اودس په اسلام او ساينس کې

ﺍﻭﺩﺱ ﭘﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﻭ ﺳﺎﯾﻨﺲ کې(۱)

ﭘﻪ ﺍﺳﻼﻡ کې ﺍﻭﺩﺱ:

ﻟﻮﯼ ﺧﺪﺍﯼ ﺟﻞ ﺟﻼﻟﻪ ﭘﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻋﺰﯾﺰ کې فرمایي: (ﺳﻮﺭه ﻣﺂﯾﺪﻩ:۶)

ﮊﺑﺎړﻩ: ﺍﯼ موﻣﻨﺎﻧﻮ! ﮐﻠﻪ ﭼﯥ دلمانځه ﻟﭙﺎﺭﻩ د پاڅېدو اراده ﻭﮐړﯼ ﻧﻮ ﺧﭙﻞ ﻣﺨﻮﻧﻪ ﺍﻭ ﻻﺳﻮﻧﻪ ﺗﺮڅﻨگﻠﻮﭘﻮﺭﯼ پریمنځي ﺍﻭ ﭘﺮ ﺧﭙﻠﻮ ﺳﺮﻭﻧﻮ ﺑﺎﻧﺪﯼ ﻣﺴﺢ ﻭﮐړﯼ ﺍﻭ ﺧﭙﻠﯽ پښې ﺗﺮﺑﺠﻠﮑﻮ(پریمنځي) ﮐﻪ تاسې ﭘﻪ ﺟﻨﺎﺑﺖ کې ﻭﺍﺳﺖ ﻧﻮځﺎﻥ (ﭘﻪ ﺍﻭﺑﻮ) ښه ﭘﺎﮎ ﮐړﯼ ﺍﻭﮐﻪ تاسې ﻧﺎﺭﻭﻏﻪ ﺍﻭ ﯾ ﺎﭘﻪ ﺳﻔﺮ کې ﻭﺍﺳﺖ ﯾﺎ ستاسې څخه ﯾﻮ ﻟﻪ ﺍﻭﺩﺱ ماتي څخه ﺭﺍﺷﻲ ﯾﺎﻣﻮﻟﻪ ښځو ﺳﺮﻩ ﺑﺎﺯﯼ ﮐړﯼ ﻭﻱ ﺍﻭ ﺍﻭﺑﻪ ﻭﻧﻪ ﻣﻮﻣﯽ ﻧﻮﺩﭘﺎ ﮐﯥ ﺧﺎﻭﺭﯤ ﻗﺼﺪ ﻭﮐړﯼ (ﺗﯿﻤﻢ ﻭﻭﻫﯽ) ﺍﻭﭘﻪ ﻫﻐﯥ ﺳﺮﻩ ﺧﭙﻞ ﻣﺨﻮﻧﻪ ﺍﻭ ﻻﺳﻮﻧﻪ ﻣﺴﺢ ﮐړﯼ ﺍﻟﻠﻪ ﻧﻪ ﻏﻮﺍړي ﭼﯥ ﺗﺎسې ﺗﻪ ﮐﻮﻣﻪ ﺳﺨﺘﻲ رامنځته ﮐړﯼ ﺑﻠﮑﯥ ﻏﻮﺍړي ﭼﯥ ﺗﺎسې ﭘﺎﮐﻲ ﮐړﯼ ﺍﻭ ﺩ ﺩﯤ ﻟﭙﺎﺭﻩ ﭼﯥ ﺧﭙﻞ ﻧﻌﻤﺖ ﭘﺮ ﺗﺎسې ﺗﻤﺎﻡ ﮐړﯼ ښایي ﭼﯥ ﺗﺎﺳﯽ ﺷﮑﺮ ﺍﺩﺍﺀ ﮐړﯼ.

ﺩﺍﻭﺩﺍﺳﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ:

ﺩ ﺧﻮﻟﯥ، ﻣﺦ ،ﻻﺳﻮﻧﻮ، پښو ﺍﻭ ﺳﺮ ﻣﺴﺢ څخه ﺍﻭﺩﺱ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﯼ، ﭘﻪ ﺍﺣﺎﺩﯾﺜﻮﮐﻲ ﺩﺍﻭﺩﺍﺳﻪ ډﯾﺮﺯﯾﺎﺕ ﻓﻀﯿﻠﺖ ﺭﺍﻏﻠﯽ ﺩﻱ، ﺩﺍﻭﺩﺍﺳﻪ ﻓﻀﯿﻠﺘﻮﻧﻪ:

ﺩﺍﻭﺩﺍﺳﻪ ﻓﻀﯿﻠﺖ ﭘﻪ ﺍﺣﺎﺩﯾﺜﻮ کې: ۱ – ﺣﻤﺮﺍﻥ ﺭﻭﺍﯾﺖ کوي ﭼﯥ ﯾﻮﻩ ﻭﺭځ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﺜﻤﺎﻥ ﺑﻦ ﻋﻔﺎﻥ ﺭﺿﯽ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻨﻪ ﭘﻪ ښه ډﻭﻝ ﺳﺮﻩ ﺍﻭﺩﺱ ﺗﺎﺯﻩ ﮐړ ﺍﻭﺑﯿﺎﯾﯽ ﻭﻓﺮﻣﺎﯾﻞ: ﻣﺎ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻠﻪ ﺻﻠﯽ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﯿﻪ ﻭﺳﻠﻢ ﭘﺮﺍﻭﺩﺍﺳﻪ ﻭﻟﯿﺪﯼ ﭘﻪ ښه ډﻭﻝ ﺳﺮﻩ یې ﺍﻭﺩﺱ ﺗﺎﺯﻩ ﮐړ ﺍﻭﺑﯿﺎﯾﯽ ﻭﻓﺮﻣﺎﯾﻞ:

ﮐﻮﻡ ﭼﺎﭼﯥ داسې ﺍﻭﺩﺱ ﺗﺎﺯﻩ ﮐړ ﺍﻭ ﺑﯿﺎ ﻣﺦ ﭘﺮ جومات ﻭﻻړﯼ ﺍﻭﺻﺮﻑ ﺩ لمانځه ﻟﭙﺎﻩ ﺩﺧﭙﻞ ځای څخه ﻭﻻړﯼ ﻧﻮ ﺩ ﻫﻐﻪ ﺩﮐﺒﯿﺮﻩ ګناهونه څخه ﻣﺎﺳﻮﯼ ﻧﻮﺭﯼ ټولي ګناوی یې وروبښل ﺷﻮﻱ.

(ﺭﻭﺍﻩ ﻣﺴﻠﻢ ﺑﺤﻮﺍﻟﻪ ﮐﻨﺰﺍﻟﻌﻤﺎﻝ ، ټﻮﮎ ۹،ﺣﺪﯾﺚ ﻧﻤﺒﺮ۲۶۷۹۶) ﻟﯿﮑﻮﺍﻝ: ﻋﻼﻣﻪ ﻋﻼﺀ ﺍﻟﺪﯾﻦ ﻋﻠﯽ ﻣﺘﻘﯽ ﺑﻦ ﺣﺴﺎﻡ ﺍﻟﺪﯾﻦ ﻫﻨﺪﻱ ﺑﺮﻫﺎﻥ ﭘﻮﺭﯼ ﻣﺘﻮﻓﯽ ۹۷۵ ﻫﻖ.

۲ – ﺩﺣﻀﺮﺕ ﺍﺑﻮﻫﺮﯾﺮﻩ ﺭﺿﯽ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻨﻪ څخه ﺭﻭﺍﯾﺖ ﺩﯼ ﭼﯥ ﻣﺎ ﺩ نبي ﮐﺮﯾﻢ ﺻﻠﯽ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﯿﻪ ﻭﺳﻠﻢ ﻧﻪ ﻭﺍﻭﺭﯾﺪﻝ ﭼﯥ ﺩﺍ ﺍﻣﺖ ﺑﻪ ﺩﻗﯿﺎﻣﺖ ﭘﻪ ﻭﺭځ ﺑﺎﻧﺪﯼ ﺭﺍﻭﻏﻮښتل ﺷﻲ ﭼﯥ ﺩﺍﻭﺩﺍﺳﻪ ﻟﻪ ﮐﺒﻠﻪ ﺑﻪ ﺩﺩﻭﯼ ﻻﺳﻮﻧﻪ، پښې ﺍﻭ ﻣﺨﻮﻧﻪ ﻧﻮﺭﺍﻧﻲ ﺍﻭ روښانه ﻭﻱ څوک ﭼﯥ ﺧﭙﻠﻪ روښنايي ﺯﯾﺎﺗﻮي ﻧﻮ ﺯﯾﺎﺗﯽ ﺩﯼ ﮐړﻱ.ﺭﻭﺍﻩ ﺑﺨﺎﺭﻱ (ﺍﻟﺘﺮﻏﯿﺐ ﻭﺍﻟﺘﺮﻫﯿﺐ ﻟﻮﻣړﯼ ټوﮎ، ۵۸ ﭘﺎڼه، ﺣﺪﯾﺚ ۲/ ۱۱) ﻟﯿﮑﻮﺍﻝ: ﺣﺎﻓﻆ ﺯﮐﻲ ﺍﻟﺪﯾﻦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻌﻈﯿﻢ ﺑﻦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻘﻮﻱ ﺍﻟﻤﻨﺬﺭﯼ ﺍﻟﻤﺘﻮﻓﯽ ۶۵۶ ﻫﻖ.

۳: ﺩﺣﻀﺮﺕ ﺍﺑﻮﻫﺮﯾﺮﻩ ﺭﺿﯽ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻨﻪ څخه ﺭﻭﺍﯾﺖ ﺩﯼ ﭼﯥ نبي ﮐﺮﯾﻢ ﺻﻠﯽ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﯿﻪ ﻭﺳﻠﻢ ﻭﻓﺮﻣﺎﯾﻞ: ﺍﯼ ﺩﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍﺗﻠﻮﻧﮑﻮ ﺧﻠﮑﻮ مومنانو ﭘﺮ ﺗﺎسې ﺩﯼ ﺩﺍﻟﻠﻪ ﻟﻪ ﻟﻮﺭﯼ ﺳﻼﻡ ﻭﻱ ﺍﻭ ﻧﮋﺩﯼ ﺩﻩ ﭼﯥ ﻣﻮږ ﺑﻪ ﺳﺘﺎﺳﻮ ﺳﺮﻩ ﻣﻼ ﻭﺷﻮ، ﻣﺎ غوښته ﭼﯥ ﮐﺎﺷﮑﯽ ﺧﭙﻞ وروڼه ﻭﻭﯾﻨﻢ، ﺻﺤﺎﺑﻪ ﮐﺮﺍﻣﻮ ﻋﺮﺽ ﻭﮐﻲ ﭼﯥ ﻣﻮږ ﺳﺘﺎﺳﻮ ﻭﺭﻭڼه ﻧﻪ ﯾﻮ؟ﺍﺭﺷﺎﺩ ﻭﺷﻮ ﭼﯥ ﺗﺎسې ﺯﻣﺎ ﺻﺤﺎﺑﻪ ﯾﺎﺳﺖ ﺯﻣﺎ ﻭﺭﻭڼه ﻫﻐﻪ ﺩﯼ ﭼﯥ ﻻ ﺗﺮﺍﻭﺳﻪ ﻧﻪ ﺩﯼ ﺭﺍﻏﻠﯽ، ﺻﺤﺎﺑﻪ ﮐﺮﺍﻣﻮ ﻋﺮﺽ ﻭﮐﻲ ﭼﯥ ﯾﺎ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻠﻪ ﺗﺎسې ﺑﻪ ﺩﻏﻪ ﺍﻣﺘﯿﺎﻥ څنګه ﺑﻪ ﭘﯿﮋﻧﯽ؟ ﭼﯥ ﻻﺗﺮﺍﻭﺳﻪ ﻧﻪ ﺩﯼ ﺭﺍﻏﻠﯽ؟ ﺩﻩ ﻭﻓﺮﻣﺎﯾﻞ ﭼﯥ ﺗﺎسې ﻭﻣﺎﺗﻪ ﻭﻭﺍﯾﺎﺳﺖ ﭼﯥ ﯾﻮ ﺳړﯼ ﺧﭙﻞ ﺳﭙﯿﻦ ﺗﻨﺪﯼ، ﺳﻴﯿﻨﻮ پښو ﺍﻭ ﺳﭙﯿﻨﻮ ﻻﺳﻮﻧﻮ ﻭﺍﻻﺍﺱ ﭘﻪ ﺗﻮﺭﻭﺍﺳﻮﻧﻮﮐﻲ گډﮐړﯼ ﻧﻮﻫﻐﻪ ﺑﻪ ﺧﭙﻞ ﺍﺱ ﻧﻪ ﭘﯿﮋﻧﯽ، ﺻﺤﺎﺑﻪ ﮐﺮﺍﻣﻮ ﻭﻭﯾﻞ ﭼﯥ ﺿﺮﻭﺭﯾﺎﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻠﻪ، ﻧﺒﯽ ﮐﺮﯾﻢ ﺻﻠﯽ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﯿﻪ ﻭﺳﻠﻢ ﻭﻓﺮﻣﺎﯾﻞ ﭼﯥ ﺩﻗﯿﺎﻣﺖ ﭘﻪ ﻭﺭځ ﺑﻪ ﻫﻐﻪ ﺧﻠﮏ ﭘﻪ ﺩﺍسې ﺣﺎﻝ ﮐﻲ ﺭﺍﺷﯽ ﭼﯥ ﺩﺍﻭﺩﺍﺳﻪ ﻟﻪ ﮐﺒﻠﻪ ﺑﻪ یې ﺗﻨﺪﯼ ځلیږي، ﺍﻭ ﺩ ﺩﻭﯼ ﻻﺳﻮﻧﻪ او پښې ﺑﻪ روښونه ﻭﻱ ﺍﻭ ﺯﻩ ﺑﻪ ﺣﻮﺽ ﮐﻮﺛﺮ ﺗﻪ ﺩﺩﻭﯼ ﻧﻪ ﻣﺨﮑﻲ ﺭﺳﯿﺪﻟﯽ ﯾﻢ. ﺭﻭﺍﻩ ﻣﺴﻠﻢ ﻭﻏﯿﺮﻩ

(ﺍﻟﺘﺮﻏﯿﺐ ﻭﺍﻟﺘﺮﻫﯿﺐ ﻟﻮﻣړﯼ ټﻮﮎ، ۵۸ پاڼه، ﺣﺪﯾﺚ ۴/ ۱۲۰)ﻟﯿﮑﻮﺍﻝ: ﺣﺎﻓﻆ ﺯﮐﻲ ﺍﻟﺪﯾﻦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻌﻈﯿﻢ ﺑﻦ ﻋﺒﺪﺍﻟﻘﻮﻱ ﺍﻟﻤﻨﺬﺭﯼ ﺍﻟﻤﺘﻮﻓﯽ ۶۵۶ ﻫﻖ. ﻧﻮﺭﺑﯿﺎ...