د "لیبیا" د بڼو تر مېنځ توپير
و r2.6.4) (روباټ زیاتول: kl:Libya |
و r2.7.2) (روباټ زیاتول: zu:ILibiya |
||
| ۲۷۶ کرښه: | ۲۷۶ کرښه: | ||
[[zh-min-nan:Libya]] |
[[zh-min-nan:Libya]] |
||
[[zh-yue:利比亞]] |
[[zh-yue:利比亞]] |
||
[[zu:ILibiya]] |
|||
د ۲۱:۱۹, ۶ اپرېل ۲۰۱۲ بڼه
الجماهيرية العربية الليبية الشعبية الإشتراكية العظمى Al-Jamāhīriyyah al-Arabiyyah al-Lībiyyah aš-Šabiyyah al-Ištirākiyyah al-Uthmā |
|||||
|---|---|---|---|---|---|
|
|||||
 موقعيت
|
|||||
| پلازمېنه | ترابلس ۳۲°۵۴′ شمال ۱۳°۱۱′ ختیځ / 32.900°شمال 13.183°ختيځ | ||||
| لوی ښار | ترېپولي | ||||
| حکومت | People's Congress | ||||
| - | لارښود | معمر القذافي (de facto) Zenati Muhammad az-Zenati (de jure) |
|||
| - | Prime Minister | Baghdadi Mahmudi | |||
| جوړښت | |||||
| - | Date | December 24 1951 | |||
| د وګړو شمېر | |||||
| - | estimate | 5,853,0001 (105th) | |||
| نا خالص داخلي تولید (PPP) | ۲۰۰۵ اټکل | ||||
| - | ټولټال | $67.244 billion (67th) | |||
| - | پر کس | $11,630 (58th) | |||
| بشري پرمختيا (۲۰۰۳) | 0.799 (medium) (58th) | ||||
| د وخت سيمه | (UTC+2) | ||||
| - | اوړی (DST) | not observed (UTC+2) | |||
| د انټرنټ مخکښ شپول | .ly | ||||
| پيل ګڼ | 218 | ||||
د لیبیا هېواد ( په عربی: الجماهيرية العربية الليبية الشعبية الاشتراكية العظمى ) يو هیواد دی چی په شمالی آفریقا کی د متوسط سمندر نژدې پروت دی. لیبیا په جنوب کی له چاد او نیجر سره، په شمالی لویدیز کی تونس سره، په لویدیز کی الجزایر سره، په ختیځ کی مصر سره او په جنوب ختیځ کی سوډان سره ګډې پولې لری. د لیبیا مساحت ۱۷۵۹۵۴۰ کلومترو مربع ده. دغه هېواد په اوس وخت کی ۶۳۱۰۴۳۴ نفوس لری. پایتخت یی طرابلس دی.
لرغونی تاریخ
لیبیا د ۷۴ کال ( ق.م.) څخه تر ۵ پیړۍ پورې د رومان د ولایتونو څخه یو ولایت وو. په ۷ پېړۍ کی لببیا د خلیفې لاس ته ورغله. په ۱۶ پېړی کی ترکی اردو پر لیبیا برید وکړه او د ۱۹۱۱ کال څخه تر ۱۹۴۳ کال بورې لیبیا د ایټالیا مستمره وه. په ۱۹۶۳ کال کی د پوځ تر انقلاب وروسته معمر القذافي د لیبیا ولسمشر شو. د ۱۹۶۹ کال څخه د لیبیا حکومت په آفریقا کی د قیام کوونکی ډلو ملاتړ وکړه. په ۱۹۷۰ کال کی لیبیا پر چاد برید وکړ او شمالی چاد د لیبیا د پوځ لخوا نیول شو. په ۱۹۸۶ کال کی د لیبیا پوځ د فرانسی پوځ لخوا ماته شوه او شمالی چاد خپلواک شو.
رومي ليبيا
روميانو طرابلس په ۱۰۶ مخزېږدي کې ونيوله . په هغه پېر کې ېې نوم ټريپوليټانيا و . پطليمون دلرغوني يونان وروستنی واکمن و چا چې د سايرنايکه سيمه د يو رسمي تړون په لړ کې روم ته په ۷۴م مخزېږدي کې پرېښوده . نوموړې سيمه د روم يو ولایت په توګه کرېټا سره ونښته. په کال ۶۴م مخزېږدي کې ویل کېږي چې جوليوس سېزار پوځي غونډ ددغې سيمې دنده په غاړه درلوده، او روميانو ځکه وکولای شول چې د ليبيا ټول درې زونونه يوځای کړل . د روميانو د ولایت په توګه ليبيا په هغه پیر کې ډېره هوسا او بډايه وه . همدا رنګه په ۲مې او ۳مې مخزېږدي کې کله چې د لپټس مګنا ښار د کلونو ځلانده مهال يادېږي ، په همدې پیر کې لېبيا د سمسورتيا لوړو پولو ته رسېدلې وه.