محرمیت

محرمیت د یو کس یا ډلې هغه صلاحت دی چې خپل ځان یا د ځان په اړه معلومات جلا کړي، او په دې توګه ځان په خپله خوښه څرګند کړي.

کله چې یو شی یو کس ته محرم وي، پدې معنی وي چې یو څه په ذاتي ډول ځانګړي یا حساس وي. د محرمیت ساحه د امنیت یا خوندیتوب سره، چې د معلوماتو د مناسب استعمال او ساتنه تر بحث لاندې نیست، یو څه تماس کوي. محرمیت ممکن د بدني بشپړتیا بڼه هم واخلي. دا حق چې د حکومت، شرکتونو یا افرادو لخوا د محرمیت د غیر قانوني لاس رسي تابع نه وي، چې د ډېری هېوادونو د محرمیت د قوانینو، او په ځینو مواردو کې، اساسي قانون برخه دی.

د فردي محرمیت عمومي مفهوم یو عصري مفهوم دی چې اساساً د لوېدیځ دود، په ځانګړې توګه د بریتانوي او شمالي امریکا، سره تړاو لري او تر وروستیو وختونو پورې په ځینو دودونو کې ناڅرګند پاتې و. اوس زیاتره دودونه د وګړو هغه صلاحیت په رسمیت پېژنې  چې د شخصي معلوماتو ځینې برخې له ټولنې وساتي. د تکنالوژۍ له ودې سر سم، د محرمیت په اړه بحث د بدني حس څخه ډیجیټل حس ته لېږدول شوی دی. لکه څنګه چې نړۍ ډیجیټل شوې، په هغه ځایونو کې چې د محرمیت قانوني حق پلي کېږي د محرمیت په اړه شخړې شتون لري. په ډېرو هېوادونو کې، معقولې تمې د محرمیت له اصلي حق څخه د ډیجیټل محرمیت حق ته غزول شوی او زیاتره هېوادونه، په ځانګړې توګه متحده ایالات، د هغې ادارې، د سوداګرۍ فدرالي کمیسیون، او هغه هېوادونه چې په اروپایي ټولنه کې دي، داسې قوانین تصویب کړي چې د عامه او خصوصي ادارو څخه ډیجیټل محرمیت لا ساتي او د تکنالوژۍ کاروونکو ته اضافي حقونه ورکوي.

د انټرنټ له ودې سره سم، د ټولنیزو شبکو د روباتونو په خپرښت کې زیاتوالی راغلی، چې د سیاسي وېش او ځورونې لامل شوی دی. آنلاین ځورونې هم لوړې شوې دي، په ځانګړې توګه د تنکیو ځوانانو په برخه کې، چې په پایله کې یې د ډول ډول محرمو سرغړونو لامل شوې دي. د سیلفي انځور دود، چې د فیسبوک او انسټاګرام په څېر د شبکو نومیالیتوب ګڼل کېږي، د موقعیت تکنالوژي، او د اعلاناتو کارول او د دوی د تعقیب تګلارې هم ډیجیټل محرمیت ته ګواښ جوړوي.

د تکنالوژۍ د پراختیا او د محرمیت د بحث د شدت له لارې، د محرمیت ډول ډول لیدلوري شتون لري. په دې کې یو د یوازې پرېښودو حق دی، لکه څنګه چې د "د محرمیت حق" تر نوم لاندې لیکنه کې تعریف شوی. دا لیکنه، د محرمیت د تناقض د تیوري په اړه، د متحده ایالاتو لومړنۍ خپرونه ده چې د محرمیت د قانوني حق تر بحث لاندې راولي، چې دا اند وړاندې کوي چې آنلاین کاروونکي ښایي ووایي چې د دوی د خپل محرمیت په اړه اندیښمن دي، خو په حقیقت کې ندي. د محرمیت په اړه د ډول ډول پوهاوي تر څنګ، داسې کړنې شته چې محرمیت کموي. په وروستي ډلبندي کې، لکه څنګه چې د ډینیل جې سولو لخوا تعریف شوې، د معلوماتو پروسس، د معلوماتو شریکول، او د شخصي معلوماتو ترلاسه کولو لپاره په شخصي حریم برید ګډون لري. برعکس، د کاروونکو د محرمیت د ساتلو لپاره، ډېری ګامونه، په ځانګړې توګه رمزي کول، د نوم پټول، او د معلوماتو د امنیت د پیاوړتیا لپاره نور ګامونه پورته کول، اخیستل کېدای شي.

تاریخچه

محرمیت ريښه په پخوانیو یوناني فلسفي بحثونو کې ده. د دې تر ټولو مشهوره د ژوند د برخو تر منځ د ارسطو توپیر دی: د ښار عامه ساحه، چې د سیاسي ژوند سره تړاو لري، او د کور خصوصي ساحه چې د کورني ژوند سره تړاو لري. په متحده ایالاتو کې، په ۱۸۹۰ کال کې په امریکا کې د محرمیت قانون تر پرخاختیا پورې، د محرمیت ډېر سیستماتیک تړونونه را څرګند نه شول.

تکنالوژي

د تکنالوژي له پرمختګ سره سم، د محرمیت د خونديتوب او د سرغړونو لارو بدلون وموند. د ځینو تکنالوژیو په برخه کې، لکه چاپي مطبوعاتو یا انټرنټ، د معلوماتو شریکولو پراخېدونکی صلاحیت کولای شي نوې لارې رامنځ ته کړي چې محرمیت یې تر پښو لاندې کړي. عمومي هوکړه دا ده چې په متحده ایالاتو کې د محرمیت لومړۍ مدافع خپرونه د سامویل وارن او لویس برانډیس له خوا د "د محرمیت حق" تر نوم لاندې د ۱۸۹۰ کال مقاله وه، او دا په عمده توګه د ورځپاڼو او عکسونو د چاپ د زیاتوالي په غبرګون کې، چې د چاپ د تکنالوژۍ په واسطه ممکنه شو،  و لیکل شوه.

د ۱۹۸۴ تر نوم لاندې لیکنه چې په ۱۹۴۸ کال کې د جورج اورویل په لاس ولیکل شوه، خپره شوه. ۱۹۸۴ یو کلاسیک ویروونکی ناول و چې په ۱۹۸۴ کې د وینسټن سمیټ ژوند بیانوي، چې په اقیانوسیه کې یو ټولواکه دولت دی. ټولواکه ګوند چې د مشر ورور تر واک لاندې ګوند دی، د ډله ایزې څارنې او د بیان او فکر د محدودې ازادۍ له لارې واک کنټرولوي. جورج اورویل د ټولواکۍ د منفي اغیزو په اړه، په ځانګړې توګه د محرمیت او سانسور په اړه، تبصره وړاندې کوي. د ۱۹۸۴ او عصري سانسور او محرمیت ترمنځ ورته والي راښکاره شوی، چې د پام وړ مثال دا دی چې د حکومت پر ځای، د ټولنیزو رسنیو لوی شرکتونه د دې توان لري چې د کاروونکي ډیټا وڅاري او د سانسور د خپلو پالیسیو له لارې پرېکړه وکړي چې څه باید آنلاین وي، چې په نهایت کې د پیسو د موخو لپاره دي.

په ۱۹۶۰ کلونو کې، خلک متوجه شول چې څنګه په تکنالوژۍ کې بدلونونه د محرمیت په مفهوم کې بدلون راولي. د بربڼدې ټولنې (The Naked Society) تر نوم لاندې د د وینس پیکارډ اثر د محرمیت په اړه د هغه وخت یو مشهور کتاب و او په هغه وخت کې په متحده ایالاتو کې د محرمیت په بحث کې مخکښ و. د دې ترڅنګ، د محرمیت او آزادي تر نوم لاندې د الان ویسټین اثر د محرمیت په اړه بحث له فزیکي حس څخه بدل کړ، چې څنګه حکومت د یو شخص بدن (د بیلګې په توګه، د وېډ پر وړاندې د روی په قضیه کې) او نور فعالیتونه لکه د مکالماتو ثبت او کنټرول او عکس اخیستل کنټرولوي. لکه څنګه چې مهم مستندات ډیجیټل شول، ویسټین استدلال وکړ چې شخصي معلومات په پراخه کچه د لاسرسي وړ دي او دا چې یو شخص باید د خپلو معلوماتو په اړه بشپړ واک ولري، د محرمیت د عصري بحث بنسټ یې کېښود.  

نوې تکنالوژي کولای شي د شخصي معلوماتو د راټولولو لپاره نوې لارې هم رامنځ ته کړي. د بېلګې په توګه، په متحده ایالاتو کې، داسې انګېرل کېدل چې د تودوخې سینسرونه چې د مرجوانا د کرنې د عملیاتو موندلو لپاره کارول کېږي د منلو وړ دي. د دې عام لیدلوري برعکس، په ۲۰۰۱ کال کې، د متحده ایالاتو د دولت پر وړاندې د د کېلو په قضیه (533 U.S. 27) کې پریکړه وشوه چې د تودوخې د تشخیص د وسیلو کارول چې له اجازه نامې پرته سابقه نامعلوم معلومات بربنډ کړې، په حقیقت کې د محرمیت سرغړونه ده. په ۲۰۰۹ کال کې، د غږ پیژندنې د سافټویر په رقابت کې د شرکتونو تر منځ د سیالۍ له رامنځ ته کېدو وروسته، اپل او امایزون له خپلو کارمندانو و غوښتل  چې محرمو شیبو ته غوږ ونیسي او په کره توګه معلومات و لیکي.