دوتنه:--وېشنيزه---.jpeg

داقليم جغرافيوي ابعاد مونږ جوی وضعی اواقلیمی پیښی دجغرافیوی عرض ،جغرافیوی طول ،لوړوالی اوزمان څخه پرته نشوکولای چی په اساسی ډول وڅیړو

جغرافيوي عرض[سمول]

دعرض البلدونو دایری داستوا له کرښی څخه قطبونو په لور دجغرافیوی عرض مشخصات راپیژنی پدی توګه په هر جغرافیایی عرض باندی اقلیم بیل اوځانګړی صفتونه ځان ته غوره کوی

جغرافيوي طول[سمول]

دجغرافیایی طول البلدونو دایری له پاسه اقلیمی اوصاف تریوی اندازی پوری تغیر مومی دمثال په ډول کله چه دامازون اقلیمی سیمه دخپلی مطالعی اوڅیړنی لپاره اساس وټاکو ..............

لوړوالی[سمول]

دټولو هغو سیمو اوصاف چه په عین جغرافیایی عرض اوجغرافیایی طول باندی موقیعت لری نظرلوړوالی ته تغیر مومی ځکه تودوخه دلوړوالی سره معکوس تناسب لری .

زمان[سمول]

داقلیمی پیژندنی په مسایلو کی زمان دخاص اهمیت څخه برخمن دی داځکه چه دتودوخی ددرجی بدلونونه ،کنګل ،اورښت اونور جوی کوایف دزمان په اوږدو کی تغیرمنونکی وی چه دامطلب په شپه اوورځ اودکال په څلورو فصلونو اودجیولوژیکی عصرونو په اوږدو کی سترو بدلونونو سره مخامخ کیږی .

د خمکې کرويت[سمول]

1. دځمکی دکرویت دځمکی دکری دمهمو فزیکی مسایلو څخه شمیرل کیږی چه دا پدیده دځمکی دکری اقلیم په نړیواله سویه کنترلوی . 2. ۱ – دلمر وړانګی داعتدال په حالت کی داستوا په کرښه په عمود ۹۰ درجه زاویه 3. ۲ – دسرطان اوجدی په کرښو باندی په ۶۶.۵ درجه زاویه 4. ۳ – اودځمکی دکری په قطبینو په ۲۳،۵ درجه زاویه باندی لګیږی 5. کچیری ځمکی کروی جوړښت نه درلود نو دلمر وړانګی به دکری په ټولو برخو یو شان اوپه عین زاویه لګیدل .

دځمکې دکري محوري ميلان[سمول]

1. دځمکی دکری محوری میلان په مستوی مدار باندی چه په اوس مهال ۲۳،۵ درجی دی دامیلان په خپل وار په منځنی عرض البلدونو اوقطبی سیمو کی داقلیمی تغیراتو مهم لامل ګڼل کیږی . 2. دهمدی اصل پر بنا منځنیو عرض البلدونو کی دکال څلور فصلونه شتون لری کچیری دځمکی دکری دامیلان موجود نه وایی نو بیادشپی اوورځي دساعتونو او دکال دفصلونو احتلاف به هم موجود نه وایی .

دځمک دکرې انتقالي حرکت[سمول]

1. دځمکی دکری دانتقالی حرکت څخه دکال څلور فصلونه رامنځته کیږی ددی فصلونو دبدلون یو لوی عامل هم دیوی سیمی داقلیمی بدلونونو اختلافات دی .

د وچو او سمندري ټوټو شتون[سمول]

3. کله چه دسمندرونو پرمخ دوریځو تشکیل رامنځته کیږی چه بلاخره دمنطقوی اورښتونو لامل ګرځی دبلی خوا دوچو اوسمندری ټوټو موجودیت دیو اوبل پر وړاندی دلوړ اوټیټ فشار دمرکزونو درامنځته کیدو لامل ګرځی چه په پایله کی بادونو اوبالاخره دمنطقوی اقلیمی تغیراتو سبب ګرځي .

داقلیم پیژندنی اهمیت[سمول]

۱- داقلیم اړیکی له ژوند سره ۲ – اقلیم اودځمکی دمخ جوړښتونه ۳ – داقلیم اوکرنیزی خاوری اړیکی ۴ – نباتات اودهغی اړیکی له اقلیم سره

اقليم او د ځمکې د مخ جوړښتونه[سمول]

1. په نسبی ډول دځمکی دکری دمخ جوړښتونه داقلیمی شرایطو تابع وی 2. لکه دامریکا ،اروپا ،اواسیا دلویو وچو په شمالی برخو او همدارنګه دنړی لوړو سیمو کی دیخچالونو موجودیت په حقیقت کی دقطبی اقلیم نمایندګی کوی .

داقليم او کرنيزي خاوري اړيکی[سمول]

دخاوری په رامنځته کیدو اوجوړښت کی اقلیم دلیدو وړاغیزی لری څرنګه چه په صحرایی اونیمه صحرایی سیمو کی تبخیر نسبت اورښت ته زیات وی نو ددی سیمی خاوری اکثرا داهک لرونکو خاورو لر ونکی وی چه دپیدوکل په اصطلاح پیژندل کیږی .

نباتات او دهغې اړيکي د اقليم سره[سمول]

1. نباتات دخپلی ودی اونمو لپاره ترزیاتی اندازی پوری داقلیمی شرایطو تابع وی خصوصا دحرارت ،رطوبت او اورښت سره چه داخصوصیات داقلیم له اساسی فکتورونو څخه شمیرل کیږی . 2. په صحرایی اقلیمی سیمو کی نباتات اکثرا زیروفات دنباتی کورنی څخه وی داډول نباتات دحرارت ددرجی په وړاندی ډیر مقاومت لری همدارنګه کوم نباتات چه په استوایی اقلیمی سیمو کی موقیعت لری دهایګروفایت نباتی کورنی څخه وی چه زیاتی اوبه خوښوی .

د اقليم موثر عوامل[سمول]

داقلیمی فکتورونو په پام کی نیولو سره لاندی څلور لاملونه دیوی سیمی اقلیمی حصوصیات په مستقیم ډول کنترولوی . ۱ – دهوا دتودوخی درجه ۲ – دهوا فشار ۳ – دبادونو جریانات ۴ – رطوبت او اورښت کوم بدلونونه چه په اقلیمی لاملونو کی منځته راځی دلاندی عواملو په نتیجه کی رامنځته کیږی . ۱ – دعرض البلدونو د دایری درجه ۲ – دلمردوړانګو دلګیدو زاویه ۳ – دټیټ اولوړ فشار دمرکزونو څرنګوالی ۴ – دهوایی کتلی نوعیت ۵ – دسمندر له سطحی څخه لوړوالی ۶ – دځمکی دمخ جوړښتونه اودغرونو شتون ۷ – دسمندری جریانونو نوعیت اوډول ۸ – منطقوی بادونه اوجوی طوفانونه ۹ – له سمندرڅخه لری والی اونژدیوالی دتودوخی درجی منځنی ،اعظمی اواصغری حد،داورښت اعظمی اواصغری حد،دمیاشت اوکال په اوږدو کی دواوری دوریدو ورځی ،دباران دوریدو ورځی ،دهغو ورځو شمیر چه تودوخه یی دصفر له درجی څخه پورته وی اودهغو ورځو شمیر چه تودوخه یی دصفر له درجی څخه ښکته وی .

اتموسفير[سمول]

۱ – داتموسفیر ترکیب اوجوړښت • داتموسفیر کتله 15x1010 • یو پرمیلیونم برخه دځمکی • مشخص سرحد نلری • ۲۰۰۰-۳۰۰۰کیلومتره داتموسفیر تقریبی ارتفاع • خوترزیاته حده تر۳۰۰ کیلومتره لوړوالی

د اتموسفير ګازونه[سمول]

1. اکسجن اونایتروجن تر۹۰ کیلو متره پوری ثابت دی په همدی اساس ورته هوموسفیر طبقه هم وایی . 2. له ۹۰ کیلومتره څخه په لوړوالی کی داتموسفیر غلظت ورو ورو کمیږی . 3. داتموسفیر په پورته برخو کی دګازونو ویشنه دمالیکولی یااتومی وزن 4. لکه هایدروجن اوهیلیوم . 5. له ۹۰ کیلو متره څخه په پورته ساحو کی دګازونو دنه یوشانوالی له کبله نوموړی طبیقه دهیتروسفیر په نامه یادیږی . 6. داتموسفیر په ګازی ترکیب کی اکسیجن ډیرثبات لری ځکه ...... 7. داکسجن تولید،دکاربن دای اکساید تولید۱۲ ملیاردټن هرکال هواته پورته وژونکی خاصیت ،دماورای بنفش وړانګو جذب،بدلون ،لیدل اوزون اندازه لاندی کمه اوپورته ډیره زیات دی ۲۲-۲۵کیلومتره کی اهمیت یی ،حفاظتی قشردی سلفردای اکساید،۲ میلیون ټن هواته ازادیږی هرکال اسیدی باران

په اتموسفير کي دوړي[سمول]

۱ - دوړی دهغه جامدو ذراتو څخه عبارت دی چه په مختلفو ابعادو داتموسفیر په مختلفو برکی شتون لری . ۲ - دځنګلونو داور اخیستنی په نتیجه کی ،طوفانی بادونو ،اور شیندونکو په واسطه . ۳ - لیدل یی په اوړی کی سهار اوپه ژمی دغرمی وروسته ۴ - اهمیت یی په ښاری سیموکی دباران زیاتوالی علت

داتموسفير جوړښت[سمول]

دځمکی اتموسفیر دتودوخی محتلفو حالاتو ،حجم ،دفشار بدلونونو ،ګازونو اوالکترونیکی ځانګړتیاوو په نظر کی نیولو سره په لاندی محتلفو طبقو ویشل شوی چه عبارت دی له . ۱ – تروپوسفیر ۲ – ستراتوسفیر ۳ – میزوسفیر ۴ – ایونو سفیر ۵ – اګزوسفیر

منښتليک:[سمول]

کاپي لیفټ: د هنر دا کار وړیا دی؛ تاسو کولای شی دا په ټولنيزو رسنيو کې خپور کړی، خو شرط دادي چي د ازادو هنرونو منښتليک په مطابق بايد تغيير ورکړي يايي ؛ داددې انځور د نشرونکي په لاس نه تر څو چې هغه نه وي ړنګ کړي تاسو کولای سي ددي کاپي په وېب پاڼه کاپي ليفټ توکي يا په نورو ويبپاڼو کي پيدا کړي.