified position by definition. This is problematic, however, since the defensibility of speciesism is subject to substantive debate. A more fruitful approach is to distinguish the descriptive concept of speciesism from its normative evaluation. Here, and in what follows, I will adopt Singer's definition, according to which speciesism involves the preferential consideration of the interests of members of one's own species.
  8. ↑ Dhont, Kristof; Hodson, Gordon; Leite, Ana C.; Salmen, Alina (2019). "The Psychology of Speciesism". In Kristof Dhont; Gordon Hodson (eds.). Why We Love and Exploit Animals: Bridging Insights from Academia and Advocacy (1 ed.). London: Routledge. doi:10.4324/9781351181440. ISBN 9781351181440. S2CID 203058733.
  9. ↑ Weitzenfeld, Adam; Joy, Melanie (2015). "An Overview of Anthropocentrism, Humanism, and Speciesism in Critical Animal Theory". In Anthony J. Nocella II; John Sorenson; Kim Socha; Atsuko Matsuoka (eds.). Defining Critical Animal Studies: An Intersectional Social Justice Approach for Liberation. Bern: Peter Lang. pp. 3–27. doi:10.3726/978-1-4539-1230-0. ISBN 978-1-4331-2136-4.
  10. ↑ Caviola, Lucius; Everett, Jim A. C.; Faber, Nadira S. (2019). "The moral standing of animals: Towards a psychology of speciesism". Journal of Personality and Social Psychology. 116 (6). Washington, DC: American Psychological Association: 1011–1029. doi:10.1037/pspp0000182. PMID 29517258. S2CID 3818419. بياځلي په 27 September 2021.
  11. ↑ Everett, Jim A. C.; Caviola, Lucius; Savulescu, Julian; Faber, Nadira S. (2019). "Speciesism, generalized prejudice, and perceptions of prejudiced others". Group Processes & Intergroup Relations. 22 (6). Thousand Oaks: SAGE Journals: 785–803. doi:10.1177/1368430218816962. ISSN 1368-4302. PMC 6732816. PMID 31588179.
  12. ↑ Jackson, Lynne M. (2019). "Speciesism Predicts Prejudice Against Low-Status and Hierarchy-Attenuating Human Groups". Anthrozoös. 32 (4). London: Taylor & Francis: 445–458. doi:10.1080/08927936.2019.1621514. S2CID 198588341. بياځلي په 27 September 2021.
  13. ↑ Singer, 1990، مم. 6,9.
  14. ↑ Horta, O., 2010. What is speciesism?. Journal of agricultural and environmental ethics, 23(3), pp.243-266, p.247 "[S]peciesism is the unjustified disadvantageous consideration or treatment of those who are not classified as belonging to one or more particular species"
  15. ↑ Everett, Jim A. C.; Caviola, Lucius; Savulescu, Julian; Faber, Nadira S. (2019). "Speciesism, generalized prejudice, and perceptions of prejudiced others". Group Processes & Intergroup Relations. 22 (6). Thousand Oaks: SAGE Journals: 785–803. doi:10.1177/1368430218816962. ISSN 1368-4302. PMC 6732816. PMID 31588179.
  16. ↑ Singer, Peter (2009). Animal Liberation: A New Ethics for our Treatment of Animals (4 ed.). New York: HarperCollins. ISBN 978-0-06-171130-5.
  17. ↑ Ryder, Richard D. (2017). Speciesism, Painism and Happiness: A Morality for the Twenty-first Century. Andrews UK. ISBN 978-1-84540-506-9. OCLC 1004002547.
  18. ↑ Singer, Peter (July 2009). "Speciesism and moral status". Metaphilosophy. 40 (3–4). Wiley: 567–581. doi:10.1111/j.1467-9973.2009.01608.x. بياځلي په 27 September 2021.
  19. ↑ Singer, Peter; Mason, J. (2007). The Ethics of What We Eat: Why Our Food Choices Matter. Emmaus, PA: Rodale.
  20. ↑ Beirne, Piers (May 2021). "Wildlife Trade and COVID-19: Towards a Criminology of Anthropogenic Pathogen Spillover". The British Journal of Criminology. 61 (3). Oxford University Press: 607–626. doi:10.1093/bjc/azaa084. ISSN 1464-3529. PMC 7953978. بياځلي په 19 September 2021.
  21. ↑ Boscardin, Livia (12 July 2016). "Greenwashing the Animal-Industrial Complex: Sustainable Intensification and Happy Meat". 3rd ISA Forum of Sociology, Vienna, Austria. ISAConf.confex.com. بياځلي په 10 August 2021.
  22. ↑ Núria Almiron and Natalie Khazaal (2016). "Lobbying against compassion: Speciesist Discourse in the Vivisection Industrial Complex". American Behavioral Scientist. 60 (3). SAGE Journals: 256–275. doi:10.1177/0002764215613402. ISSN 0002-7642. S2CID 147298407. بياځلي په 10 August 2021.
  23. ↑ Cameron, Janet (11 April 2014). "Peter Singer on Suffering and the Consequences of "Speciesism"". Decoded Past. خوندي شوی له the original on 28 March 2019. بياځلي په 3 December 2018.
  24. ↑ "Speciesism". Animal Ethics. 7 January 2014. بياځلي په 3 December 2018.
  25. ↑ Horta, Oscar (2016-07-05). "Changing attitudes towards animals in the wild and speciesism". Animal Sentience. 1 (7). doi:10.51291/2377-7478.1109. ISSN 2377-7478.
  26. ↑ Faria, Catia; Paez, Eze (2015). "Animals in Need: The Problem of Wild Animal Suffering and Intervention in Nature". Relations: Beyond Anthropocentrism. 3: 7.
  27. ↑ Abbate, C. E.; Fischer, Bob (November 2019). "Don't Demean "Invasives": Conservation and Wrongful Species Discrimination". Animals (in انګليسي). 9 (11): 871. doi:10.3390/ani9110871. PMC 6912556. PMID 31717868.
  28. ↑ Hopster, Jeroen (2019-12-01). "The Speciesism Debate: Intuition, Method, and Empirical Advances". Animals. 9 (12): 1054. doi:10.3390/ani9121054. ISSN 2076-2615. PMC 6940905. PMID 31805715. There are various definitions of speciesism in circulation in the academic literature and beyond. Some authors treat speciesism as an unjustified position by definition. This is problematic, however, since the defensibility of speciesism is subject to substantive debate. A more fruitful approach is to distinguish the descriptive concept of speciesism from its normative evaluation. Here, and in what follows, I will adopt Singer's definition, according to which speciesism involves the preferential consideration of the interests of members of one's own species.
  29. ↑ Gruen, Lori (2017), "The Moral Status of Animals", in Zalta, Edward N. (ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2017 ed.), Metaphysics Research Lab, Stanford University, بياځلي په 2021-03-06
  30. ↑ Jaworska, Agnieszka; Tannenbaum, Julie (2021), "The Grounds of Moral Status", in Zalta, Edward N. (ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2021 ed.), Metaphysics Research Lab, Stanford University, بياځلي په 2021-03-06
  31. ↑ Pointing, Charlotte (19 February 2020). "What Is Speciesism? The Animal Rights Issue Explained". LiveKindly. خوندي شوی له the original on 9 August 2021. بياځلي په 9 August 2021.
  32. ↑ Best, Steven (2014). The Politics of Total Liberation: Revolution for the 21st Century. Palgrave Macmillan. pp. 6–11, 30–4. ISBN 978-1137471116.
  33. ↑ [۶][۲۸][۲۹][۳۰][۳۱][۳۲]
"https://ps.wikipedia.org/w/index.php?title=نوع_پالنه&oldid=343476" نه اخيستل شوی