د "جرمني" د بڼو تر مېنځ توپير
و د ټکو سمول, replaced: ګ ← گ (19) using AWB |
|||
۱ کرښه: | ۱ کرښه: | ||
'''د المان فدرالي جمهوريت''' د لوديځې اروپا له هيوادونو څخه دى چې له ۱۹۸۹ كاله يعني د برلين د ديوال له منځه |
'''د المان فدرالي جمهوريت''' د لوديځې اروپا له هيوادونو څخه دى چې له ۱۹۸۹ كاله يعني د برلين د ديوال له منځه تگ وروسته هڅه كوي چې د مخ په زياتېدونكي پرمختيايي اقتصاد په وسيله خپله پخوا جبران كړي. دا هېواد له شمال لوری نه [[د شمال سمندر]]، [[ډېنمارک]] او د [[د بالتیک سمندر|بالتیک له سمندر]] سره گډه پوله لري، له ختیڅ لوري نه له [[پولنډ]] او [[د چېک جمهوريت|د چېک له جمهوریت]] سره، له سویل نه له [[اتریش]] او [[سویس]] سره او له لودیز لوري نه له [[فرانسه]]، [[بلجيم]]، [[لوگزامبورگ]] او [[هالنډ]] سره گډه پوله لري. |
||
ددغه هيواد زياتره اوسيدونكي مسيحيان دي. او ژوند ته هيله پكې په ښځو كې تر ۸۱ كلنۍ او په نارينه وو كې تر ۷۶ كلونو پورې ده. |
ددغه هيواد زياتره اوسيدونكي مسيحيان دي. او ژوند ته هيله پكې په ښځو كې تر ۸۱ كلنۍ او په نارينه وو كې تر ۷۶ كلونو پورې ده. |
||
د جرمني فډراتيو جمهوريت ۱۶ فډريشنونه لري. دغه فډريشنونه كولاى شي چې په ځينو مـسئلو كې خپلواك عمل وكړي. |
د جرمني فډراتيو جمهوريت ۱۶ فډريشنونه لري. دغه فډريشنونه كولاى شي چې په ځينو مـسئلو كې خپلواك عمل وكړي. |
||
بادن |
بادن وورتمبرگ، بايرن، برلين، براندنبورگ، برمن، هامبورگ، هسن، مكلنبورگ-فورپومرن، نيدرزاكسن، نوردراين-وستفالن، راينلاند-فالټز، زارلاند، زاكسن-آنهالت، اشلسويگ-هولشتاين او تورينگن ددغه هيواد ۱۶ فډريشنونه دي. |
||
د المان پلازمينه او د حكومت مركز برلين دى. دغه هيواد د |
د المان پلازمينه او د حكومت مركز برلين دى. دغه هيواد د ملگرو ملتونو ، ناټو، G8 ، اروپايي اتحاديې او 5+1 په څير سازمانونو غړى هم دى. له دوهم نړيوال جنگ وروسته چې جرمني يې پرانستونكى وو دغه هيواد په دوه برخو لويديځ او ختيځ وويشل شو او د برلين ديوال د برلين ښار په دوه برخو يعني ختيځ او لويديځ وويشلو. |
||
د ختيځ جرمني خلكو چې د شوروي تر څارنې لاندې يې ژوند كاوه ښه اقتصادي وضعيت يې نه درلوده. |
د ختيځ جرمني خلكو چې د شوروي تر څارنې لاندې يې ژوند كاوه ښه اقتصادي وضعيت يې نه درلوده. |
||
د برلين د ديوال په منځه تللو سره د المان اقتصاد وغوړېده او د څو كلونو په اوږدو كې دغه هيواد هم د امريكا او جاپان |
د برلين د ديوال په منځه تللو سره د المان اقتصاد وغوړېده او د څو كلونو په اوږدو كې دغه هيواد هم د امريكا او جاپان ترڅنگ د اقتصاد له نظره د نړۍ په لومړيو هيوادونو كې راغى.<ref>http://www.rohi.af/fullstory.php?id=41592/ د المان فدارلي جمهوریت سره اشنایي، روهي ویب پاڼه</ref> |
||
==اقتصاد== |
==اقتصاد== |
||
المان د داخلي ناخالص توليد له نظره د نړۍ دريم هيواد دى او د عايد له نظره د كاليو ستر صادروونكى او په نړۍ كې د كاليو د ورادوونكو هيوادونو په دوهمه درجه كې راځي. |
المان د داخلي ناخالص توليد له نظره د نړۍ دريم هيواد دى او د عايد له نظره د كاليو ستر صادروونكى او په نړۍ كې د كاليو د ورادوونكو هيوادونو په دوهمه درجه كې راځي. |
||
د نړيوالې |
د نړيوالې سوداگرۍ د سازمان د احصائې په اساس په ۲۰۰۶ ميلادي كال كې د آلمان د صادراتو كچه ۱.۱۳۳ تريليونه ډالره وو. لدې سره سره د المان په لويديځه نيمايي كې ژوند د هغه د ختيځې نيمايي برخې په نسبت ډير ښه كيفيت لري. |
||
په آلمان كې زيات صنايع فعال دي. لكه د الكترونيكي ، ميخانيكي ، كيمياوي موادو ، منسوجاتو خوراكي او نقليه وسايطو په څير صنايع. د بنز ، بي ام او فالكس |
په آلمان كې زيات صنايع فعال دي. لكه د الكترونيكي ، ميخانيكي ، كيمياوي موادو ، منسوجاتو خوراكي او نقليه وسايطو په څير صنايع. د بنز ، بي ام او فالكس واگون په څير د موټر جوړونې كارخانې يې هم خپل محصولات ټولې نړۍ ته وړاندې كوي. ددغه هيواد مهم صادرات د ليږد راليږد وسيلې او الكترونيكي وسايل جوړوي. په ۲۰۰۲ ميلادي كال كې آلمان په نړۍ كې د انرژۍ پنځم مصرفوونكى هيواد وو او دغه هيواد ته د لومړنۍ انرژۍ د دريو برخو څخه دوه برخې واردېدلې. په همدې كال آلمان په اروپايي هيوادونو كې د بريښنا تر ټولو ستر مصرفوونكى هيواد هم وو. |
||
په همدې كال كې د المان واكوالانو د خپل هيواد له تجديدونكې انرژۍ څخه د مصرفي انرژۍ د نيمايي برخې تامين د خپل كار په اجنډا كې راووست. |
په همدې كال كې د المان واكوالانو د خپل هيواد له تجديدونكې انرژۍ څخه د مصرفي انرژۍ د نيمايي برخې تامين د خپل كار په اجنډا كې راووست. |
||
آلمان په زياتو ډبرو سكرو سربېره د اوسپنې ، بوكيسټ ، مسو ، نېكل ، قلعي ، سپينو زرو ، پټاسو او |
آلمان په زياتو ډبرو سكرو سربېره د اوسپنې ، بوكيسټ ، مسو ، نېكل ، قلعي ، سپينو زرو ، پټاسو او مالگې په څير نسبتاً كوچنۍ طبيعي زيرمې هم لري. بانكوالي او مالي چارې د بهرنيو اسعارو د عايد مهمې سرچينې دي او فرانكفورت په نړۍ كې د مالي او سوداگريزو چارو يو اصلي مركز گڼل كيږي. په دغه هيواد كې د بېكارۍ كچه ۷.۱ سلنه ده چې همدا چاره ددغه هيواد د سياستوالانو په وړاندې يوه مهمه ستونزه ده. |
||
==سياست == |
==سياست == |
||
په المان كې د تصميم نيونې مبنا ددغه هيواد اساسي قانون دى چې پكې ددغه هيواد په ډيموكراټيك اوسېدو |
په المان كې د تصميم نيونې مبنا ددغه هيواد اساسي قانون دى چې پكې ددغه هيواد په ډيموكراټيك اوسېدو ټينگار شوى دى. د دغه هيواد د حكومت په مشرتابه كې ولسمشر دى چې زياتره سمبوليك رول لري او مهم تصميمونه زياتره د حكومت د مشر په غاړه دي چې هغه لومړى وزير يا صدر اعظم دى. |
||
په آلمان كې لوى او واړه |
په آلمان كې لوى او واړه گوندونه هم فعاليت لري چې پكې مسیحی ډيموكراټيك (CDU)، سوسیال مسیحي (CSU)، سوشيل دموکراټ (SPD)، لیبرال (FDP)، د شنو ۹۰ فيصدي اتحاد (Bündnis 90/Die Grünen) او چپ گوند (Die Linke) زيات قدرت لري. |
||
آلمان او فرانسه له ډېر پخوا څخه سياسي نږدېوالى لري چې دغه موضوع په آلمان كې د هلموت كهل او په فرانسه كې د فرانسيس ميتيران د لومړيو وزارتونو په مهال لازياتوالى وموند. |
آلمان او فرانسه له ډېر پخوا څخه سياسي نږدېوالى لري چې دغه موضوع په آلمان كې د هلموت كهل او په فرانسه كې د فرانسيس ميتيران د لومړيو وزارتونو په مهال لازياتوالى وموند. |
||
==اړيكتيايي چارې== |
==اړيكتيايي چارې== |
||
په دغه هيواد كې ۳۷۳ ټلويزیوني چينلونه |
په دغه هيواد كې ۳۷۳ ټلويزیوني چينلونه پروگرامونه خپروي او ۳۸ ميليونه او شپږ لكه انټرنيټي كاروونكي لري. |
||
دغه هيواد له اړيكتيايي نظره په پرمختللو هيوادونو كې راځي. په دغه هيواد كې ۵۴ ميليونه ثابتې ټلفوني كرښې شته او څه دپاسه ۸۴ ميليونه مبايل كرښې هم پكې په فعاليت بوختې دي. |
دغه هيواد له اړيكتيايي نظره په پرمختللو هيوادونو كې راځي. په دغه هيواد كې ۵۴ ميليونه ثابتې ټلفوني كرښې شته او څه دپاسه ۸۴ ميليونه مبايل كرښې هم پكې په فعاليت بوختې دي. |
||
۱۶ ميليونه او څلور لكه او ۹۴ زره اينټرنيټي كوربانه لري او انټرنيټي كود يې هم de دى. |
۱۶ ميليونه او څلور لكه او ۹۴ زره اينټرنيټي كوربانه لري او انټرنيټي كود يې هم de دى. |
||
۵۰ کرښه: | ۴۹ کرښه: | ||
# [[تورينگن]] (Thüringen) |
# [[تورينگن]] (Thüringen) |
||
|} |
|} |
||
== سرچینې == |
== سرچینې == |
||
{{reflist}} |
{{reflist}} |
||
{{د اروپايي اتحاديې غړي هېوادونه}} |
{{د اروپايي اتحاديې غړي هېوادونه}} |
د ۲۲:۵۸, ۳۰ نومبر ۲۰۱۵ بڼه
د المان فدرالي جمهوريت د لوديځې اروپا له هيوادونو څخه دى چې له ۱۹۸۹ كاله يعني د برلين د ديوال له منځه تگ وروسته هڅه كوي چې د مخ په زياتېدونكي پرمختيايي اقتصاد په وسيله خپله پخوا جبران كړي. دا هېواد له شمال لوری نه د شمال سمندر، ډېنمارک او د بالتیک له سمندر سره گډه پوله لري، له ختیڅ لوري نه له پولنډ او د چېک له جمهوریت سره، له سویل نه له اتریش او سویس سره او له لودیز لوري نه له فرانسه، بلجيم، لوگزامبورگ او هالنډ سره گډه پوله لري. ددغه هيواد زياتره اوسيدونكي مسيحيان دي. او ژوند ته هيله پكې په ښځو كې تر ۸۱ كلنۍ او په نارينه وو كې تر ۷۶ كلونو پورې ده. د جرمني فډراتيو جمهوريت ۱۶ فډريشنونه لري. دغه فډريشنونه كولاى شي چې په ځينو مـسئلو كې خپلواك عمل وكړي. بادن وورتمبرگ، بايرن، برلين، براندنبورگ، برمن، هامبورگ، هسن، مكلنبورگ-فورپومرن، نيدرزاكسن، نوردراين-وستفالن، راينلاند-فالټز، زارلاند، زاكسن-آنهالت، اشلسويگ-هولشتاين او تورينگن ددغه هيواد ۱۶ فډريشنونه دي. د المان پلازمينه او د حكومت مركز برلين دى. دغه هيواد د ملگرو ملتونو ، ناټو، G8 ، اروپايي اتحاديې او 5+1 په څير سازمانونو غړى هم دى. له دوهم نړيوال جنگ وروسته چې جرمني يې پرانستونكى وو دغه هيواد په دوه برخو لويديځ او ختيځ وويشل شو او د برلين ديوال د برلين ښار په دوه برخو يعني ختيځ او لويديځ وويشلو. د ختيځ جرمني خلكو چې د شوروي تر څارنې لاندې يې ژوند كاوه ښه اقتصادي وضعيت يې نه درلوده. د برلين د ديوال په منځه تللو سره د المان اقتصاد وغوړېده او د څو كلونو په اوږدو كې دغه هيواد هم د امريكا او جاپان ترڅنگ د اقتصاد له نظره د نړۍ په لومړيو هيوادونو كې راغى.[۱]
اقتصاد
المان د داخلي ناخالص توليد له نظره د نړۍ دريم هيواد دى او د عايد له نظره د كاليو ستر صادروونكى او په نړۍ كې د كاليو د ورادوونكو هيوادونو په دوهمه درجه كې راځي. د نړيوالې سوداگرۍ د سازمان د احصائې په اساس په ۲۰۰۶ ميلادي كال كې د آلمان د صادراتو كچه ۱.۱۳۳ تريليونه ډالره وو. لدې سره سره د المان په لويديځه نيمايي كې ژوند د هغه د ختيځې نيمايي برخې په نسبت ډير ښه كيفيت لري.
په آلمان كې زيات صنايع فعال دي. لكه د الكترونيكي ، ميخانيكي ، كيمياوي موادو ، منسوجاتو خوراكي او نقليه وسايطو په څير صنايع. د بنز ، بي ام او فالكس واگون په څير د موټر جوړونې كارخانې يې هم خپل محصولات ټولې نړۍ ته وړاندې كوي. ددغه هيواد مهم صادرات د ليږد راليږد وسيلې او الكترونيكي وسايل جوړوي. په ۲۰۰۲ ميلادي كال كې آلمان په نړۍ كې د انرژۍ پنځم مصرفوونكى هيواد وو او دغه هيواد ته د لومړنۍ انرژۍ د دريو برخو څخه دوه برخې واردېدلې. په همدې كال آلمان په اروپايي هيوادونو كې د بريښنا تر ټولو ستر مصرفوونكى هيواد هم وو. په همدې كال كې د المان واكوالانو د خپل هيواد له تجديدونكې انرژۍ څخه د مصرفي انرژۍ د نيمايي برخې تامين د خپل كار په اجنډا كې راووست. آلمان په زياتو ډبرو سكرو سربېره د اوسپنې ، بوكيسټ ، مسو ، نېكل ، قلعي ، سپينو زرو ، پټاسو او مالگې په څير نسبتاً كوچنۍ طبيعي زيرمې هم لري. بانكوالي او مالي چارې د بهرنيو اسعارو د عايد مهمې سرچينې دي او فرانكفورت په نړۍ كې د مالي او سوداگريزو چارو يو اصلي مركز گڼل كيږي. په دغه هيواد كې د بېكارۍ كچه ۷.۱ سلنه ده چې همدا چاره ددغه هيواد د سياستوالانو په وړاندې يوه مهمه ستونزه ده.
سياست
په المان كې د تصميم نيونې مبنا ددغه هيواد اساسي قانون دى چې پكې ددغه هيواد په ډيموكراټيك اوسېدو ټينگار شوى دى. د دغه هيواد د حكومت په مشرتابه كې ولسمشر دى چې زياتره سمبوليك رول لري او مهم تصميمونه زياتره د حكومت د مشر په غاړه دي چې هغه لومړى وزير يا صدر اعظم دى. په آلمان كې لوى او واړه گوندونه هم فعاليت لري چې پكې مسیحی ډيموكراټيك (CDU)، سوسیال مسیحي (CSU)، سوشيل دموکراټ (SPD)، لیبرال (FDP)، د شنو ۹۰ فيصدي اتحاد (Bündnis 90/Die Grünen) او چپ گوند (Die Linke) زيات قدرت لري. آلمان او فرانسه له ډېر پخوا څخه سياسي نږدېوالى لري چې دغه موضوع په آلمان كې د هلموت كهل او په فرانسه كې د فرانسيس ميتيران د لومړيو وزارتونو په مهال لازياتوالى وموند.
اړيكتيايي چارې
په دغه هيواد كې ۳۷۳ ټلويزیوني چينلونه پروگرامونه خپروي او ۳۸ ميليونه او شپږ لكه انټرنيټي كاروونكي لري. دغه هيواد له اړيكتيايي نظره په پرمختللو هيوادونو كې راځي. په دغه هيواد كې ۵۴ ميليونه ثابتې ټلفوني كرښې شته او څه دپاسه ۸۴ ميليونه مبايل كرښې هم پكې په فعاليت بوختې دي. ۱۶ ميليونه او څلور لكه او ۹۴ زره اينټرنيټي كوربانه لري او انټرنيټي كود يې هم de دى.
ايالتونه
المان ۱۶ ايالته لري:
|
سرچینې
- ↑ http://www.rohi.af/fullstory.php?id=41592/ د المان فدارلي جمهوریت سره اشنایي، روهي ویب پاڼه