د "پاړسي ژبه" د بڼو تر مېنځ توپير
و fixing dead links |
|||
| ۱۴ کرښه: | ۱۴ کرښه: | ||
|هېوادونه = [[ايران]]، [[افغانستان]]، [[بحرين]]، [[عراق]]، [[تاجکستان]]، [[ازبکستان]]،[[ايراني کډوال]], |
|هېوادونه = [[ايران]]، [[افغانستان]]، [[بحرين]]، [[عراق]]، [[تاجکستان]]، [[ازبکستان]]،[[ايراني کډوال]], |
||
|سيمه = [[سوېلي آسيا|سوېل]]-[[منځنۍ آسيا]] |
|سيمه = [[سوېلي آسيا|سوېل]]-[[منځنۍ آسيا]] |
||
|وييونکي = ca. 60-70 million, as their mother tongue (2006 estimates)<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html Iran], 36 M (51%) - 46 M (65%) [http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Iran.pdf Loc.gov], [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ti.html Tajikistan], 5.770 M (80%), [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uz.html Uzbekistan], 1.2 M (4.4%)</ref><!--http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=63&menu=004 (this is old data; Iran's population is now 66 million, and 58% of the population speaks Persian |
|وييونکي = ca. 60-70 million, as their mother tongue (2006 estimates)<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html Iran], 36 M (51%) - 46 M (65%) [http://web.archive.org/web/20050226190617/http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Iran.pdf Loc.gov], [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ti.html Tajikistan], 5.770 M (80%), [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uz.html Uzbekistan], 1.2 M (4.4%)</ref><!--http://www.lmp.ucla.edu/Profile.aspx?LangID=63&menu=004 (this is old data; Iran's population is now 66 million, and 58% of the population speaks Persian |
||
|rank=22nd (native speakers)--> |
|rank=22nd (native speakers)--> |
||
|title=Languages Spoken by More Than 10 Million People |
|title=Languages Spoken by More Than 10 Million People |
||
د ۱۲:۳۰, ۲۳ اگسټ ۲۰۱۴ بڼه
| پاړسي | |
|---|---|
| Lua error in Module:Lang at line 988: attempt to call field 'is_Latin' (a nil value)., Lua error in Module:Lang at line 988: attempt to call field 'is_Latin' (a nil value). | |
 | |
| Perso-Arabic script, Cyrillic | |
| رسمي حالت | |
| سمونوال | Academy of Persian Language and Literature, Academy of Sciences of Afghanistan |
| د ژبې کوډونه | |
| آيسو ۶۳۹-۱ | fa |
| آيسو ۶۳۹-۲ | per (B) fas (T) |
| آيسو ۶۳۹-۳ | په بېلابېلو وختونو کې: fas – Persian prs – Eastern Persian pes – Western Persian tgk – تاجکی aiq – ایماق bhh – Bukharic drw – Darwazi haz – هزارهګی jpr – Dzhidi phv – پهلوانی |
دري چې د پارسي ، پاړسي، هزاره ګي يا دېګاني (په پاړسي: فارسي) په نومونو هم يادېږي د څو ګړدودونو په درلودو ېې ځانته څو نومان ترلاسه کړيدي ، خو معياري ژبه ېې د فارسي په نوم ثبت ده . دغه ژبه د هندواروپايي ژبو په کتار کې يوه پراخه د افغانستان لوېديځ لور ته د ايران ژبه ده . ددې ژبې پراخېدل د مُغلو له پير سره پيل شوه ، د زېږېدو ځای ېې ماروالنهر ياد شوی چې د نن ورځې د اوزبکستان د سوېل لوېديځې سيمې بخارا ياده شوې چې د همدې ژبې ځينو مؤرخينو هم يادونه کړېده چې يو ېې هم غلام محمد غبار دی ، همدارنګه د دري ګړدود په جوړولوکې ېې د لرغونو سيمه ييزو ژبو لکه اسکای ، تخاري، سغدي، پارتي او هم پهلوي اغېزې ښودلي دي . [۱] او تر هند پورې ېې پولې وغځولې . ژبه په دوو هېوادو ، ايران او تاجکستان کې د ملي او رسمي ژبې په حيث پېژندل کېږي او د همدې ژبې ګړدود د دري په نوم په افغانستان کې د دوهمې رسمي ژبې په توګه په کال ۱۹۶۴م ز کې ونومول شوه. په افغانستان کې د وروستنيو سرشمېرنو اټکل چې په کال ۱۹۹۹ز کې شوی و له مخې ېې د دري ژبې ويونکي په ټول افغانستان کې شاوخوا12.4 ميليونه وګړي ياد کړي دي . [۲]
د منځنۍ آسيا لويې ژبې | |
|---|---|
| ترکي ژبې | کراکالپاکي · قزاقي · قرغزي · تاتاري · تورکمني · اويغوري · اوزبکي |
| ايراني ژبې | بلوچي · پښتو · پاميري · کوردي · فارسي (ډولونه:دري · تاجکي) |
| نورې لویې ژبې | چينايي · مغولي · روسي · تبتي |
سرچينې
- ↑ غلام محمد غبار : زبان دري اصلآ در دو طرفه رود جيحون (افغانستان و ماورالنهر) بميان آمده و از زبانهای قديمي دو سمت ازقبيل اسکای ، تخاري، سغدي، پارتي، پهلوي در تشکيل آن موثر قوي بوده .
- ↑ http://www.hewad.com/ethnic.htm