ابو مسلم خراساني

عبدالرحمان زوکړه ۷۱۸-۱۹ یاهم ۷۲۳-۲۷ د مسلم زوی په عربانو کي مشهور په ابومسلم خراساني چې مانا یې د مسلم پلار ده، د سهېل ـ ختيځ خراسان اوسني ترکمنستان د سيمي خورا ستر شخصيت او ملي لارښود وو چې د شام د امويانو واکمنی ته یې دپای ټکی کېښود او د عباسيانو د خلافت په منځ ته راتګ کي یې لویه ونډه واخیستل. د پلار نوم ېې (بندادهرمز) يا هم (وندادهرمز) و چې تر مسلمانېدو وروسته د (مسلم) په نامه ياد شو او د خراسان د مرود٫٫ ماخان٬٬ د کلي مشر وو. نوموړي به کله کله د کوفي ښار ته څېرمه د څارويو سوداگري هم کوله، خو د ژوند په پای کي آذربايجان ته ولاړ، او هم هلته ومړ.

مخينه

د ابومسلم خراساني مور ٫٫وشيکه٬٬ يا ٫٫ وسيکه٬٬ يا ٫٫ وشيله٬٬ نومېدله. مخکې لدې چې د مسلم کورودانه شي په کوفه کې د ٫٫آذين بنداد٬٬ د ٫٫وسيحان٬٬ د زوی په کورنۍ کې اوسېدله. ابومسلم په (۱۰۰۰هـ .س.) کال د خراسان په ٫٫سپېدنگ٬٬ کلي کې وزېږېد. ځينې وايي چې دده لومړی نوم عثمان او څوک وايي ابراهيم و ، چې وروسته ېې د عباسيانو د خلافت د داعي امام ابرهيم په مشوره ېې خپل نوم په ٫٫ عبدالرحمان٬٬ واړواؤ . د ابومسلم د کوچنيوالي ورځې شپې د معقلي عجلي په کورنۍ کې د معقل د ځوی عيسا سره تېرې شوي دي ، چې دا کورنۍ د عباسي خلافت په پير د بغداد د کرخ د نومياليو اميرانو کورنۍ وه . په توره او قلم ، پوهې کې ېې نوم درلود. نو د ابو مسلم پلار چې کومې پېښې سره مخ شوی و ، د ابو مسلم مور وسيکه ېې عيسا ته سپارلې وه او ابو مسلم د هغه په کور کې لوی شوی او روزنه ېې اخيستې .

زده کړې

ابومسلم د عيسا د زامنو سره په مدرسې کې سبق ووېلې څو چې اديب او د قرآن حافظ شو . د عربي ژبې ډېر اشعار ېې له ياده کړه او د خلکو مشاور اليه وگرځېد.

د کوفې ښار ته تگ او امويانو پر وړاندې تدبير

هغه وخت چې امير عجلي د عراقينو د امير خالد بن عبدالله قسري له خوا په کوفه کې د خراج د باقياتو په سبب بندي شو نو ابو مسلم عبدالرحمان د خپل مربي د ليدو لپاره هلته ولاړ. او کله چې به د عيسا د ليدو د پاره زندان ته ورغی هلته به ېې د محمد بن علي الامام ځينې ختيځه لارويان او نقيبان ليدل چې هغوی به هم د عيسا ستړي مشي ته ورغلي و . په هغو کې د کثير خزاعيي زوی سليمان او د قريظ تميمي ځوی لا هزين اوشبيب طايي ځوی قحطبه د نامه خاوندان و . دوی به د ابو مسلم يا ابو مسلم عبدالرحمان خبرو او کفايت ته هېښ حيران پاتې کېدل ، او دا د کوفې په زندان کې د خراسانيانو سره د ابو مسلم لومړۍ کتنه وه ، چې د ابن اثير په قول ټولو ابو مسلم ښه وپېژانده . د ده عقل او پوهې ، خبرو او ادب ته خلک هېښ تللي و او بيا چې ابو مسلم په دې پوه شو چې دوی د آل عباس د خلافت غوښتونکي دي او د بن اميه (بنو اميه) د خلافت د ظالمانو د واکمنۍ پر ضد زيار باسي نو دی هم لوېديځوالو خراسانيانو سره ملگری شو .