مسعود اظهر
مسعود ازهر (اردو: محمد مسعود اظہر ) د جیش محمد په نامه د تروريستي سازمان بنسټ ایښودونکی او مشر دی، چې اکثره یې په پاکستان کې د آزاد کشمیر فعال په توګه پېژني. [1] د پاکستان چارواکو په هندوستان کې د پښتانکوټ برید وروسته د په کور نظربندۍ ته واستولو. [3] په داسې حال کې چې هغه په ډسمبر، 1999 کې د یوې بلې ترهګریزې الوتکې تښتونې وروسته له بنده آزاد شو. [4] هند مسعود ازهر د ترهګرو فعالیتونو د کولو له امله د هغه ترټولو مطلوب ترهګر په توګه د نړیوالو ترهګرو په لیست کې شامل کړي. [5] [6] هند په پرله پسې توګه هڅه کوي چې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د تروریزم سره د مبارزې لیست کې د ازهر نوم ځای کړي، چې د نورو هیوادونو لخوا ملاتړ شوی خو د چین لخوا رد شوی. [7]
منځپانګې
لومړنی ژوند
په سومالیا کې 2 فعالیتونه
3 په انګلستان کې فعالیتونه
4 په هند کې بندیان او وروسته خوشې شوي
5 جیش محمد
5.1 2008 د ممبئی بریدونه
5.2 2016 د پټنټوټ برید
5.3 2019 د پلاما برید
6 بندیزونه
7 بیانیه
7.1 د هغه لخوا کتاب او کتابونه
7.2 د هغه په اړه کتاب او کتابچه
8 هم وګورئ
9 حوالې
10 بهرنۍ اړیکې
ابتدايي ژوند
[سمول]ازهر په 1388 لمریز کال د پاکستان په پنجاب، پنجاب، پنجاب کې وزږید [8] (سره له دې چې ځینې سرچینې د زیږیدنې نیټه د اګست په 7 نېټه د 1968 [6] [6] د 11 ماشومانو دریمه برخه - پنځه زامن او شپږ لوڼې دي. د ازهر پلار، الله بخش شبیر، د حکومت په لیسه کې سرپرست و او همداراز د ډوبندي د لیدو سره دیني عالم و او کورنۍ یې د لبنياتو او چرګانو فارم وکاروله. [8] [9]
ازهر له 8 ټولګي وروسته د ښوونځي څخه دباندې ډډه وکړه او د جامیا العلوم اسلامي ښوونځي سره یو ځای شو، له کوم ځایه یې په 1989 کې د یو بل په توګه فارغ شو او ډیر ژر یې د ښوونکي په توګه وټاکل شو . [9] مدرسې په ډیره برخه کې د حرکت الاسلام سره و او د افغانستان په جهاد کې د روزنیز کمپ لپاره نوم لیکلو وروسته یې د خپلو برخو لاندې و. [8] د کورس بشپړولو کې پاتې راغلو سره سره؛ هغه د شوروي - افغان جگړې سره یوځای شو او د ځورونې ټپونو څخه وروسته میشته شو. ورسته هغه د حرکت د حرکت ریاست مشر وټاکل شو. هغه د اردو ژبې مجلې لپاره د اداریتي مسؤلیتونو سره هم سمدستي د سعی مجاهدینو او د عربي ژبې د کشمیر مجلس ته وسپارل شو . [6] [8]
آذهر وروسته د حرکت الاسلام عمومي منشي و، او د ډیری نړیوالو ځایونو څخه یې د استخدام کولو، د پانګو د راټولولو او د پان اسلام پالنې پیغام خپورولو څخه لیدنه وکړه. د هغه په ځایونو کې زامبیا ، ابوظبی ، سعودي عربستان ، منگولیا ، بریتانیا او البانیا وو . [8]
په سومالیا کې فعالیتونه
[سمول]ازهر اعتراف وکړ چې په 1993 کال کې هغه د نوریبیا ته سفر وکړ ترڅو د ال اسحاق الاسلامی مشرانو سره ولیدل [ حواله دار ] ، د القاعدې یوځای شوی سومالمي ډلې چې د هکتت مجاهدینو څخه پیسو او جذبینو غوښتنه کړې وه ). د هند استخباراتي چارواکي په دې باور دي چې لږترلږه درې سومالیا سومالیا جوړ کړي او هغه یې د یمن اجیران د سومالیا سره راوړي. [10]
په انګلستان کې فعالیتونه د اګست په اګست کې ازهر د برتانیا ته د خبرو کولو، تمویل کولو، او استخدام دوره کې ننوتل. د هغه جهاد پیغام د برتانیا ترټولو معتبر اسلامي بنسټونو لکه دارالوموم بوري مدرسې، زکريا جومات، بلیک بورن او برنلي کې د مدینې جومات او جمیا مسجد کې شامل وو . د هغه پیغام دا وو چې "د قران کافي تناسب د الله تعالی په خاطر ووژل شو" او د پیغمبر صلي الله علیه وسلم ډیره حجم د جهاد مسله وه. " ازهر په بریتانیا کې اړیکې جوړې کړې چې د ترهګرۍ په اړه یې د "7/7، 21/7 او په 2006 کې هڅه وکړه چې د ترانسپورتیکانټ هوایي شرکتونو لپاره د مایع بمباري کولو موادو قاچاق په شمول د ترهګرۍ پټنځایونو روزنه او لوژستيکي ملاتړ چمتو کړي." [11]
په هند کې بندیان او وروسته خوشې شوي
[سمول]د 1994 م کال په لومړیو کې ازهر سرینگر ته د جعلي شناخت له مخې سفر وکړ تر څو د حرکت الاسد د حرکت الجهاد الاسلامي او حرکت الجهادایډین تر منځ د تاوتریخوالی اسانتیاوې برابرې کړي. [8] هند د انانتګ په شاوخوا کې د خانابیل څخه د فبروري په میاشت کې ونیول شو او هغه یې د ډلو سره د ترهګرو فعالیتونو لپاره بندي کړ. [10] [8]
په جولای کې، 1995، د جمو او کشمیر په ښار کې شپږ بهرنی سیلانیان وتښتول شول. تښتول شوي کسان ځان ته الفران په توګه اشاره کوي، د مسعود اظهر خوشې کول د هغوی د غوښتنو په منځ کې شامل وو. [8] یو له هغو برمته شویو بندیانو څخه چې په تیښته کې تښتیدلی و، د اګست په میاشت کې په یوه خراب حالت کې وموندل شو. [10] د 1995 راهیسې نور هیڅ کله نه لیدل شوي یا اوریدل شوي. [12] [13] د ایف بی بی څو ځلې د هغه په زندان کې د تښتونې په ځای کې پاتې کیدل. [10]
څلور کاله وروسته، د 1999 په ډسمبر کې، د هندی هوایي شرکت الوتکه 814 (IC814) له نیپال څخه د نیپال څخه د کشتیټ څخه لرې لارې ته واستول شوه او بالاخره کندهار ، افغانستان وروسته له ډیری ځایونو څخه ووتل. کندهار په دې وخت کې د طالبانو تر کنټرول لاندې و، چې په لومړي سر کې د هند په لوري و، خو وروسته بیا د پاکستان د آی اس آی سره کار کولو وړاندیز شو. مسعود ازهر د دریو دریو وسله والو څخه و چې غوښتل یې د برمته کولو په بدل کې خوشې شي. وروسته، ازهر د هندي حکومت لخوا په یوې پرېکړې کې خوشې شو چې ډیری یې د " ډیپلوماویال " په شمول د "ډیپلوماتیک ناکامي" په توګه و. [14] د IC814 اغیزه د مسعود اظهر د ورور لخوا رهبري کیده، [15] Ibrahim Athar. د کوټ بالوال جیل څخه د هغه خوشې کیدو د آی.پی.سی افسر، ایس پی ویډ لخوا څارل کیده. [16] د هغه کوچني ورور عبدالرووف اصغر دا برید پلان کړی و. یوځل مسعود ازهر ته لښکرګاه ته وسپارل شو، دوی د پاکستان خاوره ته وتښتېدل. پاکستان ویلي وو چې که د موندلو په صورت کې به د حزب کاروونکي ونیول شي، د سرحد اوږدوالی او د افغانستان د لاسرسي ډیری ګڼل کیږي. د پاکستان حکومت پخوا هم اشاره وکړه چې اجهر به اجازه ورنکړي چې بیرته خپل کور ته راستون شي ځکه چې هغه هلته د کوم تور سره مخ نه و. [17]
د هغه له خوشې کیدو لږ وروسته، ازهر په کراچۍ کې شاوخوا 10،000 خلکو ته عامه پته ورکړه. هغه اعلان وکړ، "زه دلته راغلی یم ځکه دا زما دنده ده چې تاسو ته ووایم چې مسلمانان باید تر هغه چې سوله نه وي ویجاړ پاتې شي، تر هغه چې موږ هند ویجاړ نه کړ." د هند د واکمنۍ څخه د کشمیر سیمې آزادولو ته ژمن دی . [17]
جیش محمد
[سمول]مسعود ازهر د جیش محمد د هند د اهدافو په وړاندې یو لړ بریدونه ترسره کړل، په 2001 کې د هند پارلمان ته د برید په شمول چې هند او پاکستان یې د بشپړ جنګ جګړو ته راوست. [18] د هند د پارلمان تر برید وروسته، مسعود اظهر په کال کې د پاکستان چارواکو لخوا په رسمي ډول تور لګول شوی و. د لاهور عالي محکمه د 2002 کال د دسمبر په 14 د کور نیولو امر وکړ چې د هند غصب یې ډیر دی. [5]
د ممبئی بریدونو 2008
[سمول]اصلي مقاله: د ممبئی حملې 2008 د 2008 کال د دسامبر په 7 نیټې ادعا وشوه چې هغه د ممبئی آباد په شاوخوا کې د ممبئی د حملې په تړاو د کمپ په یو پوځي برید وروسته د پاکستاني حکومت لخوا ونیول شو. هغه په بولولپور کې ژوند کاوه. [1] [20] د پاکستان حکومت د مسعود اظهر په نیولو تورن کړ او ویلي یې دي چې دا د هغه ځای په اړه خبر نه دی [21] د 2014 کال د جنورۍ په 26 مه، مسعود اظهر د شپږو کلونو بندیز وروسته را ښکاره شو. هغه په مظفر آباد کې یو لاریون ته ګوته ونیوله او په کشمیر کې د جهاد د بیا پیلولو غوښتنه وکړه. د هغه ګروپ، جیش محمد ادعا کوي چې هغه اوس د هند په سرینګ کې دی. [22]
2016 پټنټوت برید
[سمول]اصلي مقاله: 2016 پټنټوت برید د هند په هوايي اډه کې 2016 روانوکانټ برید د مسعود ازهر او د هغه ورور ماهر دی. دوی د ترهګرو سره مستقیم تماس درلود، حتی د برید وروسته پیل شوی و. د هند تحقیقاتي موسسو ته د ایهر د پیچلتیا ثبوتونه هم ورکړل شوي دي او د انسټرپول څخه یې د دویمې برخې کڅوړې غوښتنه کړې ده. [23] [24]
د 2019 پلاما برید
[سمول]اصلي مقاله: د 2017 پلاما برید د 2019 فبروري په 14 مه، د جمو سرینګار ملي لویه لار د امنیتي پرسونل د وسایطو یو کاروان د هند په جمو او کشمیر کې د ولایپورا سره نږدې په لیتپور کې د ځان وژونکې بمبارۍ لخوا د برید کونکي لخوا برید شو. دا برید د 44 مرکزي قواوو د ځواک ځواک) CRPF (پرسونل او بریدګر په پایله کې رامنځ ته شو. د برید مسوولیت د پاکستان پلوه اسلامي وسله والو ډلو جیش محمد [سرچینې تایید نه شو]. هغه بریدونه د پاکستاني پوځی روغتون څخه چېرته چې هغه د محافظت لاندې دی. [25] په هرصورت، ملي شورا د هند تورونه په کلکه وغندل چې غوښتل یې د تحقیق او هیڅ ډول شواهدو پرته پاکستان ته د برید سره تړاو ونلري. [26] فرانسه د ملګرو ملتونو امنیت شورا ته مسعود د بندیز لپاره وړاندیز کوي. [27]
بندیزونه
[سمول]د متحده ایاالتو خزانې د پاکستان پر ضد جنګیالي او یو مخکښ ګروپ سره "امریکایانو" په هر ډول معاملو کې بوخت دي "منع کوي. الحاج رحمت، د جیش محمد لپاره "عملیاتي مخ" نومیږي، د دې ډلې د سرته رسولو یا ملاتړ لپاره یې نومول شوی و، او د محمد مسعود اظهر علوي، جاش محمد د بنسټ ایښودونکی او مشر لپاره نومول شوی و. د ډلې په استازیتوب عمل کوي. [28] [2]
د چین حکومت د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د کمیټې کمیټې د ازهر لیست یو ترهګر وبلل، د هغه ګروپ فعالیتونه ګډوډولو نړیوالو هڅو مخه ونیوله. [30] [31]
چین د اګست په میاشت کې د ازهر د ساتلو لپاره وګرځید، کله چې هغه ملګري ملتونه ته د هغه غوښتنه رد کړه تر څو هغه د ترهګر په توګه وبلل شي. [32] چین مسعود اظهر د 2017 فبروري په میاشت کې د ملګرو ملتونو لخوا منع کړای شو. [33]
مسعود اظهر یو پاکستانی سختدریځه ترهګره پنجابۍ څېره ده چې په 1968ز کال پنجاب کې زېږېدلی دی. تر 8 ټولګي یې زده کړې کړي، بیا یې له پلار سره د چرګانو فارم کې کار کولو. یوه نیمه مدرسه کې شامل او په 1988 کلونو کې د افغانستان جګړې ته د پاکستان څارګریز بړیڅي په توګه سوق او دلته یې د انصار مجاهد درجه خپله کړه.
کشمیر کې نیونه:
[سمول]په 1994ز کال په جعلي شناختي کارډ کشمیر ته ننوتی و چې هلته د دوه پاکستاني ترهګرو ډلو هریو حزب المجاهدین او حرکت الجهاد الاسلامي د تاوتریخوالي له منځه وړلو کې د کټلیسټ دنده ترسره کړي؛ خو هندي امنیتي ځواکونو په وخت وپېژنده او هندي زندان ته یې واچاوه!
د خدای کړه ول چې په 1999ز کال د جمعې ورځ او د ډیسمبر 24مه نیټه وه، په کندهار د ملا ماد عمر اخوند امارت و؛ چې د نیپال له کټمنډو څخه نوې ډیلي ته د Indian Airlines Flight 814 (IC814) الوتنې په تښتونه کې د پاکستان څارګریزې ادارې کامیاب عملیات ترسره کړل. اړونده الوتکه یې له ټول پاکستان هوایي حریم څخه په خیر او خیریت تېره او د اسلامي امارت پلازمینه کندهار یې د هایجیک شوې الوتکې لپاره غوره کړ. د سپرلیو الوتکې ګېرچاپېره خړپړ طالبان هم لرې لرې ښکارېدل! د یو شمېر نړیوالو رسنیو خبریالان هم د هوایي ډګره دباندې په سړک انتظار ول چې په دې کې د بي بي سي نامتو خبریال ایوب ترین هم و. ترین صېب وایي چې مونږ ته د یوه خبریال په توګه اړوندې الوتکې مساپرو یا یرغمالیانو سره د اړیکې اجازه نه وه، مګر هغه مخ-پټي ... چې له کوټې راغلي ول نیغ تر الوتکې په خپلو شنو ګاډو کې ورتلل او له ترهګرو سره به یې د تخنیکي، خوراکي او استخباراتي موادو، معلوماتو او پلانونو په شریکولو خپله ونډه ترسره کوله او بیا به مونږ د هغو پاکستاني څارګرو څخه خپل دویم لاس معلومات ترلاسه کول! د الوتکې تښتوونکو له هندي حکومته د مساپرو په بدله کې د درې تنو ترهګرو د ازادۍ غوښتنه وکړه چې یو په کې همدا مسعود اظهر و. د اسلامي امارت په پلازمینه کې د ترهګر مسعود اظهر راخلاصیدنه په خیر و خیریت سره ترسره او ټول هندي او نورو هیوادو وګړي په سمه توګه اړوند هیواد ته وروګرځول شول! مسعود اظهر په اسانه سره د هوایي ډګر څخه د پاکستاني پوځیانو په سکورټ او محافظت کې پاکستاني خاورې ته ورتېر او تر کراچۍ ښاره ورسول شو چې په لنډو ورځو کې یې هلته د یوې 40 زره ګډونوالې غونډې ته یو ځل بیا د خپلو ترهګریزو موخو او ژمنو په تکرار او ترسره کولو کلک هوډ وکړ!
په هندي پارلمان ترهګریز برید:
[سمول]د 2001 کال ډیسمبر میاشت کې یې د هغو ترهګرو مالي، او تخنیکي ملاتړ کړی و چې د هند په پارلمان یې وژونکی برید وکړ. د 2019ز بالاکوټ برید کې وژنه: اوس د هندي ځواکونو ځینې سرچینې دا دعوه کوي چې مسعود اظهر په هغه سرجیکل سټرایک کې وژل شوی چې کابو اونۍ مخکې هندي هوایي ځواک معراج جیټ الوتکو د پاکستان خیبرپښتونخوا ایالت په بالاکوټ ښار څنډو ته په یوه ترهګریز پنډغالي ترسره کړ. د دوي په وینا چې په اړوند ترهګریزه روزنځای کې تر 400 روزل کېدونکي ترهګر وژل شوي چې مسعود اظهر هم په وژل شویو کې شامل دی.
سرچینې: ویکيپېډیا، اردو بي بي سي، هندوستان ټایمز