بسوس جګړه

د بسوس جګړه (عربي: حرب البسوس) هغه اوږده جګړه وه چې له اسلام څخه مخکې د عربو د دوو قبیلو ترمنځ ونښته او ۴۰ کاله یې دوام وکړ. دا جګړه د سعد بن شمس، چې د البسوس بنت منقذ په نامه عربي شاعرې ګاونډی وو، د اوښې د وژلو له کبله رامنځته شوه. البسوس، د هغه مهال نورو عربو په شان، دا کار یې په خپل شان کې ستر توهین وګاڼه او هماغه وو چې ځینې پېښې د دې جګړې لامل شول. تغلب بن وائل او بکر بن وائل قبیلې کابو څلوېښت کاله (۴۹۴ – ۵۳۴ز) وجنګېدل او یو له بله به یې د وژنو غچ اخیسته. د بسوس جګړه نن سبا د جنګ، جنجال او غچ اخیستنې د مخنیوي لپاره په عربو کې د متل په توګه کارېږي.

د جګړې کیسه

دا کیسه په عربو کې د اسلام له راتګه مخکې تېره شوې ده. د البسوس بنت منقذ په نامه عربه شاعره په بکر بن وائل قبیله کې د خپلو خوریانو جلیلة بنت مرة او جساس بنت مرة لیدو ته ځي. جلیلة د تغلب قبیلې د مشر کلیب بن ربیعة مېرمن وي. کلیب په خپلو ځمکو کې یوه نابلده اوښه ويني او په غشې یې ولي. دا د البسوس اوښه وي. البسوس غوسه کېږي، دا کړنه د خپل شان توهین ګڼي او خپل خوریي جساس ته شکایت کوي. جساس په ډېرې جذبې سره خپل اخښي کلیب ته ورځي او وژني یې. د مړینې پر مهال، کلیب پر یوه ډبره خپل ورور عدي بن ربیعة ته، چې په سالم الزیر سره مشهور وي، دا وصیت لیکي چې (سالم لا تصالح) – سالمه! روغه مه ورسره کوه.

د کلیب وژنه د دواړو قبیلو ترمنځ د جګړې لامل کېږي.

د الحارث بن عباد په نامه د بکر قبیلې یو مشر نه غواړي چې په دې جګړه کې را ښکېل شي. نوموړی هڅه کوي چې جګړې ته پای ټکی کښېږدي، نو ځکه خپل زوی جبیر د تغلب قبیلې اوسني مشر او د کلیب ورور عدي بن ربیعة ته د روغې جوړې لپاره ورلېږي.

اخځونه

العقد الفريد ج2 ص286

المفصل في تاريخ العرب قبل الإسلام ج1 ص6032

أيام العرب في الجاهلية محمد جاد المولى وصاحباه ص 142

الأنوار ومحاسن الأشعار ص 11

ثمار القلوب في المضاف والمنسوب الثعالبي ص 95

المفصل في تاريخ العرب قبل الإسلام ج1 ص 2447

العقد الفريد ج2 ص287

الأغاني ص 495

الجوهرة في نسب النبي وأصحابه العشرة ص 166

خزانة الأدب ص 163

المعارف لابن قتيبة ص 136

الأغاني ص 496

العقد الفريد ج2 ص288

الحلل في شرح أبيات الجمل ص 44