د "زیړ" د بڼو تر مېنځ توپير

Content deleted Content added

Inline

د ۱۷:۱۳, ۵ جون ۲۰۱۶ بڼه

زېړ / jɛloʊ / کې د لیدلو وړ رڼا د طیف د شين او نارنجي ترمنځ د رنگ، [2] او په طبيعت کې د سرو زرو، کوچ او پخه لیمویي رنگ. [3] چې دا په کم رنگ د لومړنيو رنگ، رنگ د چاپولو لپاره کارول کيږي. په اروپا، کاناډا او د امریکا متحده ایالاتو د سروې له مخې، زيړ دی رنگ د خلکو زياتره سره مشغولتیا، خوشبينۍ، اکرث، او خپل نه برخوال، سره د دوه مخي سیاست، حسادت، حسد په توگه پېژندل کېږي، او په متحده ايالاتو کې هم، سره ډارن. دا غږوي، په ځانگړې توگه په چين کې، چیرته چې د خوښۍ، عزت، عقل، اتفاق او کلتور د رنگ په څير ليدل په آسیا د کلتور مهم رول لري. [4]

آرپوهه او تعريفونه

په تاریخ د هنر او فشن

زېړ، د زيړ رنگې ocher له خټې جوړ په بڼه، و د د لومړي رنگونو په دمخه غار هنر کارولي نه دي. د Lascaux غار د سره زيړ اټکل 17.300 کاله عمر ولري رنگ يو آس انځور لري.په لرغونی مصر، زيړ شو د سرو زرو، چې په پام کې خراب نشونکی، ابدي او نمره کیدونکی وي تړلي. د پوستکي او د خدايانو هډوکي دې باور شول چې د سرو زرو شي. د مصريانو په پراخه توگه په قبر انځورونه زيړ کارول شوی؛ معمولا کارول يا زيړ اخری خاوره يا د ځلانده orpiment، که څه هم دا د ارسنيک جوړ شو او وه ډېره زهري. سره orpiment د طي کولو يوه کوچنۍ paintbox د پاچا Tutankhamun قبر وموندل شو. نارينه تل سره نصواري مخونه، د ښځو سره د زيړ اخری خاوره یا د سرو زرو مخونو کې ښودل شوي. [8]د لرغونو روميانو په خپل انځورونه زيړ لپاره کارول کيږي چې د سرو زرو او هم په پوستکي ټنه استازيتوب وکړي. دا په د پمپي ددیوال انځورونه وار وار وموندل.

سره د زيړ اخری خاوره رنگ د آس د انځور.لاسکوس غار څخه

بیولوجی پوهه

د منی د پاڼي، زيړ گلان، کيله، نارنج او نورو زيړ ميوه ټولو کاروتين، ژړ او سره سره عضوي pigments چې په کلوروپلاست او د نباتاتو او اوبړیو په څېر يو شمېر نورو د فوتوسنتېتیک موجودات، د ځينو د بکترياوو، او ځینې فنگسونه chromoplasts موندل کېږي لري. دوی په نباتاتو او د اوبړیو د دوه کلیدي رول خدمت وکړي:. دوی په فتوسنتیز د کارولو لپاره د رڼا د انرژۍ د جذب او هغوی له photodamage د شين کلوروفيل ساتنه [30]

د دوبي په وروستیو کې، په توگه رڼا ساعتونو رالنډ او حرارت يخ، په رگونو چې د او د پاڼی څخه مايعاتو ترسره ورو ورو تړل کیږي. د اوبو او منرالونو ته د پاڼی ورخ ډير په چټکۍ سره کم، ورو ورو په لومړي، او بیا. دا هغه وخت چې د کلوروفيل پيل ټيټوي په ترڅ کې ده. لکه څنگه چې د کلوروفيل کموي، د ژړ او سره سره کاروتين زيات او د ليدلو وړ، د کلاسیکې په مني کې د پاڼو رنگ په رامنځته کولو.

کاروتين په ډیرو ژوندی شیانو عام دي؛ دوی ته گازرې، جوار، نرگسه، rutabagas، سور گلی، او کیله د ځانگړتیا رنگ ورکړي. هغوی د د د پخيدلو په د سین خرچنگ د سور، د فلامینگواو سالمون مایی د گلابي، او د قناری د زيړ، او هگۍ زیره په غاړه لري.

Xanthophylls تر ټولو معمول زيړ سلولوز چې د کاروټېنويډ د ډلې دوه ستر توپیر یو جوړ کړي دي. د نوم څخه د یونان د xanthos ده (ξανθος، "زيړ") + phyllon (φύλλον، "د پاڼی"). Xanthophylls په ډیره عادی توگه د شنو نباتاتو کي د پاڼي وموندل، خو هغوی هم د خوړو د خوړلو له لارې د هغوی د حيواناتو د خپلو لاره ومومي. د مثال په توگه، د چرگانو هگۍ زیره، غوړو، او د پوستکي د زيړ رنگ د غذا چرگانو مصرف څخه راځي. د چرگانو د بزگرانو دې پوه شي، او زياتره xanthophylls معمولا لوتئین اضافه،، ترڅو چي هگۍ زیره زيات زيړ کړي.

کیلی دي شين کله چې دوی ځکه د کلوروفیل په خپل وجود لري راټولیږی دي. کله راټولیږی، دوی ته پخيږي پیل شي؛ په کیلی هورمونونه په ايتايلينو گاز، چې د څو انزايمونو د تولید هڅوی امينو اسيدونو بدلوي. دغه انزايمونه پيل د کيله د رنگ، ترکيب او خوند ته بدلون ورکړي. د شين کلوروفيل رسولو د مخه او د کاروتين زيړ رنگ ځای دا؛ په پای کې، لکه چې د انزایمونو د خپل کار ته دوام ورکړي، د سلولي دېوال تجزيه او د کيلې ته مخه نصواري.

زېړ ټولو ډير د ليدو رنگ ده، او په ځانگړي ډول د مرغانو او حشراتو په زړه پورې. داسې باور کيږي چې د الوتونکو د لید ده په ځانگړې توگه د ځانگړو رنگونو، لکه زيړ حساس دي. زېړ پژواک تلکونو اخیستل کیږي تر څو د حشراتو، څو چې د زيړ فام جلب کړي دي ونيسي.

@@ ۱ کرښه: / ۱ کرښه: @@
 [[دوتنه:Arnica montana.JPG|250px|بټنوک|د غر تباکو]]
 [[دوتنه:Aconitum lycoctonum DSCF1355.JPG|250px|بټنوک]]
-<big>زېړ / jɛloʊ / کې د لیدلو وړ  رڼا د طیف د شين او نارنجي ترمنځ د رنګ، [2] او په طبيعت کې د سرو زرو، کوچ او پخه لیمویي رنګ. [3] چې دا په کم رنګ د لومړنيو رنګ، رنګ د چاپولو لپاره کارول کيږي. په اروپا، کاناډا او د امریکا متحده ایالاتو د سروې له مخې، زيړ دی رنګ د خلکو زياتره سره مشغولتیا، خوشبينۍ، اکرث، او خپل نه برخوال، سره د دوه مخي سیاست، حسادت، حسد په توګه پېژندل کېږي، او په متحده ايالاتو کې هم، سره ډارن. دا غږوي، په ځانګړې توګه په چين کې، چیرته چې د خوښۍ، عزت، عقل، اتفاق او کلتور د رنګ په څير ليدل په آسیا د کلتور مهم رول لري. [4]</big>
+<big>زېړ / jɛloʊ / کې د لیدلو وړ  رڼا د طیف د شين او نارنجي ترمنځ د رنگ، [2] او په طبيعت کې د سرو زرو، کوچ او پخه لیمویي رنگ. [3] چې دا په کم رنگ د لومړنيو رنگ، رنگ د چاپولو لپاره کارول کيږي. په اروپا، کاناډا او د امریکا متحده ایالاتو د سروې له مخې، زيړ دی رنگ د خلکو زياتره سره مشغولتیا، خوشبينۍ، اکرث، او خپل نه برخوال، سره د دوه مخي سیاست، حسادت، حسد په توگه پېژندل کېږي، او په متحده ايالاتو کې هم، سره ډارن. دا غږوي، په ځانگړې توگه په چين کې، چیرته چې د خوښۍ، عزت، عقل، اتفاق او کلتور د رنگ په څير ليدل په آسیا د کلتور مهم رول لري. [4]</big>
 == <big>آرپوهه او تعريفونه</big> ==
 <big>
 == <big> په تاریخ د هنر او فشن</big> ==
-<big>زېړ، د زيړ رنګې ocher له خټې جوړ په بڼه، و د د لومړي رنګونو په دمخه غار هنر کارولي نه دي. د Lascaux غار د سره زيړ اټکل 17.300 کاله عمر ولري رنګ يو آس انځور لري.په لرغونی مصر، زيړ شو د سرو زرو، چې په پام کې خراب نشونکی، ابدي او نمره کیدونکی وي تړلي. د پوستکي او د خدايانو هډوکي دې باور شول چې د سرو زرو شي. د مصريانو په پراخه توګه په قبر انځورونه زيړ کارول شوی؛ معمولا کارول يا زيړ اخری خاوره يا د ځلانده orpiment، که څه هم دا د ارسنيک جوړ شو او وه ډېره زهري. سره orpiment د طي کولو يوه کوچنۍ paintbox د پاچا Tutankhamun قبر وموندل شو. نارينه تل سره نصواري مخونه، د ښځو سره د زيړ اخری خاوره یا د سرو زرو مخونو کې ښودل شوي. [8]د لرغونو روميانو په خپل انځورونه زيړ لپاره کارول کيږي چې د سرو زرو او هم په پوستکي ټنه استازيتوب وکړي. دا په د پمپي ددیوال انځورونه وار وار وموندل.</big>
+<big>زېړ، د زيړ رنگې ocher له خټې جوړ په بڼه، و د د لومړي رنگونو په دمخه غار هنر کارولي نه دي. د Lascaux غار د سره زيړ اټکل 17.300 کاله عمر ولري رنگ يو آس انځور لري.په لرغونی مصر، زيړ شو د سرو زرو، چې په پام کې خراب نشونکی، ابدي او نمره کیدونکی وي تړلي. د پوستکي او د خدايانو هډوکي دې باور شول چې د سرو زرو شي. د مصريانو په پراخه توگه په قبر انځورونه زيړ کارول شوی؛ معمولا کارول يا زيړ اخری خاوره يا د ځلانده orpiment، که څه هم دا د ارسنيک جوړ شو او وه ډېره زهري. سره orpiment د طي کولو يوه کوچنۍ paintbox د پاچا Tutankhamun قبر وموندل شو. نارينه تل سره نصواري مخونه، د ښځو سره د زيړ اخری خاوره یا د سرو زرو مخونو کې ښودل شوي. [8]د لرغونو روميانو په خپل انځورونه زيړ لپاره کارول کيږي چې د سرو زرو او هم په پوستکي ټنه استازيتوب وکړي. دا په د پمپي ددیوال انځورونه وار وار وموندل.</big>
-[[دوتنه:Tomb of Nakht.jpg|بټنوک|<big>په [[لرغوني مصر]] (15 سلیزه د عیسی د تولد نه مخ کی کې دناخت د قبر انځورونه</big>]]  [[دوتنه:Lascaux2.jpg|بټنوک|سره د [[زيړ اخری خاوره]] رنګ د آس د انځور.لاسکوس غار څخه]]
+[[دوتنه:Tomb of Nakht.jpg|بټنوک|<big>په [[لرغوني مصر]] (15 سلیزه د عیسی د تولد نه مخ کی کې دناخت د قبر انځورونه</big>]]  [[دوتنه:Lascaux2.jpg|بټنوک|سره د [[زيړ اخری خاوره]] رنگ د آس د انځور.لاسکوس غار څخه]]
 [[دوتنه:Harfenspielerin Römisches Fresko.jpg|بټنوک|مېنځ،_center|| زېړ اخری خاوری په رنگ اکثرا په لرغونی روم ویلاز او ښارونو په ديوال انځورونه کارول]]
 == بیولوجی پوهه ==
-<big>د منی د پاڼي، زيړ ګلان، کيله، نارنج او نورو زيړ ميوه ټولو کاروتين، ژړ او سره سره عضوي pigments چې په کلوروپلاست او د نباتاتو او اوبړیو په څېر يو شمېر نورو د فوتوسنتېتیک موجودات، د ځينو د بکترياوو، او ځینې فنګسونه chromoplasts موندل کېږي لري. دوی په نباتاتو او د اوبړیو د دوه کلیدي رول خدمت وکړي:. دوی په فتوسنتیز د کارولو لپاره د رڼا د انرژۍ د جذب او هغوی له photodamage د شين کلوروفيل ساتنه [30]
+<big>د منی د پاڼي، زيړ گلان، کيله، نارنج او نورو زيړ ميوه ټولو کاروتين، ژړ او سره سره عضوي pigments چې په کلوروپلاست او د نباتاتو او اوبړیو په څېر يو شمېر نورو د فوتوسنتېتیک موجودات، د ځينو د بکترياوو، او ځینې فنگسونه chromoplasts موندل کېږي لري. دوی په نباتاتو او د اوبړیو د دوه کلیدي رول خدمت وکړي:. دوی په فتوسنتیز د کارولو لپاره د رڼا د انرژۍ د جذب او هغوی له photodamage د شين کلوروفيل ساتنه [30]
-د دوبي په وروستیو کې، په توګه رڼا ساعتونو رالنډ او حرارت يخ، په رګونو چې د او د پاڼی څخه مايعاتو ترسره ورو ورو تړل کیږي. د اوبو او منرالونو ته د پاڼی ورخ ډير په چټکۍ سره کم، ورو ورو په لومړي، او بیا. دا هغه وخت چې د کلوروفيل پيل ټيټوي په ترڅ کې ده. لکه څنګه چې د کلوروفيل کموي، د ژړ او سره سره کاروتين زيات او د ليدلو وړ، د کلاسیکې په مني کې د پاڼو رنګ په رامنځته کولو.
+د دوبي په وروستیو کې، په توگه رڼا ساعتونو رالنډ او حرارت يخ، په رگونو چې د او د پاڼی څخه مايعاتو ترسره ورو ورو تړل کیږي. د اوبو او منرالونو ته د پاڼی ورخ ډير په چټکۍ سره کم، ورو ورو په لومړي، او بیا. دا هغه وخت چې د کلوروفيل پيل ټيټوي په ترڅ کې ده. لکه څنگه چې د کلوروفيل کموي، د ژړ او سره سره کاروتين زيات او د ليدلو وړ، د کلاسیکې په مني کې د پاڼو رنگ په رامنځته کولو.
-کاروتين په ډیرو ژوندی شیانو عام دي؛ دوی ته ګازرې، جوار، نرګسه، rutabagas، سور گلی، او کیله د ځانګړتیا رنګ ورکړي. هغوی د د د پخيدلو په د سین خرچنگ د سور، د فلامینگواو سالمون مایی د ګلابي، او د قناری د زيړ، او هګۍ زیره په غاړه لري.
+کاروتين په ډیرو ژوندی شیانو عام دي؛ دوی ته گازرې، جوار، نرگسه، rutabagas، سور گلی، او کیله د ځانگړتیا رنگ ورکړي. هغوی د د د پخيدلو په د سین خرچنگ د سور، د فلامینگواو سالمون مایی د گلابي، او د قناری د زيړ، او هگۍ زیره په غاړه لري.
-Xanthophylls تر ټولو معمول زيړ سلولوز چې د کاروټېنويډ د ډلې دوه ستر توپیر یو جوړ کړي دي. د نوم څخه د یونان د xanthos ده (ξανθος، "زيړ") + phyllon (φύλλον، "د پاڼی"). Xanthophylls په ډیره عادی توګه د شنو نباتاتو کي د پاڼي وموندل، خو هغوی هم د خوړو د خوړلو له لارې د هغوی د حيواناتو د خپلو لاره ومومي. د مثال په توګه، د چرګانو هګۍ زیره، غوړو، او د پوستکي د زيړ رنګ د غذا چرګانو مصرف څخه راځي. د چرګانو د بزګرانو دې پوه شي، او زياتره xanthophylls معمولا لوتئین اضافه،، ترڅو چي هګۍ زیره زيات زيړ کړي.
+Xanthophylls تر ټولو معمول زيړ سلولوز چې د کاروټېنويډ د ډلې دوه ستر توپیر یو جوړ کړي دي. د نوم څخه د یونان د xanthos ده (ξανθος، "زيړ") + phyllon (φύλλον، "د پاڼی"). Xanthophylls په ډیره عادی توگه د شنو نباتاتو کي د پاڼي وموندل، خو هغوی هم د خوړو د خوړلو له لارې د هغوی د حيواناتو د خپلو لاره ومومي. د مثال په توگه، د چرگانو هگۍ زیره، غوړو، او د پوستکي د زيړ رنگ د غذا چرگانو مصرف څخه راځي. د چرگانو د بزگرانو دې پوه شي، او زياتره xanthophylls معمولا لوتئین اضافه،، ترڅو چي هگۍ زیره زيات زيړ کړي.
-کیلی دي شين کله چې دوی ځکه د کلوروفیل په خپل وجود لري راټولیږی دي. کله راټولیږی، دوی ته پخيږي پیل شي؛ په کیلی هورمونونه په ايتايلينو ګاز، چې د څو انزايمونو د تولید هڅوی امينو اسيدونو بدلوي. دغه انزايمونه پيل د کيله د رنګ، ترکيب او خوند ته بدلون ورکړي. د شين کلوروفيل رسولو د مخه او د کاروتين زيړ رنګ ځای دا؛ په پای کې، لکه چې د انزایمونو د خپل کار ته دوام ورکړي، د سلولي دېوال تجزيه او د کيلې ته مخه نصواري.
+کیلی دي شين کله چې دوی ځکه د کلوروفیل په خپل وجود لري راټولیږی دي. کله راټولیږی، دوی ته پخيږي پیل شي؛ په کیلی هورمونونه په ايتايلينو گاز، چې د څو انزايمونو د تولید هڅوی امينو اسيدونو بدلوي. دغه انزايمونه پيل د کيله د رنگ، ترکيب او خوند ته بدلون ورکړي. د شين کلوروفيل رسولو د مخه او د کاروتين زيړ رنگ ځای دا؛ په پای کې، لکه چې د انزایمونو د خپل کار ته دوام ورکړي، د سلولي دېوال تجزيه او د کيلې ته مخه نصواري.
-زېړ ټولو ډير د ليدو رنګ ده، او په ځانګړي ډول د مرغانو او حشراتو په زړه پورې. داسې باور کيږي چې د الوتونکو د لید ده په ځانګړې توګه د ځانګړو رنګونو، لکه زيړ حساس دي. زېړ پژواک تلکونو اخیستل کیږي تر څو د حشراتو، څو چې د زيړ فام جلب کړي دي ونيسي.</big>
+زېړ ټولو ډير د ليدو رنگ ده، او په ځانگړي ډول د مرغانو او حشراتو په زړه پورې. داسې باور کيږي چې د الوتونکو د لید ده په ځانگړې توگه د ځانگړو رنگونو، لکه زيړ حساس دي. زېړ پژواک تلکونو اخیستل کیږي تر څو د حشراتو، څو چې د زيړ فام جلب کړي دي ونيسي.</big>
 [[دوتنه:Fall colors near the Eagle Lake trailhead.jpg|300px|بټنوک| خزان]]
 [[دوتنه:Cornwall Daffodils.jpg|300px|بټنوک|ښي|کورنوال شار زیر گلونه]]