Jump to content

افغان کډوال

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

افغان کډوال د افغانستان هغه اتباع دي چې په دې هېواد کې د پر له پسې جګړو له امله چې د افغان-شوروي جګړو له وخت پیل بیا د افغانستان تر کورنیو جګړو، د افغانستان جګړې (۲۰۰۱-۲۰۲۱) یا هم سیاسي او مذهبي تعقیب له لاسه د خپل هېواد پریښودو ته اړ شوي دي. د ۱۹۷۸ کال د ثور انقلاب، چې ورپسې په ۱۹۷۹ کال کې روسانو پر دې هېواد تېری وکړ، له امله یې په هېواد کې دننه د بې ځایه شوو خلکو او ګاونډیو هېوادونو ایران او پاکستان ته د لومړیو کډوالو لامل شوه. همداشان یو کوچنی شمېر خلک هند یا د شوروي اتحاد پخواني جمهوریتونو ته کډوال شول. له ۱۹۷۹ څخه تر ۱۹۹۲ کال پورې، د افغانستان څه باندې ۲۰ سلنه وګړي د کډوالو په توګه له دې هېواد څخه وتښتیدل. په ۱۹۸۹ کال کې د روسانو له وتلو وروسته، زیات شمېر یې بېرته افغانستان ته راغلل، خو په ۹۰یمه لسیزه کې د افغانستان د کورنۍ جګړو له امله بیا یو زیات شمېر خلک کډوال کېدو ته اړ اېستل شول. تر ۲۰۰۰ کال پورې څه باندې شپږ میلیونه افغانان په ایران او پاکستان کې د کډوالو په توګه اوسېدل. په ۲۰۰۱ کال کې پر افغانستان باندې د امریکا د متحده ایالاتو د برید او د طالبانو د حکومت په نسکورولو سره زیاتره کډوال بیرته افغانستان ته را ستانه شول. له ۲۰۰۲ کال څخه تر ۲۰۱۲ کال پورې، ۵.۷ میلیونه افغان کډوال افغانستان ته را ستانه شول، چې د هېواد د وګړو شمېر یې ۲۵ سلنه لوړ کړ.[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸]

افغانستان په نړۍ کې د کډوالو د تولید له اړخه یو له سترو هېوادونو څخه شمېرل کېږي. په ۱۹۹۰ کال کې په ایران او پاکستان کې ټولټال ۶.۳ میلیونه افغان کډوال اوسېدل. افغانستان په نړۍ کې د زیات شمېر کډوالو لرونکو څلورو هېوادونو په کتار کې راځي. شاوخوا ۸ میلیونه افغانان د تاوتریخوالي، احتمالي تعقیب او لوږې له امله اړ اېستل شوي چې خپلې سیمې پریږدي، چې په ترڅ کې یې د نړۍ په ۱۰۳ بېلابېلو هېوادونو کې څه باندې ۸.۲ میلیونه افغانان ژوند کوي. له همدې ۸.۲ میلیونه کډوالو څخه یې نږدې ۶ میلیونه وګړي په افغانستان کې د امریکا د جګړې له امله بې ځایه شوي دي. سربېره پر دې، د اټکل له مخې ۳.۲ میلیونه نور افغانان بیا له خپلو سیمو څخه د کورني بېځایه شوو خلکو په توګه بې ځایه شوي دي.[۹][۱۰][۱۱][۱۲]

ځینې هېوادونه چې د نړیوالو امنیتي مرستندویه ځواکونو (ISAF) غړي و، هغوی ځانګړې پروګرامونه ترتیب کړي چې له مخې یې په زرګونو افغانان کولای شي په شمالي امریکا او اروپا کې مېشت شی. د بې تابعیته کډوالو یا پناه غوښتونکو په توګه، هغوی د بېرته نه ستنیدونکي تثبیت شوي اصل او د شکنجې پر وړاندې د ملګرو ملتونو د کنوانسیون له خوا ساتل کېږي. هغوی د اسټرالیا، کاناډا، جرمني، بریتانیا او د امریکا د متحده ایالاتو په څېر هېوادونو له خوا پراخ امتیازات او دولتي مرستې تر لاسه کوي. د بېلګې په توګه، هغه کسان چې د 8 U.S.C. § 1159 له مخې ګرین کارت تر لاسه کوي د 8 U.S.C. § 1452(b) قانون له مخې کولای شي سمدلاسه د امریکا یو غیرشهروند تبعه وګرځي، پرته له دې چې د 8 U.S.C. § 1427(a) الزامات پوره کړي. دا کار کولای شي هغوی ته دا زمینه برابره کړي تر څو د امریکا د متحده ایالاتو د یوه بېل پاسپورت په مټ هر چېرته سفر وکړي. اسټرالیا هم منل شوو کډوالو ته ورته امتیازات ورکوي.[۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱]

کورني بېځایه شوی خلک

[سمول]

د کډوالو د نړیوالې ادارې (IOM) د معلوماتو له مخې، د ۲۰۲۱ کال تر وروستیو پورې په افغانستان کې څه باندې پنځه میلیونه کورني بېځایه شوي وګړي ژوند کوي. د جنګي ډلو له خوا پوځي عملیاتو او زورزیاتي معمولاً د همدې بېځایه شوو خلکو په برخه کې ستر رول لوبولی دی، که څه هم یو لړ ستر طبیعي ناورینونه د دې کار لامل ګرځیدلی. د شوروي تېري له امله د اټکل له مخې دوه میلیونه افغانان په هېواد کې دننه بې ځایه شول، چې زیاتره یې له کلیوالي سیمو څخه ښاري سیمو ته راغلل. د افغانستان کورنۍ جګړه (۱۹۹۲-۱۹۹۶) د کورني بېځایه شوو وګړو د یوې نوې څپې لامل وګرځېده، چې له امله یې زیات شمېر افغانان د هېواد شمال ته وتښتیدل تر څو د طالبانو له استبداد څخه ځانونه بچ وساتي. افغانستان د اوږدې مودې لپاره له ناامنۍ او شخړو څخه رنځ وړی، چې له امله یې په هېواد کې دننه د بېځایه شوو خلکو په شمېر کې د پام وړ زیاتوالی راغلی دی.[۲۲][۲۳][۲۴][۲۵]

د بې ځایه کېدو لاملونه

[سمول]

په تېرو پنځوسو کلونو کې بهرنۍ لاسوهنه له هغې ډلې د شوروي اتحاد او بیا د امریکا د متحده ایالاتو له خوا تېری او په دې وروستیو کې د طالبانو د اوسني رژیم کړنې د دې لامل ګرځېدلي دي چې د بې ځایه کېدو کچه دوام پیدا کړي.

په افغانستان کې د امریکا د متحده ایالاتو جګړه

[سمول]

پر افغانستان د امریکا د متحده ایالاتو تېری (او همداشان د امریکا له خوا تېر ۲۰ کلن پوځي اشغال) د افغانانو له بېځایه کېدو سره مرسته کړې ده. که څه هم پر افغانستان باندې د تېرې لپاره بېلابېلې توجیې ورکړل شوي وي (د سپټمبر د ۱۱مې د ترهګریزو بریدونو له غچ اخیستنې نیولي بیا د افغان ښځو تر دیموکرات کولو و ازادولو پورې)، خو دغې جګړې په هېواد کې دننه او بهر زیات شمېر افغانان بېځایه کړل. د افغان ښځو د انقلابي ټولنې (هغه موسسه چې د طالبانو د افراط او زورزیاتي په ښودلو کې یې پراخ رول لوبولوی دی) په وینا، د امریکا له خوا د افغانستان بمبار ته په سیمه ییزه کچه د «ژغورنې» په سترګه نه کتل کېدل، بلکې تر څنګ یې خلکو دا ډار پیدا کړ چې کېدای شي امریکايي پوځيان ملکي وګړي د طالبانو له غړو سره ګډ نه کړي.[۲۶]

ستر کوربه هېوادونه

[سمول]

د افغانستان اصلي خلک او د هغوی اولادونه لږ تر لږه د نړۍ په ۹۶ هېوادونو کې په قانوني توګه ژوند کوي. له هرو څلورو افغانانو څخه دریو یې په خپل ژوند کې په هېواد کې دننه یا بهر د بېځایه کېدو تجربه کړې ده. د ځینو مشخصو هېوادونو برخلاف، ټول منل شوي کډوال او هغه چې د امریکا په متحده ایالاتو کې ورته پناه ورکړل شوې ده، د قانون له اړخه د دایمي اوسېدنې (ګرین کارټ) او د امریکا د شهروندي او د امریکا د تابعیت تر لاسه کولو لپاره په شرایطو برابر دي. که چېرې دوی د 8 U.S.C. § 1408(4)، 8 U.S.C. § 1431(a) یا 8 U.S.C. § 1433(a) شرایط پوره کړي وي، نو اولادونه یې په اتومات ډول امریکایي کېږي. په دې سره د هغوی امتیازونه لا ډېریږي او ټولو ته د هر ډول ناقانونه ګواښ یا زیان پر وړاندې اضافي نړیواله ساتنه ورکوي.[۲۷][۲۸][۲۹][۳۰][۳۱][۳۲]

پاکستان

[سمول]

د اټکل له مخې په پاکستان کې ۱۴۳۸۴۳۲ ثبت شوي افغان کډوال او پناه غوښتونکي په موقت ډول د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو د عالي کمېسارۍ (UNHCR) تر پاملرنې او ساتنې لاندې ژوند کوي. له دې ډلې ۵۸.۱ سلنه یې په خیبر پښتونخوا، ۲۲.۸ سلنه یې په بلوچستان، ۱۱.۷ سلنه یې په پنجاب، ۴.۶ سلنه یې په سند، ۲.۴ سلنه یې په پلازمېنه اسلام اباد او ۰.۳ سلنه یې په ازاد کشمیر کې کار او ژوند کوي. زیاتره دا کډوال په تېرو څلورو لسیزو کې په پاکستان کې پیدا او را لوی شوي دي، خو لا اوس هم د افغانستان د وګړو په توګه پېژندل کېږي. هغوی ازاد دي و کولای شي د داوطلبانه راستنیدو د پروګرام له لارې افغانستان ته ولاړ شي یا هم نورو هېوادونو ته ولاړ شي او هلته خپل ژوند وکړي. د افغانانو تر ټولو ستر د کډوالو کمپ د دې هېواد په شمال لویدیځ د خیبر پښتونخوا د صوابۍ په ولسوالۍ کې جوړ شوی و.[۳۳][۳۴][۳۵][۳۶][۳۷][۳۸][۳۹][۴۰][۴۱][۴۲][۴۳]

سرچينې

[سمول]
  1. ↑ Amstutz, J. Bruce (1994). Afghanistan: The First Five Years of Soviet Occupation. Diane Publishing. ISBN 978-0-7881-1111-2. OCLC 948347893.
  2. ↑ "Refugees From Afghanistan: The world's largest single refugee group" (PDF). www.refworld.org. November 16, 1999. Archived (PDF) from the original on 2020-11-11. نه اخيستل شوی December 11, 2021.
  3. ↑ "Afghanistan 10 years after Soviet pull-out". UNHCR. February 12, 1999. نه اخيستل شوی November 5, 2013.
  4. ↑ "USCR Country Report Afghanistan: Statistics on refugees and other uprooted people". ReliefWeb. June 19, 2001. نه اخيستل شوی 2021-08-01.
  5. ↑ "Registered Afghan Refugees in Pakistan". UNHCR. December 31, 2020. نه اخيستل شوی 2021-07-31.
  6. ↑ "Over 1.1m Afghans repatriated from Iran, Pakistan last year". Pajhwok Afghan News. January 3, 2022. نه اخيستل شوی 2022-01-03.
  7. ↑ "IOM Afghanistan Highlights" (PDF). International Organization for Migration. January 5, 2022. نه اخيستل شوی 2022-01-06.
  8. ↑ UNHCR country operations profile – Afghanistan Archived 4 June 2012 at the Wayback Machine. unhcr.org
  9. ↑ "More than seven million refugees displaced in 2012". BBC News. June 19, 2013. نه اخيستل شوی 2013-11-05.
  10. ↑ "Afghan households in Iran:Profile and impact" (PDF) (په انګليسي). UNHCR. نه اخيستل شوی 2024-04-16.
  11. ↑ "Afghanistan Refugee Crisis Explained". www.unrefugees.org (په انګليسي). 2023-07-18. نه اخيستل شوی 2024-03-21.
  12. ↑ Vine, David; Coffman, Cala; Khoury, Kataline; Lovasz, Madison; Bush, Helen; Leduc, Rachael; Walkup, Jennifer (September 21, 2020). "Creating Refugees: Displacement Caused by the United States' Post-9/11 Wars" (PDF). نه اخيستل شوی March 20, 2024.
  13. ↑ "US Expands Eligibility for Afghan Refugee Resettlement". Voice of America. August 2, 2021. نه اخيستل شوی 2021-08-03.
  14. ↑ "US Announces New Refugee Program for Afghans". TOLOnews. August 2, 2021. نه اخيستل شوی 2021-08-02.
  15. ↑ "Afghan who aided U.S. arrive at Virginia base, but many others remain in peril". Los Angeles Times. July 30, 2021. نه اخيستل شوی 2021-07-30.
  16. ↑ "Joe Biden approves $300 million for Afghan refugees". Khaama Press. July 24, 2021. نه اخيستل شوی 2021-07-29.
  17. ↑ "House votes to expand and speed up visa process for Afghans who helped the U.S. during war". CNBC. July 22, 2021. نه اخيستل شوی 2021-07-29.
  18. ↑ See generally
  19. ↑ "Mashiri v. Ashcroft, 383 F.3d 1112". U.S. Court of Appeals for the Ninth Circuit. Harvard Law School. November 2, 2004. pp. 1115–19. Archived from the original on 2021-08-30. نه اخيستل شوی 2021-08-01.
  20. ↑ See generally کينډۍ:Usc; کينډۍ:Usc; کينډۍ:Usc; کينډۍ:Usc;
  21. ↑ کينډۍ:Usc ("Persons entitled to passport")
  22. ↑ Schmeidl, Susanne (2014). "Sources of Tension in Afghanistan and Pakistan: A Regional Perspective" (PDF). CIDOB Policy Research Project.
  23. ↑ "Afghanistan: 270,000 newly displaced this year, warns UNHCR". UN News. July 13, 2021. نه اخيستل شوی 2021-07-29.
  24. ↑ "Millions of Afghans Displaced After More Than Four Decades of War". Voice of America. December 14, 2019. نه اخيستل شوی 2021-07-29.
  25. ↑ "IOM Afghanistan Highlights" (PDF). International Organization for Migration. January 5, 2022. نه اخيستل شوی 2022-01-06.
  26. ↑ Abu-Lughod, Lila (September 2002). "Do Muslim Women Really Need Saving? Anthropological Reflections on Cultural Relativism and Its Others". Ethics Forum: September 11 and Ethnographic Responsibility.
  27. ↑ "How the US and the UK accept far fewer Afghan refugees than other countries". New Statesman. August 19, 2021. نه اخيستل شوی 2021-08-20.
  28. ↑ "High-Level Segment of the 66th session of the Executive Committee of the High Commissioner's Programme on the Afghan refugee situation". UNHCR. October 6, 2015. نه اخيستل شوی 2017-04-03.
  29. ↑ Schmeidl, Susanne (2014). "Sources of Tension in Afghanistan and Pakistan: A Regional Perspective" (PDF). CIDOB Policy Research Project.
  30. ↑ See generally کينډۍ:Usc; کينډۍ:Usc; کينډۍ:Usc; کينډۍ:Usc;
  31. ↑ See, e.g., generally کينډۍ:Usc; کينډۍ:Usc; کينډۍ:Usc; کينډۍ:Usc; کينډۍ:Usc; "United States v. Morin, 80 F.3d 124". U.S. Court of Appeals for the Fourth Circuit. Harvard Law School. April 5, 1996. p. 126. Archived from the original on 2021-11-12. نه اخيستل شوی 2021-08-02.
  32. ↑ See, e.g., generally
    • "Fernandez v. Keisler, 502 F.3d 337". U.S. Court of Appeals for the Fourth Circuit. Harvard Law School. September 26, 2007. pp. 349–50. Archived from the original on August 30, 2021. نه اخيستل شوی November 2, 2024.
    • "Gomez-Diaz v. Ashcroft, 324 F.3d 913". U.S. Court of Appeals for the Seventh Circuit. Harvard Law School. April 7, 2003. p. 915. Archived from the original on 2023-05-28. نه اخيستل شوی 2021-08-02. The Child Citizenship Act of 2000, Pub.L. No. 106-395, 114 Stat. 1631, revised the manner in which children of non-citizens born outside the United States are eligible to become U.S. citizens.
    • "Belleri v. United States, 712 F.3d 543". U.S. Court of Appeals for the 11th Circuit. Harvard Law School. March 14, 2013. p. 545. Archived from the original on 2023-04-05. نه اخيستل شوی 2021-08-02. A child acquires derivative citizenship by operation of law, not by adjudication.
    • "In re Fuentes-Martinez, 21 I&N Dec. 893" (PDF). Board of Immigration Appeals. U.S. Dept. of Justice. April 25, 1997. p. 896 n.4. نه اخيستل شوی 2021-08-02. A person who claims to have derived United States citizenship by naturalization of a parent may apply to the Attorney General for a certificate, but a certificate is not required.
    • "Robertson-Dewar v. Mukasey, 599 F. Supp. 2d 772". U.S. District Court for the Western District of Texas. Harvard Law School. February 25, 2009. p. 779 n.3. Archived from the original on 2023-05-28. نه اخيستل شوی 2021-08-02. The Immigration and Nationality Act defines naturalization as 'conferring of nationality of a state upon a person after birth, by any means whatsoever.'
    • "Petition for Naturalization of Tubig ex rel. Tubig, 559 F. Supp. 2". U.S. District Court for the Northern District of California. Harvard Law School. October 7, 1981. p. 3. Archived from the original on 2021-11-12. نه اخيستل شوی 2021-08-02. A person naturalized under § 1433(a) need not meet many of the requirements for naturalization—such as language, residence, and physical presence requirements—imposed upon those who seek naturalization under other provisions.... Thus, qualifying for naturalization under § 1433(a) can be of substantial importance to applicants for naturalization.
  33. ↑ Peter Bergen, Katherine Tiedemann. 2013. Talibanistan: Negotiating the Borders Between Terror, Politics, and Religion.
  34. ↑ "PAKISTAN: Tolerance wanes as perceptions of Afghan refugees change". IRIN. February 27, 2012. نه اخيستل شوی February 28, 2012.
  35. ↑ "Registered Afghan Refugees in Pakistan". UNHCR. December 31, 2020. نه اخيستل شوی 2021-07-31.
  36. ↑ "UN praises Pakistan for carrying out registration of 1.4m Afghan refugees". Dawn News. January 5, 2022. نه اخيستل شوی 2022-01-06.
  37. ↑ "Pakistan concludes 'drive' to issue smartcards to registered Afghan refugees". UNHCR. January 4, 2022. نه اخيستل شوی 2022-01-06.
  38. ↑ "How the US and the UK accept far fewer Afghan refugees than other countries". New Statesman. August 19, 2021. نه اخيستل شوی 2021-08-20.
  39. ↑ Onward Movements of Afghan Refugees (PDF), UNHCR, March–April 2021, نه اخيستل شوی 2021-08-19
  40. ↑ "Pakistan: Overview of Afghan Refugee Population". ReliefWeb. February 15, 2021. نه اخيستل شوی 2021-08-21.
  41. ↑ "Asylum system in Pakistan". UNHCR. نه اخيستل شوی 2021-07-30.
  42. ↑ "Registered Afghan Refugees in Pakistan". UNHCR. December 31, 2020. نه اخيستل شوی 2021-07-31.
  43. ↑ "Pakistan: Overview of Afghan Refugee Population". ReliefWeb. February 15, 2021. نه اخيستل شوی 2021-08-21.
"https://ps.wikipedia.org/w/index.php?title=افغان_کډوال&oldid=340361" نه اخيستل شوی