داکار
داکار | |
---|---|
Place de l'Indépendance
| |
City of Dakar, divided into 19 communes d'arrondissement
| |
Lua error in Module:Mapframe at line 385: attempt to perform arithmetic on local 'lat_d' (a nil value). | |
کورډېناټونه: ۱۴°۴۱′۳۴″ شمال ۱۷°۲۶′۴۸″ لویدیځ / 14.69278°شمال 17.44667°لويديځ | |
Settled | پنځه لسمه میلادی پیړۍ |
اداري وېش | |
هیواد | کينډۍ:SEN |
منطقه | داکار |
ولایت | داکار |
پلازمینه د: | |
Communes d'arrondissement | کينډۍ:قائمة مخفية |
حکومت | |
• ښاروال | خلیفه سال (۲۰۰۹)[۱] (کينډۍ:Polparty) |
• سیمه ییز ریس | مکی کال (له کال ۲۰۱۲) |
پراخوالی | |
• ښار | ۸۳ کلوميټر٢ (۳۲ میله مربع) |
لوړوالی | ۲۲ ميټره (۷۲ فوټ) [۲] |
نفوس شمېرنه (اټکل ۲۰۱۱)[۳] | |
• مدينة | ۱۰۵۶۰۰۹ |
• د نفوسو کثافت | ۱۲۵۱۰/کلوميټر٢ (۳۲٬۴۰۰/ميله مربع) |
• ستره ښاري سيمه | ۲۴۵۲۶۵۶ |
• Metro density | ۴۴۸۴/کلوميټر٢ (۱۱٬۶۱۰/ميله مربع) |
Data here are for the administrative Dakar région, which matches almost exactly the limits of the metropolitan area | |
وروستي مالومات | |
وخت زون | ګرینویچ ساعت (ه.ن.و+۰) |
رسمي ژبه | ولوف ژبه ، فرانسوي ژبه |
جيو کوډ | 2253354[۴] |
خورلڼې ښارونه | |
رسمي وېبپاڼه | villededakar.org |
سمول |
داکار په انګلیسي Dakar) په افریقا کې پروت د سینیګال هیواد پلازمینه ده.
داکار (په انګلیسي: Dakar) د سېنېګال پلازمېنه او تر ټولو لوی ښار دی. د داکار ښار د وګړو شمېر ۱،۰۳۰،۵۹۴ دی، په داسې حال کې چې د داکار لویې سیمې د وګړو شمېر په ۲۰۲۱ز کال کې ۳.۹۴ میلیونه اټکل شوی دی. [۷]
د داکار شاوخوا سیمه په پنځلسمې پېړۍ کې مېشته شوې وه. پرتګالیانو د کپ-وېرت ساحل په ګوریه ټاپو کې په ژوند پیل وکړ او دغه ټاپو یې د اتلانتیک غلامانو د سوداګرۍ هډه وګرځوله. فرانسې په ۱۶۷۷ز کال کې دغه ټاپو ونیوله. په نولسمې پېړۍ کې د غلامانو د سوداګرۍ پای ته رسېدلو او فرانسې ته د اصلي سیمې په ضمیمه کېدلو سره، داکار د سیمې یو ستر بندر او د فرانسې ښکېلاکګرې ټولواکمنۍ یو لوی ښار وګرځېده. په ۱۹۰۲ز کې، داکار د سېنت-لویس ځای ونیوه او د فرانسې د لوېدیځې افریقا پلازمېنه شوه. له ۱۹۵۹ څخه تر ۱۹۶۰ز پورې، داکار د لنډمهال «مالي اتحاد» پلازمېنه وه. په ۱۹۶۰ز کې دغه ښار د سېنېګال خپلواک جمهوریت پلازمېنه شوه.
جغرافیه
[سمول]داکار د اتلانتیک سمندر ساحل د کپ-وېرت په ټاپووږمه سیمه کې واقع شوی او د افریقا تر ټولو لوېدیځ ښار دی.
اقلیم
[سمول]د داکار اقلیم، په ټولیزه توګه، ډېر تود دی. د سمندر د اغېزې لهامله، د داکار اقلیم تود او نیمهوچ (د کوپېن د اقلیم ډلبندي: BSh) دی او یو لنډ باراني فصل او اوږد وچ فصل لري. د داکار باراني فصل له جولای څخه تر اکټوبر پورې دوام کوي، په داسې حال کې چې د اتو میاشتو لپاره وچ فصل لري. د ورښت کلنۍ کچه په دغه ښار کې کابو ۴۹۵ مليمتره (۱۹.۵ انچه) ده.
د داکار هوا له ډسمبر څخه تر مې پورې، په ټولیزه توګه، ډېره توده ده چې د ورځې لهخوا د تودوخې درجه شاوخوا 24 تر 27°C (یا 75.2 تر 80.6°F) پورې رسېږي. د کال په دغه موده کې هوا توده ده او د تودوخې منځنۍ درجه شاوخوا 17 تر 20°C (یا 62.6 تر 68.0°F) ده. سره لهدې، د مې او نومبر میاشتو ترمنځ د ښار هوا خورا زیاته تودېږي چې د ورځې لهخوا د تودوخې درجه 29 تر 31°C (یا 84.2 تر 87.8°F) او د شپې لهخوا 23 تر 24°C (یا 73.4 تر 75.2°F) پورې رسېږي. د دغه تود فصل درلودلو سره، سره، د کال په ډېریو میاشتو کې د داکار هوا د نیامي او نجامنا ساحلي ښارونو په پرتله ډېره توده نهده، چېرې چې د تودوخې درجه له 36°C (یا 96.8°F) څخه لوړېږي. د داکار هوا د کال په اوږدو کې د سمندري شمالونو په واسطه سړه ساتل کېږي.
مهمې سیمې
[سمول]د داکار ښار د نړیوال میراث ښارونه د سازمان غړیتوب لري او څوګونې مهمې سیمې لري. د هغو جملې څخه یوه هم د دیوکس مامېلېس غبرګونې غونډۍ دي چې د اوکام په کُمون کې واقع شوې دي. دغه غونډۍ د ښار یوازېنۍ لوړه اراضي ده، چې له دغو غونډیو څخه ټول ښار د لیدو وړ دی. په لومړۍ غونډۍ کې د مامېلېس د رڼا برج په ۱۸۶۴ز کې جوړ شوی دی. دوهیمې غونډۍ کې پهدې وروستیو کې د افریقا رنسانس یادګاري څلی جوړ شوی دی، چې د افریقا تر ټولو لوړه مجسمه ګڼل کېږي.[۸]
د ښار بله مهمه سیمه د مدینې مېنه ده چې د مدینې په کُمون کې واقع شوې ده. مدینه، په اصل کې، د فرانسې ښکېلاکي پېر پر مهال د سیمې خلکو لپاره د یوه ښارګوټي په ډول جوړه شوې وه. اوس مهال دغه مېنه د دودیزې سوداګرۍ مرکز دی او د ګنډونکو ګڼشمېر دوکانونه پهکې شتون لري. د سړک غاړې تر ټولو مشهور بازار «سومبېدیون» دی، چې سیلانیان ډېر ورځي. د داکار جامع جومات هم په دغې مېنه کې جوړ شوی چې د کُمون په مرکز کې واقع شوی دی؛ د نوموړي جومات ودانیزې چارې په ۱۹۶۴ز کال کې بشپړې شوې او د ښار یو مشهور ځای ګڼل کېږي.[۹][۱۰]
داکار د دوو کوچنیو ټاپوګانو په واسطه احاطه شوی دی: ایلې دو نګور او ایلې دو ګوریه. لومړۍ ټاپو د نګور کُمون په شمالي ساحل کې واقع شوې ده چې په ساحلونو کې یې د بېړۍ چلولو په څېر تفرېحي اسانتیاوې برابرې شوې دي. د نګور کُمون، د پلاژ دو نګور په څېر، د پاموړ نور تفرېحځایونه هم لري. ایلې دو ګوریه، چې پخوا د غلامانو ټاپو وه، اوس مهال د یونسکو نړیواله میراثه سیمه ده چې ښکېلاکۍ پېر معمارۍ او اسانتیاوې پهکې ساتل کېږي. په دغه ټاپو کې د پاموړ ځایونه، د ګوریه یادګاري څلی او د «د غلامانو کور» موزیم دی، چې د اتلانتیک غلامانو سوداګرۍ په پار جوړ شوی دی. اوس مهال دغه ټاپو د سلګونو سیمهییزو هنرمندانو د هنرونو صحنې کوربه دی، چې هر کال ډېري آثار پهکې نندارې ته وړاندې کېږي.[۱۱][۱۲][۱۳]
ځینې نور د پاموړ ځایونه یې د لایېن مقبره (چې د لایېن تصوف طریقت بنسټګر پهکې دفن دی)، ولسمشرۍ ماڼۍ (چې د دولت مقام پهکې شتون لري او په ۱۹۰۷ز کال کې جوړه شوې ده)، د خپلواکۍ میدان (چې د داکار مرکزي میدان دی)، د داکار لویه کلیسا او د شیخ انتا دیوپ پوهنتون دی، چې د داکار پوهنتون په نامه هم پېژندل کېږي او په ۱۹۵۷ز کال کې تاسیس شوی دی.[۱۴]
عبادتځایونه
[سمول]د عبادتځایونو له جملې څخه، ډېري یې د مسلمانانو جوماتونه دي. د مسیحیانو کلسیاوې او معبدونه هم لري: د داکار رومي کاتولیک لوی اسقفځای (کاتولیکه کلیسا)، د رباني جماعت کلیسا، د خدایي سلطنت نړیواله کلیسا.[۱۵]
داکار، د اسلامي میراث په ویاړ، په ۲۰۰۷ز کال کې «د اسلامي ښوونې او روزنې، علمي او فرهنګي سازمان (ISESCO) لهخوا د افریقا د اسلامي فرهنګ مرکز په توګه وټاکل شو. ISESCO او د اسلامي همکارۍ سازمان (OIC) په دغه ښار کې څوګوني سیمهییز او نړیوال کنفرانسونه دایر کړل، چې په ۱۹۹۱ز کال کې د داکار بیانیې د تصویب لهمخې مهم کنفرانسونه ګڼل کېږي؛ د دغې بیانیې موخه د غړو ایالتونو ترمنځ د همکارۍ زیاتېدل وو. داکار د «لایېن ورورولۍ» د ظهور سیمه ګڼل کېږي؛ د لایېن ورورولۍ د تصوف یو طریقت دی چې بنسټ یې سیدینا محمدو لیمامو لایه په ۱۸۸۳ز کال کې د یوف په کُمون کې کېښودلی دی. سیدینا د لایېن په مقبره کې، چې د داکار یوه مهمه سیمه ده، خاورو ته سپارل شوی دی. اوسمهال، د لایېن ورورولي طریقت لارویان تر ډېره د لېبو وګړي دي او مرکز یې د کپ-وېرت په سیمه کې پروت دی. دغه فرقه د سېنېګال درېیمه لویه تصوفي فرقه ده. [۱۶][۱۷][۱۸][۱۹]
د مسلمانانو د عبادتځایونو تر ټولو مشهور ځایونه، د داکار جامع جومات (چې په ۱۹۶۴ز کې، د مدینې په الیه پېپ ګویه فال کې تاسیس شوی) د الوهیت جومات (چې په ۱۹۷۳ز کې، په اوکام کې جوړ شوی او ځانګړۍ مثلثي کړکۍ لري) او عمرین جومات دی (چې په شنو ستورو سینګار شوې منارې لري).[۲۰][۲۱]
نامتو کسان
[سمول]- عبدالله فایېه، د فوټبال لوبغاړی
- اېکون، آر اند بي سندرغاړي (اصلي نوم: الیونه تیام)
- بابا مال، سندرغاړی او ګیتار غږوونکی
- باباکار خان، د یوګا روزونکی
- بوریس دیاو، د یوتا جاز ډلې د باسکټبال لوبغاړی
- بونا کوندول، د اچنا FC لوبډلې د فوټبال لوبغاړی
- شیخ انتا دیوپ، د شیخ انتا دیوپ پوهنتون غړی، مورخ، د انساني علومو عالم، فزیکپوه، سیاستوال
- شیخ سامب، د شارلوت بابتکتز لوبډلې د باسکټبال لوبغاړی
- حمادي ندیای، د واشنګټن ویزاردز لوبډلې د باسکټبال لوبغاړی
- ابراهیم با، د فوټبال پخوانی لوبغاړی
- اسماعیل لو، سندرغاړی او د تصنیف کوونکی
- ادریسا ګویه، د پاریس سېنت جرمن لوبډلۍ د فوټبال لوبغاړی
سرچينې
[سمول]- ↑ L'opposant Khalifa Sall élu maire de Dakar. AFP. 2009-04-19
- ↑ climatemps.com
- ↑ UN Data. Projection based on 2002 census.
- ↑ پیوستون : 2253354 — منښتلیک: Creative Commons Attribution 3.0 Unported
- ↑ https://www.comune.milano.it/aree-tematiche/relazioni-internazionali/city-to-city-cooperation/gemellaggi/dakar
- ↑ Lua error in Module:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
- ↑ Lua error in Module:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil). /dəˈkɑːr,_dɑːˈkɑːr,_ˈdækər/ کينډۍ:Cite dictionary
- ↑ Les Mamelles – Dakar's Breasts. Lonely Planets. Retrieved May 4, 2018.
- ↑ Médina. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.
- ↑ Grande Mosquée. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.
- ↑ Lua error in Module:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
- ↑ Dakar Art Scene Archived 2020-08-17 at the Wayback Machine.. Retrieved May 4, 2018.
- ↑ THE CULTURE CAPITAL OF WEST AFRICA. The Jerusalem Post. Retrieved May 4, 2018.
- ↑ Palais Présidentiel. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.
- ↑ J. Gordon Melton, Martin Baumann, Religions of the World: A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices, ABC-CLIO, USA, 2010, p. 2573-2575
- ↑ Dakar: Capital of Islamic Culture for African Region for the year 2007 Archived 2019-05-15 at the Wayback Machine.. ISESCO. Retrieved May 4, 2018.
- ↑ ISESCO and OIC to hold regional workshop in Dakar to examine implementation mechanisms of OIC Media Strategy in Countering Islamophobia and publicize Islam's middle stance among African countries Archived 2018-06-28 at the Wayback Machine.. ISESCO. Retrieved May 4, 2018.
- ↑ Lua error in Module:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
- ↑ Layen Mausoleum. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.
- ↑ THE CULTURE CAPITAL OF WEST AFRICA. The Jerusalem Post. Retrieved May 4, 2018.
- ↑ Religious Beliefs In Senegal. World Atlas. Retrieved May 4, 2018.
- مخونه د غیر شمېريزو فارمیټینم دلایلو سره
- د ويکيډېټا په کينډيو کې تېروتنې
- د ويکيډاټا توکو کاروونکي مخونه
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P1376
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P37
- ويکيډاټا سرچينې لرونکي مخونه
- جيو کوډونه
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P935
- هغه مخونه چې کينډۍ:استوګنيزه سيمه مالومات کاروي د نامعلومو دلیلونو سره
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P1566
- په ويکيډاټا کې غير پښتو نښانونه
- ساده آی پي ای لرونکي مخونه
- د وېبپاڼيزې کينډۍ لارښوونيز لینکونه