Jump to content

روډ جکسن (د وبايي ناروغيو متخصص)

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

سر روجر پينروز « Sir Roger Penrose OM FRS HonFInstP» (د 1931ز کال د اګست په اتمه زېږېدلی)، يو برتانوی رياضي پوه، د رياضي فيزيک پوه، د ساينس فيلسوف او په فيزيک کې د نوبل جايزې تر لاسه کونکی دی. نوموړی د اکسفورډ په پوهنتون کې د رياضي متقاعد افتخاري پروفيسر، د اکسفورډ د وډهم کالج افتخاري همکار، او د کمبريج د سينټ جان کالج او د لندن کالج پوهنتون افتخاري همکار دی.[۱][۲][۳][۴][۵]

پينيروز د عام نسبيت او کاينات پېژندنې په رياضياتي فيزيک کې ونډه درلوده. نوموړي ګڼې جايزې او انعامونه تر لاسه کړي، د 1988ز کال په فيزيک کې د «ولف» جايزې په ګډون، کومه جايزه يې چې د پينيروز-هاکن د انفراديت د قضيو (اصولو/ساينسي قوانينو) لپاره په شريکه له «سټيفن هاکن» سره تر لاسه کړې وه، په 2020ز کال کې په فيزیک کې د دې کشف په پار د نوبل جايزه ورکړل شوه، "د تور غار جوړېدل د نسبيت د عمومي تيورۍ يوه پياوړې وړاندوينه ده". نوموړی يو له سترو ژونديو فيزيک پوهانو، رياضي پوهانو او ساينسپوهانو څخه بلل کېږي، او په طبيعي او رسمي علومو کې د خپل کار د پراختيا او ژورتيا له امله مشهور دی.[۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹]

د ژوند لومړي کلونه او زده کړه

[سمول]

د ايسيکس په کولچسټر کې زېږېدلی روجر پينروز د طبي ډاکټرې مارګريټ (Leathes) او روانپوه او جنيات پوه «ليونل پينروز» زوی دی. د هغه پلرني نيا او نيکه په ايرلينډ کې زېږېدلی هنرمند « J. Doyle Penrose» او د لومړي بارون پيک اور « Alexander Peckover » لور «The Hon. Elizabeth Josephine» وو؛ د هغه مورني نيا او نيکه روان پوه « John Beresford Leathes » او روسۍ يهودڼه «Sonia Marie Natanson» وو. هنرمند «Roland Penrose» يې کاکا و، انځورګره «LeeMiller» يې د کاکا مېرمن (تينديار) او د دوی زوی «Antony Penrose» يې د اکا زوی دی. پينروز د فيزيک پوه «Oliver Penrose»، جنيات پوهې «Shirley Hodgson» او د شطرنج لوی استاد «Jonathan Penrose» ورور دی. د دوی ميرنۍ مور رياضي پوهه او د کمپيوټري علومو عالمه «Max Newman» وه.[۲۰][۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵][۲۶][۲۷]

پينروز خپل ماشومتوب د دويمې نړيوالې جګړې پر مهال په کاناډا کې تېر کړ، چېرته چې د هغه پلار د «اونټيريو» په لندن کې کار کاوه. نوموړي په لندن کالج پوهنتون کې زد کړې وکړې او په 1952ز کال کې یې د لندن له پوهنتون څخه په رياضياتو کې د لومړۍ درجې سند تر لاسه کړ. [۲۸][۲۹][۳۰]

په 1955ز کال کې، کله چې «پېنروز» محصل و، د «E. H. Moore» عام شوی معکوس ماټريکس يې بيا معرفي کړ، کوم چې د Moore–Penrose معکوس په نوم هم پېژندل کېږي، همدا معکوس له د ه مخکې په 1951ز کال کې د «Arne Bjerhammar» له خوا بيا هم  اختراع شوی و. د هندسې او فلکياتو د پروفيسر « Sir W. V. D. Hodge» تر څارنې لاندې د خپلو څېړنو له پيل وروسته، «پينروز» خپله دوکتورا په 1958ز کال کې، د کامبريج په سينټ جان کالج کې پای ته ورسوله، خپله رساله یې د الجبر پوه او هندسه پوه «John A. Todd» تر څارنې لاندې د الجبري هندسې د ټينسر (tensor يو الجبري شکل يا شی دی) په طريقو کې وليکله. نوموړي له خپل پلار سره يو ځای په 1950ز لسيزه کې د «پينروز» مثلث جوړ او وده ورکړه، او دا يې «په خپله خالصه بڼه کې ناشونتيا» په توګه تشریح کړ، او له هنرمند « M. C. Escher» سره يې مواد تبادله کړل، د چا لومړيو ناشونو شيانو رسمونو چې په جزوي ډول په هغې اغېز کړی و. د دې په مقابل کې د «Escher» ځړوبی او صعود او نزول له «پينروز» څخه متاثر وو.[۳۱][۳۲][۳۳][۳۴][۳۵][۳۶][۳۷]

لکه چې شنونکي منجيت کمار وايي:

په 1954ز کال کې د يو محصل په توګه، «پينروز» په امسټرډام کې په يو کنفرانس کې ګډون کاوه، چېرته چې په تصادفي ډول هغه د Escher د کار له يو نندارتون څخه ليدنه وکړه. ډېر ژر هغه هڅه کوله چې خپلې ناشونې شمېرې سره يوځای کړي او ټرايبر يې کشف کړ – ټرايبر يو مثلث دی چې د حقيقي، سخت درې بعديز شي په څېر ښکاري، خو داسې دی نه. له خپل پلار سره يوځای، څوک چې خپله هم يو فيزیک پوه او رياضي پوه و، پينروز يوه داسې زينه طرحه کړه چې په يو خت کې پورته او ښکته وي. له دې وروسته يوه ليکنه وشوه او يوه کاپي يې Escher ته واستول شوه. د تخليقي وړتياوو د يو جرياني بهنګ په بشپړولو سره، د هندسي تصوراتو هالنډي استاد د خپلو دوه شهکار تخليقونو تر سره کولو ته وهڅول شو.[۳۸]

څېړنه او مسلک

[سمول]

پينروز د 1956–57 تعليمي کال د لندن په بيډفورډ کالج کې د مرستيال استاد په توګه تېر کړ، او له هغې وروسته د کيمبرج په سينټ جان کالج کې د څېړنې همکار و. د درې درې کلنې دندې پر مهال، نوموړي په 1959ز کال کې له «Joan Isabel Wedge» سره واده وکړ. د دې بورس له ختمېدو مخکې «پينروز» د 1959–61 کال لپاره د ناټو د څېړنې بورس تر لاسه کړ، لومړی په «پرنسټن» او بيا په «سايراکيز» پوهنتون کې. د لندن پوهنتون ته په راستنېدو سره، پنروز دوه کاله 1961–63 د لندن په کينګ کالج کې د څېړونکي په توګه تېر کړل، له دې وروسته متحده ايالاتو ته راستون شو، تر څو په اسټن کې د ټيکساس په پوهنتون کې د مرستيال ميلمه پروفيسر په توګه 1963–64 کلونه تېر کړي. نوموړي وروسته د 1966–67 او 1969 کلونه د پرنسټن په «يشيوا» او «کارنيل» کې د ميلمه په دندو کار وکړ.[۳۹]

په 1964ز کال کې، کله چې هغه د لندن په بريک بيک کالج کې زده کونکی و (او د کاينات پوه Dennis Sciama، چې هغه مهال په کامبريج کې و، په مرسته د هغه پاملرنه له سوچه رياضي څخه د فلکياتي فيزیک لور ته اوښتې وه)، د کالټیک د Kip Thorne په وينا "روجر پينروز په هغو رياضياتي وسايلو کې انقلاب راوست، کوم چې موږ د فضا وخت د ځانړګتياوو د تحليل لپاره کارول". تر دې وخته، د عمومي نسبيت د منحني هندسې په اړه کار، د پوره زيات ورته والي سره تر ترتيبونو پورې محدود و، تر څو په څرګند ډول د اين شټاين معادلې د حل وړ وګرځي، او په دې اړه شک و چې ايا دا ډول قضيې عامې وې. د دې موضوع په اړوند يو ليدلوری د اغتشاش تيورۍ استعمال و، کومه چې په «پرنسټن» کې د «John Archibald Wheeler» په مشرۍ جوړه شوې وه. دويمه، او په ډېر بنسټيز ډول اختراعي ليدلوری، د پينروز له خوا پيل شوی ليدلوری، د فضا وخت تفصيلي هندسي جوړښت له نظره غورځول و، او د دې پر ځای د فضا د ټوپولوژي (نقشه جوړول)، يا ډېر نه ډېر د هغې په منسجم جوړښت توجه مرکوزول و، ځکه دا وروستۍ ده ـ لکه څه دول چې د رڼا د مخروطو په واسطه ټاکل کېږي ـ کومه چې د رڼا په څېر د geodesics تګ کرښه او په همدې سبب د هغې سببي اړيکې ټاکي. د پينروز د دوران جوړونې لیکنې اهميت "جاذبيتي سقوط او فضا وخت تفردات" د دې يوازينۍ پايله نه وه، د دې لنډيز په دې شوی دی چې که کوم شی، لکه مړ کېدونکی ستوری له يوې خاصې نقطې څخه مخکې چاودېږي، نو بيا هيڅ شی د جاذبې قوې سيمه له دې څخه نه شي منع کولای، څو تر دې حده پياوړی شي چې يو ډول انفراديت جوړ کړي. دې په بل سياق او سباق کې هم همدا ډول عمومي پايلې تر لاسه کولو ته لاره هواره کړه، په ځانګړي ډول کايناتي سترې چاودنې ته، د کومې په اړه چې هغه د «Dennis Sciama» د تر ټولو مشهور زده کونکي «سټيفن هاکنګ» سره يو ځای وڅېړله. د پينروز-هاکنګ انفراديت تيوريانې د امل کمار رای چودري د رايی چودري له معادلې څخه متاثرې وې.[۴۰][۴۱][۴۲][۴۳][۴۴][۴۵][۴۶][۴۷]

دا د جاذبې قوې د سقوط په سيمه ييز ليد کې وه چې د پينروز ونډه پکې تر تولو زياته پرېکړه کونکې وه، د کوم پيل چې د هغه د 1969ز کال د کايناتي سانسور په اټکل سره شوی و، د دې اغېز لپاره چې راتلونکی هر ډول انفراديت د يو پټ شوي فضا وخت د سيمې په شا اوخوا کې د يو ښه چلند لرونکې پېښې د افق په داخل کې محدود شي، د کوم لپاره چې «Wheeler» د تور غار اصطلاح چمتو کړې ده، له کوم څخه چې يوه ليدونکې بهرنۍ سيمه پياوړې؛ خو د محدودو تاوېدو (انحناء) سره پاتې کېږي، له کوم څخه چې جاذبې قوې يو څه انرژي د پينروز د پروسې په مټ را ايستل کېدای شوای، په داسې حال کې چې شونې ده شا او خوا مادې له ودې څخه نوره انرژي خوشې کېدای شي، کوم چې د کواسارونو په څېر فلکي طبيعي ښکارندو لامل ګرځېدای شي.[۴۸][۴۹][۵۰][۵۱]

سرچينې

[سمول]
  1. ↑ "Roger Penrose | Biography, Books, Awards, & Facts". Archived from the original on 7 March 2021. نه اخيستل شوی 7 March 2021.
  2. ↑ کينډۍ:Who's Who
  3. ↑ "Oxford Mathematician Roger Penrose jointly wins the Nobel Prize in Physics | University of Oxford". www.ox.ac.uk (په انګليسي). 6 October 2020. Archived from the original on 9 October 2020. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  4. ↑ Ferguson, Kitty (1991). Stephen Hawking: Quest for a Theory of Everything. Franklin Watts. کينډۍ:Isbn
  5. ↑ Misner, Charles; Thorne, Kip S. & Wheeler, John Archibald (1973). Gravitation. San Francisco: W. H. Freeman. ISBN 978-0-7167-0344-0. (See Box 34.2.)
  6. ↑ Siegel, Matthew (8 January 2008). "Wolf Foundation Honors Hawking and Penrose for Work in Relativity". Physics Today (په انګليسي). 42 (1): 97–98. doi:10.1063/1.2810893. ISSN 0031-9228. Archived from the original on 7 December 2021. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  7. ↑ کينډۍ:MacTutor Biography
  8. ↑ روډ جکسن په انټرنېټ موويز ډېټابېس کی
  9. ↑ "The Nobel Prize in Physics 2020". NobelPrize.org (په انګليسي). Archived from the original on 6 October 2020. نه اخيستل شوی 6 October 2020.
  10. ↑ Overbye, Dennis; Taylor, Derrick Bryson (6 October 2020). "Nobel Prize in Physics Awarded to 3 Scientists for Work on Black Holes – The prize was awarded half to Roger Penrose for showing how black holes could form and half to Reinhard Genzel and Andrea Ghez for discovering a supermassive object at the Milky Way's center". The New York Times. Archived from the original on 6 October 2020. نه اخيستل شوی 6 October 2020.
  11. ↑ "Roger Penrose". New Scientist (په انګليسي). نه اخيستل شوی 2022-07-25.
  12. ↑ "Roger Penrose". biography.yourdictionary.com (په انګليسي). نه اخيستل شوی 2022-07-25.
  13. ↑ "Greatest Mathematicians born between 1860 and 1975 A.D." fabpedigree.com. نه اخيستل شوی 2022-07-27.
  14. ↑ "A&S Remembers Physicist Who Was a Pioneer in Einstein's Theory of General Relativity". College of Arts & Sciences at Syracuse University (په انګليسي). نه اخيستل شوی 2022-07-27.
  15. ↑ "Britain has some of the greatest theoretical scientists, so why won't it properly fund them? | Thomas Fink". The Guardian (په انګليسي). 2020-12-08. نه اخيستل شوی 2022-07-27.
  16. ↑ "Sir Roger Penrose, Eminent Mathematician, Author of 'The Emperor's Mind' Will Speak at Williams College on Friday, Oct. 12". Office of Communications (په انګليسي). نه اخيستل شوی 2022-07-27.
  17. ↑ "Roger Penrose and the precision and beauty of Mathematics. Listen to him explain it and be inspired ". Sylvia Vetta (په انګليسي). 2020-11-09. نه اخيستل شوی 2022-07-27.
  18. ↑ "Sir Roger Penrose, one of the greatest scientists of our times, visited NTUU "KPI" | Igor Sikorsky Kyiv Polytechnic Institute". kpi.ua. نه اخيستل شوی 2022-07-27.
  19. ↑ "Why a 'genius' scientist thinks our consciousness originates at the quantum level - Scientific and Medical Network". Scientific and Medical Network (په انګليسي). 2021-07-07. نه اخيستل شوی 2022-07-27.
  20. ↑ Brookfield, Tarah (2018). Our voices must be heard : women and the vote in Ontario. Vancouver. ISBN 978-0-7748-6019-2. OCLC 1066070267.
  21. ↑ Brookfield, Tarah (2018). Our Voices Must Be Heard: Women and the Vote in Ontario (په انګليسي). UBC Press. ISBN 978-0-7748-6022-2. Archived from the original on 7 December 2021. نه اخيستل شوی 6 October 2020.
  22. ↑ Rudolph Peters (1958). "John Beresford Leathes. 1864–1956". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 4: 185–191. doi:10.1098/rsbm.1958.0016.
  23. ↑ Roger Penrose. Cycles of Time: Is It Possible to Discern the Previous Universe Through the Big Bang? پر يوټيوب باندې
  24. ↑ Hall, Chris (19 March 2016). "Lee Miller, the mother I never knew". The Guardian (په انګليسي). ISSN 0261-3077. Archived from the original on 12 November 2020. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  25. ↑ "Illustrated Mathematics". Farleys House and Gallery (په انګليسي). Archived from the original on 11 October 2020. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  26. ↑ "Roger Penrose – Biography". Maths History (په انګليسي). Archived from the original on 8 October 2020. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  27. ↑ AP and TOI staff. "Scientist of Jewish heritage among trio to win Nobel prize for black hole finds". www.timesofisrael.com (په انګليسي). Archived from the original on 6 October 2020. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  28. ↑ Ogilvie, Megan (23 March 2009). "Just Visiting: Sir Roger Penrose". Toronto Star. Archived from the original on 7 January 2021. نه اخيستل شوی 9 October 2020.
  29. ↑ کينډۍ:Who's Who
  30. ↑ "Roger Penrose – Biography". Maths History (په انګليسي). Archived from the original on 8 October 2020. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  31. ↑ Penrose, R. (1955). "A generalized inverse for matrices". Mathematical Proceedings of the Cambridge Philosophical Society. 51 (3): 406–413. Bibcode:1955PCPS...51..406P. doi:10.1017/S0305004100030401.
  32. ↑ Zheng, Wenjie. "The 100th anniversary of Moore–Penrose inverse and its role in statistics and machine learning". www.zhengwenjie.net. Archived from the original on 11 October 2020. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  33. ↑ Penrose, Roger. Tensor Methods in Algebraic Geometry. cam.ac.uk (PhD thesis). University of Cambridge. OCLC 71366928. کينډۍ:ProQuest.
  34. ↑ "Roger Penrose wins 2020 Nobel Prize in Physics for discovery about black holes". University of Cambridge (په انګليسي). 6 October 2020. Archived from the original on 9 October 2020. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  35. ↑ Welch, Chris (23 March 2012). "'Frustro' typeface applies the Penrose impossible triangle concept to words". The Verge (په انګليسي). Archived from the original on 26 January 2021. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  36. ↑ Baggini, Julian (2012). Philosophy: All That Matters (په انګليسي). John Murray Press. ISBN 978-1-4441-5585-3. Archived from the original on 7 December 2021. نه اخيستل شوی 12 October 2020.
  37. ↑ "Ascending and Descending by M.C. Escher – Facts about the Painting". Totally History (په انګليسي). 21 May 2013. Archived from the original on 29 June 2020. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  38. ↑ Kumar, Manjit (15 October 2010). "Cycles of Time: An Extraordinary New View of the Universe by Roger Penrose – review". The Guardian. Archived from the original on 10 January 2017. نه اخيستل شوی 13 December 2016.
  39. ↑ "Professor Sir Roger Penrose awarded the 2020 Nobel Prize in Physics". King's College London (په انګليسي). Archived from the original on 22 October 2020. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  40. ↑ "Roger Penrose – Biography". Maths History (په انګليسي). Archived from the original on 8 October 2020. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  41. ↑ "The second Cambridge Cutting Edge Lecture: Professor Sir Roger Penrose". Cambridge Society of Paris (په انګليسي). 12 March 2019. Archived from the original on 8 October 2020. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  42. ↑ Thorne, Kip; Thorne, Kip S.; Hawking, Stephen (1994). Black Holes and Time Warps: Einstein's Outrageous Legacy (په انګليسي). W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-31276-8. Archived from the original on 3 February 2021. نه اخيستل شوی 12 October 2020.
  43. ↑ Ellis, George F. R.; Penrose, Sir Roger (1 January 2010). "Dennis William Sciama. 18 November 1926 – 19 December 1999". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society (په انګليسي). 56: 401–422. doi:10.1098/rsbm.2009.0023. ISSN 0080-4606. S2CID 73035217.
  44. ↑ Penrose, Roger (January 1965). "Gravitational Collapse and Space-Time Singularities". Physical Review Letters. 14 (3): 57–59. Bibcode:1965PhRvL..14...57P. doi:10.1103/PhysRevLett.14.57.
  45. ↑ Clark, Stuart. "A brief history of Stephen Hawking: A legacy of paradox". New Scientist (په انګليسي). Archived from the original on 5 October 2020. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  46. ↑ "Roger Penrose". New Scientist (په انګليسي). Archived from the original on 11 October 2020. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  47. ↑ Wolchover, Natalie (6 June 2019). "Physicists Debate Hawking's Idea That the Universe Had No Beginning". Quanta Magazine (په انګليسي). Archived from the original on 5 October 2020. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  48. ↑ Fernandez, Rodrigo L. (21 July 2020). "Cosmic Censorship Conjecture violation: A semiclassical approach". arXiv:2007.10601 [gr-qc].
  49. ↑ Curiel, Erik (2020), "Singularities and Black Holes", in Zalta, Edward N. (ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2020 ed.), Metaphysics Research Lab, Stanford University, نه اخيستل شوی 7 October 2020
  50. ↑ Kafatos, M.; Leiter, D. (1979). "1979ApJ...229...46K Page 46". The Astrophysical Journal. 229: 46. Bibcode:1979ApJ...229...46K. doi:10.1086/156928. Archived from the original on 7 December 2021. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
  51. ↑ "Penrose process". Oxford Reference (په انګليسي). Archived from the original on 2 February 2021. نه اخيستل شوی 7 October 2020.
"https://ps.wikipedia.org/w/index.php?title=روډ_جکسن_(د_وبايي_ناروغيو_متخصص)&oldid=297914" نه اخيستل شوی