د "سترگه" د بڼو تر مېنځ توپير
د سمون لنډیز نسته |
|||
۱ کرښه: | ۱ کرښه: | ||
[[دوتنه:Schematic diagram of the human eye en.svg|کيڼ|250px|بټنوک|انساني |
[[دوتنه:Schematic diagram of the human eye en.svg|کيڼ|250px|بټنوک|انساني سترگه]] |
||
[[دوتنه:Krilleyekils.jpg|کيڼ|250px|بټنوک|انساني |
[[دوتنه:Krilleyekils.jpg|کيڼ|250px|بټنوک|انساني سترگه]] |
||
''' |
'''سترگي''' د [[انسان]] د پنځو حواسو څخه یو ډېر مهم حس دی . سترگي دمخ په دو کندو کي تر تندي لاندي ځائ لري . سترگي د دو زېږمو (کښته، پورته) په مرسته چې باڼوگان ورباندي دي ،د دوي په رپېدو سره ساتل کېږي . بر سېره پردې چې سترگي په ځانگړي توگه د ليدو کتو او لېمو لپاره دي؛ خو سترگي په مخ کي د انسان د ښکلا، ښایست او زړه وړو او میني لپاره هم ستر رول لوبه وي . سترگي په یوه وازگین ځائ کي پره تې دي . بهرنې خوا د سترگو په شپږو وړکو د عضلو په سپڼ سيو سره داسي تړلي دي، چې بېله کومه ربړه هري خواته په ډېره آسانتیا سره خوځېږي . په ليدو کي دواړي سترگي په گډه آغېزه لري . |
||
== د |
== د سترگي جوړښت == |
||
⚫ | د سترگي غټی چې په لاتیني ورته (Bulbus oculi) وائي، دغه فورم یو زيږ کلک پوټکی چې په لاتینې ژبه ورته (Sclera) واي جوړه وي . دغه زيږ کلک پوټکی پر یوه ښیښه ئي اوبړین جسم (corpus vitreum)باندي راتاو سوی او ټینگ ئي نیولی دی . د دغه زیږ کلک پوټکي سره د سترگي سپین پوټکی چې دایو سپین شفاف پوټکی دی دسترگي د مخ خواته سپین ښکاري، سره پیوند دی . د زیږمي دننه سور لوند پوټکی دی، چې د زیږمي څخه بیا د سترگي د سپین تر څنډي پوري اوپر شا او خوائي را څرخېدلی دی . څه لوړ تر سترگي د وریځي سره دټېک خواته د اوشکو ځائ سته،چې واړه مرغړي ئي اوښکي جوړه وي کله چې زېږمه رپېږي په اوښکو د سترگي ټول غټی (Bulbus oculi) لندیږي . په دې گون سره سترگه تل لنده ساتل کېږي . د سترگو د کونجانوسره و پزي ته نږدې وړوکي رگونه سته،چې دهغو په مرسته د سترگي نوري اوبه د پزي تشو ځایو ته وربهه وي . دغه اوبه د سترگي د سپین لیده سمه وي او چټکتيا ورکوي، پره دي توکي له سترگي نه ایسته کوي، سترگه تل تازه ساتي او مکروب ایسته کوي . |
||
⚫ | د |
||
د |
د سترگي سپین پوټکی څرنگه چې شفاف دی د سترگي پر تور کړۍ چې په یوناني ورته (Iris) وائي غوړېدلی . د سترگي د تور پوټکي او سپین پوټکي ترمنځ یو خالي ځائ سته، چې اوبه پکښې شته؛ دغه اوبه د وړکو رگونو په مرسته د وینو رگو ته ورځي . په دغه تش ځائ کي د اوبو جوړېده او د اوبو بهېده په سم توازون سره کار کوي، چې د سترگي دننه فشار ثابت پاته سي . د سترگي تور (Iris) لکه یوه کړۍ چې منځ ئي سوری وي دسترگي پر کسي باندي پرته ده . د دغي کړۍ دسوري څخه کسی په انگلیسي ورته (lens)وائي ښکاري .دغه سوری د رڼا پر مهال ځان وړوکی کوي او د تیارې پر مهال ځان غټه وي . ودغه ځائ ته د سوري په لاتیني (Pupille) یاني دلیدو سوری وائي . دغه کړئ او کسی دواړه یو پر بل باند پر یوه ښيښه ئي اوبړین غټي په لاتیني ورته (Corpus vitreum) وائي، ټینگ پاراته دي . |
||
(Corpus vitreum)وائي، ټینګ پاراته دي . |
|||
د |
د سترگي جالیز پوټکی چې (Retina) ورته وائي د سترگي له دننه خوا څخه د سترگي پر اِحساسي هجرې ا و پر اوبړین ښیښه ئي غټي باندي کلک را چأر پېر دی . |
||
د ټول پوټکو پاي لکه نري تارونه سره يوزاي کېږي اومنځ ئي خالي دی،چې |
د ټول پوټکو پاي لکه نري تارونه سره يوزاي کېږي اومنځ ئي خالي دی،چې دسترگي د ليدو عصب پکې تېریږي . دغه ټوله بیا د سترگي د غټې و شاته پراته دي . |
||
۱۷ کرښه: | ۱۵ کرښه: | ||
له خوست ټکی نیټ څخه |
له خوست ټکی نیټ څخه |
||
[[وېشنيزه: |
[[وېشنيزه:سترگه]] |
د ۱۹:۰۳, ۱۸ نومبر ۲۰۱۳ بڼه
سترگي د انسان د پنځو حواسو څخه یو ډېر مهم حس دی . سترگي دمخ په دو کندو کي تر تندي لاندي ځائ لري . سترگي د دو زېږمو (کښته، پورته) په مرسته چې باڼوگان ورباندي دي ،د دوي په رپېدو سره ساتل کېږي . بر سېره پردې چې سترگي په ځانگړي توگه د ليدو کتو او لېمو لپاره دي؛ خو سترگي په مخ کي د انسان د ښکلا، ښایست او زړه وړو او میني لپاره هم ستر رول لوبه وي . سترگي په یوه وازگین ځائ کي پره تې دي . بهرنې خوا د سترگو په شپږو وړکو د عضلو په سپڼ سيو سره داسي تړلي دي، چې بېله کومه ربړه هري خواته په ډېره آسانتیا سره خوځېږي . په ليدو کي دواړي سترگي په گډه آغېزه لري .
د سترگي جوړښت
د سترگي غټی چې په لاتیني ورته (Bulbus oculi) وائي، دغه فورم یو زيږ کلک پوټکی چې په لاتینې ژبه ورته (Sclera) واي جوړه وي . دغه زيږ کلک پوټکی پر یوه ښیښه ئي اوبړین جسم (corpus vitreum)باندي راتاو سوی او ټینگ ئي نیولی دی . د دغه زیږ کلک پوټکي سره د سترگي سپین پوټکی چې دایو سپین شفاف پوټکی دی دسترگي د مخ خواته سپین ښکاري، سره پیوند دی . د زیږمي دننه سور لوند پوټکی دی، چې د زیږمي څخه بیا د سترگي د سپین تر څنډي پوري اوپر شا او خوائي را څرخېدلی دی . څه لوړ تر سترگي د وریځي سره دټېک خواته د اوشکو ځائ سته،چې واړه مرغړي ئي اوښکي جوړه وي کله چې زېږمه رپېږي په اوښکو د سترگي ټول غټی (Bulbus oculi) لندیږي . په دې گون سره سترگه تل لنده ساتل کېږي . د سترگو د کونجانوسره و پزي ته نږدې وړوکي رگونه سته،چې دهغو په مرسته د سترگي نوري اوبه د پزي تشو ځایو ته وربهه وي . دغه اوبه د سترگي د سپین لیده سمه وي او چټکتيا ورکوي، پره دي توکي له سترگي نه ایسته کوي، سترگه تل تازه ساتي او مکروب ایسته کوي .
د سترگي سپین پوټکی څرنگه چې شفاف دی د سترگي پر تور کړۍ چې په یوناني ورته (Iris) وائي غوړېدلی . د سترگي د تور پوټکي او سپین پوټکي ترمنځ یو خالي ځائ سته، چې اوبه پکښې شته؛ دغه اوبه د وړکو رگونو په مرسته د وینو رگو ته ورځي . په دغه تش ځائ کي د اوبو جوړېده او د اوبو بهېده په سم توازون سره کار کوي، چې د سترگي دننه فشار ثابت پاته سي . د سترگي تور (Iris) لکه یوه کړۍ چې منځ ئي سوری وي دسترگي پر کسي باندي پرته ده . د دغي کړۍ دسوري څخه کسی په انگلیسي ورته (lens)وائي ښکاري .دغه سوری د رڼا پر مهال ځان وړوکی کوي او د تیارې پر مهال ځان غټه وي . ودغه ځائ ته د سوري په لاتیني (Pupille) یاني دلیدو سوری وائي . دغه کړئ او کسی دواړه یو پر بل باند پر یوه ښيښه ئي اوبړین غټي په لاتیني ورته (Corpus vitreum) وائي، ټینگ پاراته دي .
د سترگي جالیز پوټکی چې (Retina) ورته وائي د سترگي له دننه خوا څخه د سترگي پر اِحساسي هجرې ا و پر اوبړین ښیښه ئي غټي باندي کلک را چأر پېر دی . د ټول پوټکو پاي لکه نري تارونه سره يوزاي کېږي اومنځ ئي خالي دی،چې دسترگي د ليدو عصب پکې تېریږي . دغه ټوله بیا د سترگي د غټې و شاته پراته دي .
سرچینه
له خوست ټکی نیټ څخه