د "تور ويلني" د بڼو تر مېنځ توپير

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
Content deleted Content added
Darios (خبرې اترې | ونډې)
د سمون لنډیز نسته
۲۴ کرښه: ۲۴ کرښه:
|-
|-
|}
|}
'''تور ويلني''' ([[لاتين ژبه|په لاتين]]: ''Mentha piperita'') د څو کلنه یو درملي بوټي دي چی په اروپا او آسيا کې شته کېږي. نوموړي بوتي پرته له درملنې نه په سينگار کي کارېږي او په خواړو او څښاکو کې زياتېږي.
'''تور ويلنی''' ([[لاتين ژبه|په لاتين]]: ''Mentha piperita'') څو کلن درملي بوټی دی چې په اروپا او اسيا کې راشنه کېږي. نوموړی بوتی له درملنې پرته په سينگار، خوړو او څښاک کې د خوند ښه والي لپاره کارول کېږي.

==تاريخ==
==تاريخ==
د تاریخپوهانو په نظر چې په مصر کې په اهرام کې یې د تور ويلني پاڼې پيدا کړي، نو وايي چې تور ويلنی د لرغونو درملو بوټو څخه دی چې په لرغوني مصر کې ۳۰۰۰ کاله مخکې کارول شوی و. خو دغه بوټی په لرغوني يونان او روم کې هم کارېده. په اروپا کې تور ویلنی د درمل په توگه د ۱۸ پېړی څخه راهیسي کارول کېږي.
د تاریخ پوهانو په نظر چي په مصر کی په اهرام کې یی د تور ويلتي پانې پيدا وکړل، نو وايي چې

تور ويلني د لرغونو درملو بوټو څخه دي چی په لرغوني مصر کې ۳۰۰۰ کاله مخکې کارشوي وو. خو دغه بوټي په لرغوني يونان او روم کی هم کارېده. په اروپا کی تور ویلني د درمل په توگه د ۱۸ پېړی څخه راهیسی کارېږي.
==توصيف==
==توصيف==
تور ویلني د نعناعیانو څخه دي چی د Lamiaceae په کورنی او د ويلني په جنس پورې اړه لري.
تور ویلنی د نعناګانو څخه دی چې د Lamiaceae په کورنی او د ويلني په جنس پورې اړه لري.
د تور ولينې ساقه څلور كنجه او ارغواني ته ورته سور رنگ لري او د ساقې په مخ په هره گنډه كې دوه متقابلې پاڼې خارجېږي.
د تور وليني ساقه څلور كونجه او ارغواني ته ورته سور رنگ لري او د ساقې په مخ په هره گنډه كې دوه متقابلې پاڼې خارجېږي.
د تور ويلني پاڼې بيضوى ډوله ، تېره څوكه او غاښوره ( دندانه ) لرونكې دي. گلان يې د نعناعیانو په ډول پورې اړه لري، كېداى شي چې سره ، ارغواني او يا سپين وي.
د تور ويلني پاڼې بيضوى ډوله، تېره څوكه او غاښوره (دندانه) لرونكې دي. گلان يې د نعناعګانو په ډول پورې اړه لري، كېداى شي چې سره، ارغواني او يا سپين وي.
نوموړې بوټي په معتدلو او لمر درلودونكو ځايونو كې ښه وده كوي او د سرطان ( چنگاښ ) د مياشتې نه تر اسد( زمري) مياشتې پورې گلان نيسي . منتا پي پريتا ( Mentha piperita) يو يوناني ( هبريد) محصول دى چې د اولسمې پېړۍ په اواخرو كې د مشهور انگليسي بوټي پېژندونكي ( جي. رى) په وا سطه تشريح شو . او دا سې ښكاري چې د نعناع ټول ډولونه چې اوس مهال كرل كېږي. پكې شامل دي . تور ويلني په پراخه پيمانه په [[اروپا|ا روپا]] ، د [[آسيا|اسيا]] په سهېل ختيځ ، شمالي او جنوبي [[امريکا لويه وچه|امريكا]] اوستراليا كې كرل كېږي. او په وحشي او خپل سر ډول هم راټوكېږي . تور ويلنی یو شمېر طبيعي توکې لکه [[مېنټول]] (۵۰ ٪)، مېنتهون (۱۰ ٪)، پيپېروټ، ټانين، فلافونويډونه، اسېټيک اسيډ لري.
نوموړې بوټي په معتدلو او لمر درلودونكو ځايونو كې ښه وده كوي او د سرطان (چنگاښ) د مياشتې نه تر اسد(زمري) مياشتې پورې گلان نيسي . منتا پي پريتا ( Mentha piperita) يو يوناني ( هبريد) محصول دى چې د اولسمې پېړۍ په وروستیو كې د مشهور انگليسي بوټي پېژندونكي (جي. رى) په وا سطه تشريح شو. او داسې ښكاري چې د نعناع ټول ډولونه چې اوس مهال كرل كېږي. په كې شامل دي. تور ويلنی په پراخه پيمانه په [[اروپا|اروپا]]، د [[آسيا|اسيا]] په سوېل ختيځ، شمالي او جنوبي [[امريکا لويه وچه|امريكا]] اوستراليا كې كرل كېږي. او په وحشي او خپل سر ډول هم راټوكېږي . تور ويلنی یو شمېر طبيعي توکې لکه [[مېنټول]] (۵۰ ٪)، مېنتهون (۱۰ ٪)، پيپېروټ، ټانين، فلافونويډونه، اسېټيک اسيډ لري.

==تور ويلني په طب کې==
د پخواني طب له نظره تور وِیلنی نسبتا وچ او گرم دى، تور ويلني غاز ماتوونكى دى او د گېډي او كولمو گاز را كموي، گېډه (معده) قوي كوي، د معدې درد تسكينوي، د ويروس قوي ضد ځانگړنې (خواص) لري چې كولاى شي د انفلونزا (گريپ) د عامل ويروس، سنوزيت، د ستوني درد، د رېزش له كبله التهاب، د تناسلي آلې د تب خال سره مقابله وكړي او هغو ي له پښو وغورځوي. همدارنگه د والگي په درملنه كې گټور دى او د ستونې د درد د لرې كولو لپاره يي غړغړه كولاى شئ.


==تور ويلني په طب کی==
د پخواني طب له نظره تور وِیلنی نسبتا وچ او گرم دى، تور ويلني غاز ماتوونكى دى او د گېډي او كولمو گاز را كموي، گېډه ( معده) قوي كوي ، د معدې درد تسكينوي، د ويروس قوي ضد ځانگړنې( خواص) لري چې كولاى شي د د انفلونزا ( گريپ) د عامل ويروس ، سنوزيت، د ستوني درد، د رېزش له كبله التهاب ، د تناسلي آلې د تب خال سره مقابله وكړي او هغو ي له پښو وغورځوي. همدارنگه د والگي په درملنه كې گټور دى او د ستونې د درد د لرې كولو لپاره يي غړغړه كولاى شۍ.




[[وېشنيزه:بوټي]]
[[وېشنيزه:یوناني بوټي]
[[وېشنيزه:خواړه]]
[[وېشنيزه:شفا بښونکي نباتات]]
[[وېشنيزه:شفا بښونکي نباتات]]

د ۱۰:۲۹, ۱۶ مې ۲۰۱۵ بڼه

Mentha piperita
تور ويلنى
مملکه بوټي
څانگه Tracheobionta
طایفه د دوو تیفه گانو نباتونه
کورنۍ نعناعیانو (Lamiaceae)
جېنس تور ويلنى (Mentha)

تور ويلنی (په لاتين: Mentha piperita) څو کلن درملي بوټی دی چې په اروپا او اسيا کې راشنه کېږي. نوموړی بوتی له درملنې پرته په سينگار، خوړو او څښاک کې د خوند ښه والي لپاره کارول کېږي.

تاريخ

د تاریخپوهانو په نظر چې په مصر کې په اهرام کې یې د تور ويلني پاڼې پيدا کړي، نو وايي چې تور ويلنی د لرغونو درملو بوټو څخه دی چې په لرغوني مصر کې ۳۰۰۰ کاله مخکې کارول شوی و. خو دغه بوټی په لرغوني يونان او روم کې هم کارېده. په اروپا کې تور ویلنی د درمل په توگه د ۱۸ پېړی څخه راهیسي کارول کېږي.

توصيف

تور ویلنی د نعناګانو څخه دی چې د Lamiaceae په کورنی او د ويلني په جنس پورې اړه لري. د تور وليني ساقه څلور كونجه او ارغواني ته ورته سور رنگ لري او د ساقې په مخ په هره گنډه كې دوه متقابلې پاڼې خارجېږي. د تور ويلني پاڼې بيضوى ډوله، تېره څوكه او غاښوره (دندانه) لرونكې دي. گلان يې د نعناعګانو په ډول پورې اړه لري، كېداى شي چې سره، ارغواني او يا سپين وي. نوموړې بوټي په معتدلو او لمر درلودونكو ځايونو كې ښه وده كوي او د سرطان (چنگاښ) د مياشتې نه تر اسد(زمري) مياشتې پورې گلان نيسي . منتا پي پريتا ( Mentha piperita) يو يوناني ( هبريد) محصول دى چې د اولسمې پېړۍ په وروستیو كې د مشهور انگليسي بوټي پېژندونكي (جي. رى) په وا سطه تشريح شو. او داسې ښكاري چې د نعناع ټول ډولونه چې اوس مهال كرل كېږي. په كې شامل دي. تور ويلنی په پراخه پيمانه په اروپا، د اسيا په سوېل ختيځ، شمالي او جنوبي امريكا اوستراليا كې كرل كېږي. او په وحشي او خپل سر ډول هم راټوكېږي . تور ويلنی یو شمېر طبيعي توکې لکه مېنټول (۵۰ ٪)، مېنتهون (۱۰ ٪)، پيپېروټ، ټانين، فلافونويډونه، اسېټيک اسيډ لري.

تور ويلني په طب کې

د پخواني طب له نظره تور وِیلنی نسبتا وچ او گرم دى، تور ويلني غاز ماتوونكى دى او د گېډي او كولمو گاز را كموي، گېډه (معده) قوي كوي، د معدې درد تسكينوي، د ويروس قوي ضد ځانگړنې (خواص) لري چې كولاى شي د انفلونزا (گريپ) د عامل ويروس، سنوزيت، د ستوني درد، د رېزش له كبله التهاب، د تناسلي آلې د تب خال سره مقابله وكړي او هغو ي له پښو وغورځوي. همدارنگه د والگي په درملنه كې گټور دى او د ستونې د درد د لرې كولو لپاره يي غړغړه كولاى شئ. [[وېشنيزه:یوناني بوټي]