داکار

داکار
(فرانسیسی: Ville de Dakar)
	Place de l'Indépendance
	City of Dakar, divided into 19 communes d'arrondissement
	Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Location map/data/' not found.
	کورډېناټونه: ۱۴°۴۱′۳۴″ شمال ۱۷°۲۶′۴۸″ لویدیځ / 14.69278°شمال 17.44667°لويديځ
Settled	پنځه لسمه میلادی پیړۍ
ادارې وېش
هیواد	کينډۍ:SEN
منطقه	داکار
ولایت	داکار
پلازمینه د:	سېنېګال
Communes d'arrondissement	کينډۍ:قائمة مخفية
حکومت
• ښاروال	خلیفه سال (۲۰۰۹) (کينډۍ:Polparty)
• سیمه ییز ریس	مکی کال (له کال ۲۰۱۲)
سیمه
• مدينة	۸۳ کلوميټر٢ (۳۲ میله مربع)
لوړوالی	۲۲ ميټره (۷۲ فوټ)
د نفوس شميرنه (اټکل ۲۰۱۱)
• مدينة	۱۰۵۶۰۰۹
• د نفوسو کثافت	۱۲۵۱۰/کلوميټر٢ (۳۲٬۴۰۰/ميله مربع)
• مدن كبرى	۲۴۵۲۶۵۶
• Metro density	۴۴۸۴/کلوميټر٢ (۱۱٬۶۱۰/ميله مربع)
	Data here are for the administrative Dakar région, which matches almost exactly the limits of the metropolitan area
آخر معلومات
وخت زون	ګرینویچ ساعت (ه.ن.و+۰)
جيو کوډ	2253354
خورلڼې ښارونه	اصفهان ښار; بیساو; میلان (۲۳ اپرېل ۱۹۷۴–); نیامی; کینشاسا; باماکو; برازاویل; واشنګټن ډي سي; تایپي (۱۹۹۷–); الجزيره; باکو; دوالا (۱۹۹۴–)
رسمي ويبپاڼه	villededakar.org
	سمول

داکار په انګلیسي Dakar) په افریقا کې پروت د سینیګال هیواد پلازمینه ده.

داکار (په انګلیسي: Dakar) د سېنېګال پلازمېنه او تر ټولو لوی ښار دی. د داکار ښار د وګړو شمېر ۱،۰۳۰،۵۹۴ دی، په داسې حال کې چې د داکار لویې سیمې د وګړو شمېر په ۲۰۲۱ز کال کې ۳.۹۴ میلیونه اټکل شوی دی. ^[۹]

د داکار شاوخوا سیمه په پنځلسمې پېړۍ کې مېشته شوې وه. پرتګالیانو د کپ-وېرت ساحل په ګوریه ټاپو کې په ژوند پیل وکړ او دغه ټاپو یې د اتلانتیک غلامانو د سوداګرۍ هډه وګرځوله. فرانسې په ۱۶۷۷ز کال کې دغه ټاپو ونیوله. په نولسمې پېړۍ کې د غلامانو د سوداګرۍ پای ته رسېدلو او فرانسې ته د اصلي سیمې په ضمیمه کېدلو سره، داکار د سیمې یو ستر بندر او د فرانسې ښکېلاک‌ګرې ټولواکمنۍ یو لوی ښار وګرځېده. په ۱۹۰۲ز کې، داکار د سېنت-لویس ځای ونیوه او د فرانسې د لوېدیځې افریقا پلازمېنه شوه. له ۱۹۵۹ څخه تر ۱۹۶۰ز پورې، داکار د لنډمهال «مالي اتحاد» پلازمېنه وه. په ۱۹۶۰ز کې دغه ښار د سېنېګال خپلواک جمهوریت پلازمېنه شوه.

جغرافیه[سمول]

داکار د اتلانتیک سمندر ساحل د کپ-وېرت په ټاپووږمه سیمه کې واقع شوی او د افریقا تر ټولو لوېدیځ ښار دی.

اقلیم[سمول]

د داکار اقلیم، په ټولیزه توګه، ډېر تود دی. د سمندر د اغېزې له‌امله، د داکار اقلیم تود او نیمه‌وچ (د کوپېن د اقلیم ډلبندي: BSh) دی او یو لنډ باراني فصل او اوږد وچ فصل لري. د داکار باراني فصل له جولای څخه تر اکټوبر پورې دوام کوي، په داسې حال کې چې د اتو میاشتو لپاره وچ فصل لري. د ورښت کلنۍ کچه په دغه ښار کې کابو ۴۹۵ ملي‌متره (۱۹.۵ انچه) ده.

د داکار هوا له ډسمبر څخه تر مې پورې، په ټولیزه توګه، ډېره توده ده چې د ورځې له‌خوا د تودوخې درجه شاوخوا 24 تر 27°C (یا 75.2 تر 80.6°F) پورې رسېږي. د کال په دغه موده کې هوا توده ده او د تودوخې منځنۍ درجه شاوخوا 17 تر 20°C (یا 62.6 تر 68.0°F) ده. سره له‌دې، د مې او نومبر میاشتو ترمنځ د ښار هوا خورا زیاته تودېږي چې د ورځې له‌خوا د تودوخې درجه 29 تر 31°C (یا 84.2 تر 87.8°F) او د شپې له‌خوا 23 تر 24°C (یا 73.4 تر 75.2°F) پورې رسېږي. د دغه تود فصل درلودلو سره، سره، د کال په ډېریو میاشتو کې د داکار هوا د نیامي او نجامنا ساحلي ښارونو په پرتله ډېره توده نه‌ده، چېرې چې د تودوخې درجه له 36°C (یا 96.8°F) څخه لوړېږي. د داکار هوا د کال په اوږدو کې د سمندري شمالونو په واسطه سړه ساتل کېږي.

مهمې سیمې[سمول]

د داکار ښار د نړیوال میراث ښارونه د سازمان غړیتوب لري او څوګونې مهمې سیمې لري. د هغو جملې څخه یوه هم د دیوکس مامېلېس غبرګونې غونډۍ دي چې د اوکام په کُمون کې واقع شوې دي. دغه غونډۍ د ښار یوازېنۍ لوړه اراضي ده، چې له دغو غونډیو څخه ټول ښار د لیدو وړ دی. په لومړۍ غونډۍ کې د مامېلېس د رڼا برج په ۱۸۶۴ز کې جوړ شوی دی. دوه‌یمې غونډۍ کې په‌دې وروستیو کې د افریقا رنسانس یادګاري څلی جوړ شوی دی، چې د افریقا تر ټولو لوړه مجسمه ګڼل کېږي.^[۱۰]

د ښار بله مهمه سیمه د مدینې مېنه ده چې د مدینې په کُمون کې واقع شوې ده. مدینه، په اصل کې، د فرانسې ښکېلاکي پېر پر مهال د سیمې خلکو لپاره د یوه ښارګوټي په ډول جوړه شوې وه. اوس مهال دغه مېنه د دودیزې سوداګرۍ مرکز دی او د ګنډونکو ګڼ‌شمېر دوکانونه په‌کې شتون لري. د سړک غاړې تر ټولو مشهور بازار «سومبېدیون» دی، چې سیلانیان ډېر ورځي. د داکار جامع جومات هم په دغې مېنه کې جوړ شوی چې د کُمون په مرکز کې واقع شوی دی؛ د نوموړي جومات ودانیزې چارې په ۱۹۶۴ز کال کې بشپړې شوې او د ښار یو مشهور ځای ګڼل کېږي.^[۱۱]^[۱۲]

داکار د دوو کوچنیو ټاپوګانو په واسطه احاطه شوی دی: ایلې دو نګور او ایلې دو ګوریه. لومړۍ ټاپو د نګور کُمون په شمالي ساحل کې واقع شوې ده چې په ساحلونو کې یې د بېړۍ چلولو په څېر تفرېحي اسانتیاوې برابرې شوې دي. د نګور کُمون، د پلاژ دو نګور په څېر، د پام‌وړ نور تفرېح‌‌ځایونه هم لري. ایلې دو ګوریه، چې پخوا د غلامانو ټاپو وه، اوس مهال د یونسکو نړیواله میراثه سیمه ده چې ښکېلاکۍ پېر معمارۍ او اسانتیاوې په‌کې ساتل کېږي. په دغه ټاپو کې د پام‌وړ ځایونه، د ګوریه یادګاري څلی او د «د غلامانو کور» موزیم دی، چې د اتلانتیک غلامانو سوداګرۍ په پار جوړ شوی دی. اوس مهال دغه ټاپو د سلګونو سیمه‌ییزو هنرمندانو د هنرونو صحنې کوربه دی، چې هر کال ډېري آثار په‌کې نندارې ته وړاندې کېږي.^[۱۳]^[۱۴]^[۱۵]

ځینې نور د پام‌وړ ځایونه یې د لایېن مقبره (چې د لایېن تصوف طریقت بنسټګر په‌کې دفن دی)، ولسمشرۍ ماڼۍ (چې د دولت مقام په‌کې شتون لري او په ۱۹۰۷ز کال کې جوړه شوې ده)، د خپلواکۍ میدان (چې د داکار مرکزي میدان دی)، د داکار لویه کلیسا او د شیخ انتا دیوپ پوهنتون دی، چې د داکار پوهنتون په نامه هم پېژندل کېږي او په ۱۹۵۷ز کال کې تاسیس شوی دی.^[۱۶]

عبادت‌ځایونه[سمول]

د عبادت‌ځایونو له جملې څخه، ډېري یې د مسلمانانو جوماتونه دي. د مسیحیانو کلسیاوې او معبدونه هم لري: د داکار رومي کاتولیک لوی اسقف‌ځای (کاتولیکه کلیسا)، د رباني جماعت کلیسا، د خدایي سلطنت نړیواله کلیسا.^[۱۷]

داکار، د اسلامي میراث په ویاړ، په ۲۰۰۷ز کال کې «د اسلامي ښوونې او روزنې، علمي او فرهنګي سازمان (ISESCO) له‌خوا د افریقا د اسلامي فرهنګ مرکز په توګه وټاکل شو. ISESCO او د اسلامي همکارۍ سازمان (OIC) په دغه ښار کې څوګوني سیمه‌ییز او نړیوال کنفرانسونه دایر کړل، چې په ۱۹۹۱ز کال کې د داکار بیانیې د تصویب له‌مخې مهم کنفرانسونه ګڼل کېږي؛ د دغې بیانیې موخه د غړو ایالتونو ترمنځ د همکارۍ زیاتېدل وو. داکار د «لایېن ورورولۍ» د ظهور سیمه ګڼل کېږي؛ د لایېن ورورولۍ د تصوف یو طریقت دی چې بنسټ یې سیدینا محمدو لیمامو لایه په ۱۸۸۳ز کال کې د یوف په کُمون کې کېښودلی دی. سیدینا د لایېن په مقبره کې، چې د داکار یوه مهمه سیمه ده، خاورو ته سپارل شوی دی. اوس‌مهال، د لایېن ورورولي طریقت لارویان تر ډېره د لېبو وګړي دي او مرکز یې د کپ‌-وېرت په سیمه کې پروت دی. دغه فرقه د سېنېګال درېیمه لویه تصوفي فرقه ده. ^[۱۸]^[۱۹]^[۲۰]^[۲۱]

د مسلمانانو د عبادت‌ځایونو تر ټولو مشهور ځایونه، د داکار جامع جومات (چې په ۱۹۶۴ز کې، د مدینې په الیه پېپ ګویه فال کې تاسیس شوی) د الوهیت جومات (چې په ۱۹۷۳ز کې، په اوکام کې جوړ شوی او ځانګړۍ مثلثي کړکۍ لري) او عمرین جومات دی (چې په شنو ستورو سینګار شوې منارې لري).^[۲۲]^[۲۳]

نامتو کسان[سمول]

عبدالله فایېه، د فوټبال لوبغاړی
اېکون، آر اند بي سندرغاړي (اصلي نوم: الیونه تیام)
بابا مال، سندرغاړی او ګیتار غږوونکی
باباکار خان، د یوګا روزونکی
بوریس دیاو، د یوتا جاز ډلې د باسکټبال لوبغاړی
بونا کوندول، د اچنا FC لوبډلې د فوټبال لوبغاړی
شیخ انتا دیوپ، د شیخ انتا دیوپ پوهنتون غړی، مورخ، د انساني علومو عالم، فزیک‌پوه، سیاستوال
شیخ سامب، د شارلوت بابتکتز لوبډلې د باسکټبال لوبغاړی
حمادي ندیای، د واشنګټن ویزاردز لوبډلې د باسکټبال لوبغاړی
ابراهیم با، د فوټبال پخوانی لوبغاړی
اسماعیل لو، سندرغاړی او د تصنیف کوونکی
ادریسا ګویه، د پاریس سېنت جرمن لوبډلۍ د فوټبال لوبغاړی

سرچينې[سمول]

↑ L'opposant Khalifa Sall élu maire de Dakar. AFP. 2009-04-19
↑ climatemps.com
↑ UN Data. Projection based on 2002 census.
↑ پیوستون : 2253354 — منښتلیک: Creative Commons Attribution 3.0 Unported
↑ https://www.comune.milano.it/aree-tematiche/relazioni-internazionali/city-to-city-cooperation/gemellaggi/dakar
↑ http://baku-ih.gov.az/page/26.html
↑ http://azerbaijans.com/content_1719_az.html
↑ "The 10 Worst Cities in the World". الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
↑ "Dakar - definition of Dakar". The Free Dictionary. د لاسرسي‌نېټه ۲۹ اکتوبر ۲۰۱۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة) /dəˈkɑːr,_dɑːˈkɑːr,_ˈdækər/ کينډۍ:Cite dictionary
↑ Les Mamelles – Dakar's Breasts. Lonely Planets. Retrieved May 4, 2018.
↑ Médina. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.
↑ Grande Mosquée. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.
↑ . Attractions in Senegal.
↑ Dakar Art Scene. Retrieved May 4, 2018.
↑ THE CULTURE CAPITAL OF WEST AFRICA. The Jerusalem Post. Retrieved May 4, 2018.
↑ Palais Présidentiel. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.
↑ J. Gordon Melton, Martin Baumann, Religions of the World: A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices, ABC-CLIO, USA, 2010, p. 2573-2575
↑ Dakar: Capital of Islamic Culture for African Region for the year 2007. ISESCO. Retrieved May 4, 2018.
↑ ISESCO and OIC to hold regional workshop in Dakar to examine implementation mechanisms of OIC Media Strategy in Countering Islamophobia and publicize Islam's middle stance among African countries. ISESCO. Retrieved May 4, 2018.
↑ "Dakar Declaration" (PDF). IFRC. د لاسرسي‌نېټه ۰۶ فبروري ۲۰۱۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
↑ Layen Mausoleum. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.
↑ THE CULTURE CAPITAL OF WEST AFRICA. The Jerusalem Post. Retrieved May 4, 2018.
↑ Religious Beliefs In Senegal. World Atlas. Retrieved May 4, 2018.

[1] L'opposant Khalifa Sall élu maire de Dakar. AFP. 2009-04-19

[2] temps.com

[3] UN Data. Projection based on 2002 census.

[88694a0f4d1486770c269f7db16a1982f74da69d-4] پیوستون : 2253354 — منښتلیک: Creative Commons Attribution 3.0 Unported

[f3e8f54e1d72022b4197b31a3372470ff0ac970f-5] ttps://www.comune.milano.it/aree-tematiche/relazioni-internazionali/city-to-city-cooperation/gemellaggi/dakar

[53c39e74880714e77d22e733881d8c4553e68de5-6] ttp://baku-ih.gov.az/page/26.html

[709040469df7c484a578e4007701679774fded9e-7] ttp://azerbaijans.com/content_1719_az.html

[dakar_EIU-8] "The 10 Worst Cities in the World". الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)

[9] "Dakar - definition of Dakar". The Free Dictionary. د لاسرسي‌نېټه ۲۹ اکتوبر ۲۰۱۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة) /dəˈkɑːr,_dɑːˈkɑːr,_ˈdækər/ کينډۍ:Cite dictionary

[10] Les Mamelles – Dakar's Breasts. Lonely Planets. Retrieved May 4, 2018.

[11] Médina. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.

[12] Grande Mosquée. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.

[13] . Attractions in Senegal.

[14] Dakar Art Scene. Retrieved May 4, 2018.

[Je-15] THE CULTURE CAPITAL OF WEST AFRICA. The Jerusalem Post. Retrieved May 4, 2018.

[16] Palais Présidentiel. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.

[17] J. Gordon Melton, Martin Baumann, Religions of the World: A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices, ABC-CLIO, USA, 2010, p. 2573-2575

[18] Dakar: Capital of Islamic Culture for African Region for the year 2007. ISESCO. Retrieved May 4, 2018.

[19] ISESCO and OIC to hold regional workshop in Dakar to examine implementation mechanisms of OIC Media Strategy in Countering Islamophobia and publicize Islam's middle stance among African countries. ISESCO. Retrieved May 4, 2018.

[ifrc-20] "Dakar Declaration" (PDF). IFRC. د لاسرسي‌نېټه ۰۶ فبروري ۲۰۱۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)

[21] Layen Mausoleum. Lonely Planet. Retrieved May 4, 2018.

[Je2-22] THE CULTURE CAPITAL OF WEST AFRICA. The Jerusalem Post. Retrieved May 4, 2018.

[at-23] Religious Beliefs In Senegal. World Atlas. Retrieved May 4, 2018.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]