مرغه

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
Aves
مرغان
مملکه ژوی
عمومي بڼې Chordata
ځانتياوي بڼې شمزۍ لرونکي ژوي
طبقه مرغان

مرغان یا مارغان (په لاتين: Aves) د شمزۍ لرونکو ژويو څخه دی چې د نړی په بېلا بېلو سیمو کې ژوند کوي او په دوو اساسو ډلو Peleognathae او Neognathae تقسیم کېږي. تر اوسه پورې د مارغانو ۹۹۷۸ ډوله پېژندل شوي دي.

د ماغانو تکامل

مارغان ۱۵۰ میلیونه کاله مخکې د غوښه خوړونکو ډانگسرانو (Theropoda) څخه رامنځ ته شوي ول.

توصيف

مارغان د شمزۍ لرونکو ژويو څخه دی چې توده وینه لری، د بدن حرارت یی د ۳۴ درجو څخه تر ۳۹ درجو پورې وی او دوه پښې لری. د مرغانو د سرلاری د بدن انتهایی غړو د وزرونه په نوم یادېږی. بدن یی بڼکې پوښولی دی او پوستکی وچ دی.

د مرغانو د بدن سیستم

د مرغانو د وینو د جریان جهاز تړلی دی. زړه یی دوه دهلیزه او دوه بطنه لری. مرغان یو د غږ عضو لری.د باصری حس تر ټولو بشپړ د مرغانو حس دی. مرغان هگۍ اچوی او هگۍ یی د کالسیم پوښ لری. مرغان د سږو په مرسته تنسف کوی. د مرغانو اسکلت ثابت او خفيف دي. هډونه یی گوگ دي. مرغان د ملاتیر لكۍ برخه نه لري. د دي ژوي د كوپړۍ د ماغزو او سترگو برخه د خاپوړن ژويو د كوپړۍ د ماغزو او سترگو برخو څخه لوی دي.