د روسيې د جايزې پروګرام

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

د روسيې د جايزې پروګرام د روسيې د پوځي استخباراتو يوه پروژه وه، چې په افغانستان کې د جګړې پر مهال له طالبانو سره تړلو مليشو ته د امريکايانو او نورو اتحادي مامورينو د وژلو په بدل کې جايزې ورکړي. په 2020ز کال کې د دې پروګرام د شتون ا ادعا په اړه په رسنيو کې خبر ورکړل شو او د 2020ز کال د ټولټاکنو په سياليو کې يوه ستونزه وګرځېده. د 2020ز کال د جون په مياشت کې، واشنګټن پوسټ خبر ورکړ چې استخبارات د 2018ز کال له لومړيو څخه پيل شوي د جايزو د فعاليت د موجوديت ښودنه کوي. واشنګټن پوسټ او اسوشيټډ پريس دواړو راپور ورکړ چې د ټرمپ ادارې د سپينې ماڼۍ کارکونکو ته د 2019ز کال په لومړيو کې د استخباراتي راپورونو په اړه خبر ورکړل شوی و. د 2020ز کال د جون په مياشت کې، نیويارک ټايمز راپور ورکړ چې د متحده ايالاتو استخباراتي ادارو څو مياشتې مخکې اټکل کړی و چې د روسيې د پوځي استخباراتو د ادارې (GRU) 29155 واحد په پټه طالبانو سره تړليو وسله والو ته په افغانستان کې د متحده ايالاتو د پوځيانو او نورو ايتلافي کارکونکو د وژلو په بدل کې د جايزو وړاندز کړی و، ان دا وړانديز له طالبانو سره د خبرو پر مهال هم موجود و. نيویارک ټايمز راپور ورکړ چې چارواکو ويلي د شکمنې روسي دسيسې په اړه د شواهدو د پیاوړتيا په اړه د استخباراتي مسئولينو تر منځ اختلاف موجود دی. له هغې وروسته د دفاع وزارت چارواکو راپور ورکړ چې د متحده ايالاتو پوځي استخبارات نه و توانيدلي چې د دې پروګرام تصديق وکړي. د 2021ز کال د اپريل په مياشت کې، د متحده ايالاتو حکومت راپور ورکړ چې د متحده ايالاتو پوځي استخباراتو دې د جايزو د ورکړې د ادعاوو په اړه، يوازې له ښکته څخه تر منځنۍ کچې باور درلود.[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷]

مخينه[سمول]

په 2010ز کال کې، د راپورونو پر بنست ايران د طالبانو جنګيالیو ته په افغانستان کې د متحده ايالاتو د هر سرتيري د وژلو په بدل کې 1000 امريکايي ډالره ورکړي و (چې په 2022ز کال کې د 1340 امريکايي ډالرو سره برابرې دي). متحده ايالاتو او برتانيې په ايران تور پورې کړ چې په افغانستان کې د طالبانو بغاوت ته ملاتړ او وسلې ورکوي. د 2019ز کال د اګست په مياشت کې، واشنګټن پوسټ راپور ورکړ چې اوس مهال له طالبانو سره د ايران اړيکې په اقتصادي، امنيتي او سياسي برخو خپرې دي، او شونې ده چې څومره طالبان ځانونه پیاوړي کوي، دا اړيکې وده وکړي. پاکستان او سعودي عربستان هم د طالبانو په ملاتړ تورن دي.[۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴]

روسيې په پيل کې د تروريزم پر ضد د متحده ايالاتو له جګړې څخه ملاتړ وکړ، او موافقه يې وکړه چې افغانستان کې د متحده ايالاتو ځواکونو ته لوژستيکي ملاتړ وړاندې کړي. د 2015ز کال د مۍ په مياشت کې، روسيې يو مهم پوځي ترانسپورتي دهليز بند کړ، کوم چې له ناټو سره مرسته کوله د روسيې د خاورې له لارې افغانستان ته پوځي اکمالات ورسوي. د استخباراتي راپورونو تر مخې روسيه طالبانو ته وسله ورکوي، کوم څه چې د افغانستان په شمال کې د 2015ز کال په شا اوخوا کې منځ ته راغليو اړيکو سره سره روان دي. متحده ايالاتو او د افغانستان امنيتي مسئولينو مخکې معلومه کړې وه چې روسيه طالبانو او د طالبانو مشرانو ته مالي ملاتړ او وسلې چمتو کوي. د روسيې حکومتي چارواکو دا تورونه بې اساسه وبلل. په افغانستان کې د امريکا د پوځي قوماندانانو يو پخواني سلاکار (Carter Malkasian) وويل چې روسيې د 2015ز کال په شا اوخوا کې د افغانستان په شمال کې ځينو طالب عناصرو سره اړيکې پيدا کول پيل کړل، چې په څرګند ډول دا د اسلامي دولت د فعاليتونو په وړاندې يو غبرګون و. د بي بي سي په وينا، روسيه په سیمه کې خپل لور ته د اسلام پالې بنسټپالنې د پرمختګ په اړوند ژورې اندېښنې لري. او دا هېواد طالبان د دې په وړاندې د يو احتمالي خنډ په توګه ويني. د 2019ز کال په فبرورۍ او بيا مۍ مياشتو کې، د طالب مسئولينو پلاوي او لوړ پوړو افغان سياستوالو په ماسکو کې سره وليدل، تر څو د افغانستان د سولې خبرو يو نوی پړاو تر سره کړي. رويټرز راپور ورکړ چې روسي چارواکو او همدا راز مذهبي مشرانو او رهبرانو د جنګ بندۍ غوښتنه کړې وه.[۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱]

29155 واحد د GRU يو پټ واحد دی چې د بهرنيو وژنو او نورو پټو فعاليتونو مسئوليت ورسپارل شوی. د 2016ز کال د مونټي نيګرو بغاوت دسيسې، د بلغاريې وسلو جوړونکي (Emilian Gebrev) د مسموميت او د (Sergei) او (Yulia Skripal) د مسمولو سره هم دې واحد ته تړاو ورکړل شوی.[۲۲]

په 2019ز کال کې، په افغانستان کې د عملياتو پر مهال درويشت امريکايي سرتيري ووژل شول. په 2018ز کال کې لس او په 2019ز کال کې شپاړس امریکايي سرتيري د وسله والو بريدونو يا چاودنو له امله ووژل شول. دوه نور په 2020ز کال کې د فبرورۍ د جنګ بندۍ او کوويډ-19 وبا له پيل څخه مخکې ووژل شول. پر بهرنيانو د افغان سرتېرو په بریدونو کې ګڼ سرتيري ووژل شول (په کومو کې چې افغان امنيتي ځواکونو پر ايتلافي ځواکونو بريدونه کړي). د 2019ز کال د ديسمبر په مياشت کې، د افغانستان اړوند اسنادو روښانه کړه چې د لوړې کچې پوځي او دولتي کارکونکي عموماً په دې نظر دي چې په افغانستان کې جګړه د ګټلو وړ نه ده، خو دا نظر يې له ولس څخه پټ ساتلی و.[۲۳][۲۴][۲۵]

د 2019ز کال په ديسمبر مياشت کې د (Gold Star) کورنيو له خوا د D.C ولسوالۍ په محکمه کې ثبت شوې قضيې تر مخې، په افغانستان کې ښکېل د لويو امریکايي او نړيوالو دفاعي قرارداديانو طالبانو ته په غېر قانوني ډول له زيان څخه د خونديتابه تاديات کړي دي، کوم څه چې د طالبانو تر مشرۍ لاندې تروريرستي بغاوت ته پانګه مهيا کوي، چا چې په افغانستان کې زرګونه امريکايان يا وژلي يا ټپیان کړي دي. په 2009ز کال کې، د هغه مهال د بهرنيو چارو وزېرې هيلري کلینټن ويلي و چې د طالبانو لپاره له زيان څخه د خونديتابه پيسې د مالي تمويل يوه له سترو سرچينو څخه وه. [۲۶][۲۷][۲۸]

د 2020ز کال د فبرورۍ په نهه ويشتمه نېټه، د ټرمپ ادارې له طالبانو سره د سولې مشروط تړون لاسليک کړ، کوم چې په هغه صورت کې له افغانستانه په څوارلسو مياشتو کې د بهرنيو سرتېرو د ايستلو غوښتنه کوي، که طالبان په تړون کې پر کړيو شرطونو وفا وکړي. د 2020ز کال د مۍ په مياشت کې، ولسمشر ټرمپ وويل، اوس وخت رارسیدلی چې امريکايي سرتيري له افغانستان څخه خپل کور ته راولو.[۲۹][۳۰][۳۱]

استخباراتي معلومات راټولول[سمول]

د ټرمپ د سپينې ماڼۍ مسئولين په لومړي ځل د 2019ز کال په لومړيو کې د روسيې د جايزو د پرګرام په اړه د استخباراتي راپورونو څخه خبر کړای شوي وو.[۳۲][۳۳]

په افغانستان کې مېشت د ځانګړو عملیاتو امريکايي ځواکونو او استخباراتي افسرانو له خوا ورکړل شوي دا راپورونه چې په 2019ز کال کې وسله والو ته د امريکايي پوځي کارکونکو په نښه کولو په بدل کې جايزې ورکړل شوي دي، په 2019 او 2020ز کلونو کې زيات شول. دا راپورونه د نيول شويو وسله والو څخه د شويو تحقيقاتو (د متحده ايالاتو د پوځ له خوا شويو تحقيقاتو په ګډون)، نيول شويو مجرمانو څخه د څېړنو، او د څارنې معلوماتو پر بنسټ ولاړ وو. د طالب وسله والو راپورونه "د هېواد د دواړو لوريو او جلا جلا قبيلو څخه تر لاسه شوي راپورونه" سره ورته وو. په پيل کي، استخباراتي ادارو او شنونکو له نيول شويو کسانو څخه د تحقيقاتو پر بنسټ راټولو شويو پايلو د باورتيا په اړه اختلاف درلود. نيول شويو برېښنايي معلوماتو د GRU تر واک لاندې حسابونو څخه د طالبانو اړوندو حسابونو ته د سترې پانګې لېږدول وليدل. افغان چارواکو وويل، پر يو شمېر هغو سوداګرو د جايزې د پروګرام د منځګړيتوب شک و، چې د حوالې د سيستم له لارې يې پيسې لېږدولې وې، او دوی په عملياتو کې نيول شوي وو. د 2020ز کال د جنورۍ مياشتې په شا اوخوا کې، د متحده ايالاتو د ځواکونو او افغان ملي امنيت شريکو عملياتو پر مهال په کندز کې د طالبانو پر يو مرکز بريد وکړ. ديارلس کسان ونيول شول. يو تاجکستان ته وتښتېد، او د نشه يي توکو د یو افغان سوداګر رحمت الله عزيزي په اړه ګومان کېدو چې روسيې ته تښتېدلی. امنيتي ځواکونو په کابل کې د عزيزي له کور څخه 500000 امريکايي ډالر تر لاسه کړل. د نيويارک ټايزم په وينا، د متحده ايالاتو استخباراتو عزيزي د مهم منځګړي په توګه وپېژانده، چا چې له روسيې څخه سلګونه زره نقد ډالرو تاديات تر لاسه کړي او د طالبانو سره په اړيکه لرونکو وسله والو يې ويشلي و. دې بريد د طالبانو او اړوندو شبکو څخه د روسيې د مالي ملاتړ په اړه د امریکا د استخباراتو شکونه لا زيات کړل.[۳۴][۳۵][۳۶][۳۷][۳۸][۳۹]

سرچينې[سمول]

  1. (په June 30, 2020 باندې). Intelligence reports on Russian bounty operation first reached White House in early 2019.
  2. (په 30 June 2020 باندې). AP sources: White House aware of Russian bounties in 2019. Associated Press.
  3. (په June 26, 2020 باندې). Russia Secretly Offered Afghan Militants Bounties to Kill U.S. Troops, Intelligence Says. The New York Times.
  4. Savage, Charlie; Schmitt, Eric; Fandos, Nicholas; Goldman, Adam (June 29, 2020). "Trump Got Written Briefing in February on Possible Russian Bounties, Officials Say". The New York Times. مؤرشف من الأصل في February 14, 2021. د لاسرسي‌نېټه June 30, 2020. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  5. (په July 10, 2020 باندې). Top Pentagon officials say Russian bounty program not corroborated. ABC News
  6. (په April 15, 2021 باندې). U.S. Intel Walks Back Claim Russians Put Bounties on American Troops.
  7. Ken Dilanian and Mike Memoli (په April 15, 2021 باندې). Remember those Russian bounties for dead U.S. troops? Biden admin says the CIA intel is not conclusive. NBC News
  8. (په May 9, 2010 باندې). Report: Iran pays $1,000 for each U.S. soldier killed by the Taliban. NBC News
  9. (په June 22, 2008 باندې). Special forces find proof of Iran supplying Taliban with equipment to fight British. The Observer.
  10. Maler, Sandra (November 23, 2010). "Iran still supporting Afghan insurgency-U.S." Reuters. مؤرشف من الأصل في September 24, 2015. د لاسرسي‌نېټه July 1, 2020. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  11. (په August 9, 2019 باندې). Iran's cooperation with the Taliban could affect talks on U.S. withdrawal from Afghanistan.
  12. (په June 12, 2016 باندې). Saudis Bankroll Taliban, Even as King Officially Supports Afghan Government. The New York Times.
  13. (په March 4, 2020 باندې). US-Taliban deal: How Pakistan's 'Islamist support' finally paid off. Deutsche Welle.
  14. (په May 23, 2020 باندې). Understanding Pakistan's Take on India-Taliban Talks. The Diplomat.
  15. (په May 19, 2015 باندې). Russia closes NATO supply corridor to Afghanistan.
  16. (په June 28, 2020 باندې). Russian bounties to Taliban-linked militants resulted in deaths of U.S. troops, according to intelligence assessments.
  17. (په June 28, 2020 باندې). Spies and Commandos Warned Months Ago of Russian Bounties on U.S. Troops. The New York Times.
  18. (په June 29, 2020 باندې). What's going on between Russia, US and Afghanistan?. BBC News
  19. (په February 6, 2019 باندې). Taliban Peace Talks in Moscow End With Hope the U.S. Exits, if Not Too Quickly. The New York Times.
  20. (په 30 May 2019 باندې). Taliban says progress made at Afghan talks in Moscow. Al Jazeera.
  21. (په May 30, 2019 باندې). Taliban say progress made at Afghan talks in Moscow but no breakthrough. Reuters.
  22. (په June 27, 2020 باندې). Russia offered bounty to kill UK soldiers. The Observer.
  23. (په June 28, 2020 باندې). Washington Post: Russian bounties to Taliban fighters believed to result in deaths of US troops, intelligence assessments show. CNN
  24. (په December 9, 2019 باندې). Confidential documents reveal U.S. officials failed to tell the truth about the war in Afghanistan.
  25. Pickrell, Ryan (December 9, 2019). "Top US officials knew the Afghanistan war was unwinnable and 'lied' — even as costs rose to $1 trillion and 2,351 American troop's lives". Business Insider. مؤرشف من الأصل في October 23, 2020. د لاسرسي‌نېټه June 30, 2020. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  26. (په December 27, 2019 باندې). US contractors sued for allegedly paying 'protection money' to the Taliban in Afghanistan. CNBC.
  27. (په December 28, 2019 باندې). Gold Star Families Sue Defense Contractors, Alleging They Funded The Taliban. NPR.
  28. (په December 28, 2019 باندې). Gold Star family lawsuit alleges contractors in Afghanistan funneled money to the Taliban. CNN.
  29. (په May 27, 2020 باندې). Trump says 'it is time' for US troops to exit Afghanistan, undermining agreement with Taliban. ABC News
  30. (په February 29, 2020 باندې). U.S. signs peace deal with Taliban agreeing to full withdrawal of American troops from Afghanistan.
  31. Rai, Manish (March 21, 2020). "U.S.-Taliban Deal: India should Chalk-out a New Strategy". OpedColumn.News.Blog. مؤرشف من الأصل في January 3, 2021. د لاسرسي‌نېټه July 1, 2020. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  32. (په June 30, 2020 باندې). Intelligence reports on Russian bounty operation first reached White House in early 2019.
  33. (په 30 June 2020 باندې). AP sources: White House aware of Russian bounties in 2019. Associated Press.
  34. (په June 28, 2020 باندې). Spies and Commandos Warned Months Ago of Russian Bounties on U.S. Troops. The New York Times.
  35. (په June 28, 2020 باندې). Russian bounties to Taliban-linked militants resulted in deaths of U.S. troops, according to intelligence assessments.
  36. (په 30 June 2020 باندې). AP sources: White House aware of Russian bounties in 2019. Associated Press.
  37. (په 30 June 2020 باندې). Suspicions of Russian Bounties Were Bolstered by Data on Financial Transfers. The New York Times.
  38. (په July 1, 2020 باندې). Afghan Contractor Handed Out Russian Cash to Kill Americans, Officials Say. The New York Times.
  39. (په 30 June 2020 باندې). AP sources: White House aware of Russian bounties in 2019. Associated Press.