سرطانپوهنه
(له اونکولوجي نه مخ گرځېدلی)
سرطانپوهنه يا اونکالوجي (په انگرېزي: Oncology) (له يوناني ژبې اونکوس (ὄγκος), چې د حجم، تودې يا تومور په مانا، او د -لوجي (-λογία), وروستاړي نه چې د "زده کړې" مانا لري) د طب يوه څانگه ده چې د سرطاني ناروغيو سره سرو کار لري. پدې څانگه کې د بېلابېلو سرطاني ناروغيو او تومورونو پېژندنه او درملنه هم نغاړل شوي. د دغې څانگې څانگپوه اونکولوجېست يا سرطانپوه بلل کېږي. اونکولوجي يا سرطانپوهنه په لاندې موضوعگانو اړونده ده:
- په يوه ناروغ کې د هر ډول سرطان د پېژندنې او تشخيص اړوند
- درملنه (بېلگه، جراحي، کيمودرملنه، وړانگودرملنه او نورې شته درملنې)
- د سرطاني ناروغ د بريالۍ درملنې وروسته يې څارنه
- سرطاني ناروغ د وروستي پړاو پاليېټيف پالنه
- د سرطاني درملنې شاوخوا اخلاقي پوښتنې
- د عامه وگړو د څارنې هڅې يا
- د سرطاني ناروغ د خپلوانو (په هغه سرطاني ناروغيو کې چې د وراثت پر بنسټ رامېنځ ته کېږي، لکه د تي سرطان)
پېژندنه
د سرطاني ناروغيو په پېژندنه کې تر ټولو اهم د ناروغ روغتيايي پېښليک: البته د روغتيايي شکايت څرنگوالی هر ډول نښې نښانې (ستړيا, وزن بايلنه, د وينې د کمښت ناڅرگنده سبب، په ناڅرگند سبب رامېنځ ته شوې تبه، نيوپلازم ته ورته علايم او نورې نښې). غالباً په يوې فيزيکي کتنې د يوه نيوپلازم ځای او سيمه رابرسېرېږي.