ایتا جینېرو

ایسټېټ جنرل په فرانسه کې --- ایتا جېنېرو Estates-General of French Monarchy -États-Généraux په فرانس کې له انقلاب نه مخکې سلطنتي حکومت له درې ډلو جوړ وو: دستور ورکونکي چې روحانیون او اشراف وو، اقلیت خو تر نورو ېې زېات امتیاز لاره او درېمه ډله 'خلک ' وو چې اکثریت وو. دلته په ۱۳ پېړی کې د وکیلانو په مشوره او دودونو سنتي کړنو ته په کتو د لوی ګډون په ذریعه اساسي قانون جوړېده چې د همدې مقننه قوې نوم اېتا ژېنېرل یا جېنېرل وو. د اېتا جېنېرل بنسټ په ۱۳ پېړي کې کېښودل شوي وو او تر ۱۷۸۹ تر د فرانسې انقلاب پورې ېې دوام وکړ. دغه مقننه قوه چې له درې ډلو جوړه وه په اول ځل د پاریس په نوتر دام چې په فرانسي نتخ دام تلفظ کېږي د اپریل په ۱۰ کال ۱۳۰۲ کې جوړه شوه. او د بحث موضوع د پادشاه څلورم فیلیپ او د کتو لیک عیسویان پاپ اتم بونیفاس تر منځ مخالفت په اړه وه. د پرېکړې لپاره د ټول فرانسوي ملت نظر هم راغونډ شوی وو. دغې جرګې د پادشاه ملاتړ وکړ. په دوېم ځل ۱۳۰۸ کې د اغونډه په تور چې په فرانسوی توغ تلفظ کېږي جوړه شوه, موضوع ېې د عیسویانو د مذهبي جنګي لښکر ختمول وو په پخوانی وخت کې پادشاه هم لښکر لاره او کلیسا هم مذهبي لښکر تر څو له عیسویت نه دفاع وکړی.په ۱۳۲۰ کال کې داېتا جېنېرال یا جېنېرل ایسټېټ غونډه په پونتواز او پوانتیی کې وشوه او په دواړو غونډو کې خلکو خپله مرسته له پادشاه پنځم لویي سره وکړه د مرستې موخه د سلطنتي خزانې تقویت وو. په کال ۱۳۵۵ کې دا غونډه د دوېم جان له لوري جوړه شوه تر څو د خلکو مالي مرسته د انګلستان په ضد د جنګ لپاره راغونډه کړي. کله چې په فرانسه کې ځنې اصلاحات را منځ ته کېدل نو د اېتا جېنېرل مقننه قوې ورسره مخالفت وکړ خو د داوفین چې په فرانسوی داوفه تلفظ کېږي د دوی مخالفت رد کړ. دا غونډه په ۱۴۴۸ کې جوړه شوه تر څو په اول ځل د کلیو لپاره استازي وټاکي. خو د پادشاه دولسم لویي په وخت کې چې ۱۷ کاله د فرانسې پادشاه وو او په ۱۷ کلو کې ېې صرف یو ځل دا غونډه په کال ۱۴۸۶ کې را وبلله. له دې وروسته اول فرانسیس چې په فرانسې له ۱۵۱۵ تر ۱۵۴۷ حاکم وو دا غونډه را ونه بلله. په ۱۶ پېړی کې دیارلسم لویي د سلطنت دوره کې مذهبي جنګ جوړ شو او په ۱۶۱۴ کې دا غونډه را وبلل شوه خو د دې غونډې کمزورتیا هم په ګوته شوه هغه کمزورتیا د خلکو د نظر اختلاف د خپلو شخصي ګټو ساتنې لپاره. په دې غونډه کې جرګې د دفترونو خرڅول رد کړل او په دې سره ېې اشراف په دې مجبور کړل چې له خپلو ځنې امتیازاتو تېر شي خو جرګه هم بې پرېکړې پای ته ورسېده. له دې وروسته د دې ډلې خلک هم په سلطنتي حکومت کې یا د قاضي په حیث او یا هم کوم اداري کار نیولی وو چې دا جرګه کمزورې شوه او وګړي ېې کم شول د دې جرګې بله او اخري غونډه په کال ۱۷۸۹ وشوه چې په دې وخت کې سلطنتي حکومت له ډېرو ستونزو سره مخ وو او د فرانسې د انقلاب پېل وو ؛ ستونزې لکه مالي کمزورتېا، د پادشاه قدرت کې کمی. چې بلاخره د انقلاب ملي شورا جرګې په ۱۷ جون د اېتا جېنېرل لغوه کېدل اعلان کړل چې د ټولنیزو او سنتي ډلو د دولت په چارو کې د ګډون پای ته ورسېد

تړلې لیکنې

• فرانس