د "پوهنپوهنه" د بڼو تر مېنځ توپير

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
Content deleted Content added
و روباټ زیاتول: yi:עפיסטעמאלאגיע
۱۰۷ کرښه: ۱۰۷ کرښه:
[[vi:Nhận thức luận]]
[[vi:Nhận thức luận]]
[[war:Epistemolohiya]]
[[war:Epistemolohiya]]
[[yi:עפיסטעמאלאגיע]]
[[zh:知识论]]
[[zh:知识论]]
[[zh-min-nan:Jīn-sek-lūn]]
[[zh-min-nan:Jīn-sek-lūn]]

د ۰۵:۰۰, ۵ سپټمبر ۲۰۱۲ بڼه

کينډۍ:د فلسفې څنګپټه پوهنپوهنه (په انګرېزي:Epistemology) د فلسفې يوه څانګه ده. پدې فلسفه کې د فلسفي معيارونو له مخې په طبيعت کې د پوهې د شتون او د پوهې د حدودو ټاکل څېړل کېږي.[۱] د پوهې دغه ډګر دا ډول پوښتنې زېږوي چې:

  • پوهه يا پوهنه څه شی دی؟
  • پوهه يا پوهنه څنګه ترلاسه کېدونې ده؟
  • موږ څنګه پوهېږو چې موږ پوهېږو؟

د دغې فلسفي څانګې لويه برخه بحث په طبيعت د پوهې او نوعيت څرخي او همداراز د پوهې او هغه ارزښتونو لکه رښتيا، ګروهه (عقيده)، او انصاف تر مېنځ د شتو اړيکو جاج اخلي. په دغه ډګر کې د پوهې د زېږون ټول عاملونه او همداراز د پوهې د بېلابېلو ادعاګانو په اړه د شک رامېنځ ته کېدل څېړل کېږي.

پوهنپوهنې ته په انګرېزي ژبې ايپېسټيمولوژي (epistemology) وييل کېږي او دا لغت د سکاټلندي فيلسوف جېمز فرېدريک فېرير (۱۸۰۸–۱۸۶۴) لخوا انګرېزي ژبې ته ورپېژندل شوی .[۲] په ډېرو سيندونو کې د اپيسټيمولوژي پېژند داسې ښکاره کوي چې ګنې دا پوهه د انتقادي فکر سره نژدې اړيکې لري لکه: "د علم او پوهې د طبيعت او بنسټ يوه داسې زده کړه يا نظريه ده چې په ځانګړي توګه د پوهې د مشروعيت او حدودو پورې اړونده ده" (د مېريام-وېبسټرانټرنټي سيندر-۱۱م چاپ).








سرچينې

  1. Encyclopedia of Philosophy, Volume 3, 1967, Macmillan, Inc.
  2. Encyclopaedia Britannica Online, 2007