د "عراق" د بڼو تر مېنځ توپير

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
Content deleted Content added
EmausBot (خبرې اترې | ونډې)
و r2.6.4) (روباټ زیاتول: or:ଇରାକ
و r2.5.1) (روباټ بدلول: ilo:Irak
۱۵۱ کرښه: ۱۵۱ کرښه:
[[id:Irak]]
[[id:Irak]]
[[ie:Irak]]
[[ie:Irak]]
[[ilo:Iraq]]
[[ilo:Irak]]
[[io:Irak]]
[[io:Irak]]
[[is:Írak]]
[[is:Írak]]

د ۰۶:۲۳, ۲۹ فبروري ۲۰۱۲ بڼه

Iráq
Lua error in Module:Lang at line 988: attempt to call field 'is_Latin' (a nil value).
Al-jumhūriyatu Al-Irāqíyatu کينډۍ:Ar icon
بيرغ نښان
Location of Iraq
Location of Iraq
نخشه
موقعيت Location of Iraq
پلازمېنهبغداد
۳۳°۲۰′ شمال ۴۴°۲۶′ ختیځ / 33.333°شمال 44.433°ختيځ / 33.333; 44.433
حکومت
 -  President Jalal Talabani
 -  Prime Minister Nouri al-Maliki
جوړښت
 -  from the Ottoman Empire
1 October 1919 
 -  from the United Kingdom
3 October 1932 
 -  Republic
14 July 1958 
 -  Current constitution
15 October 2005 
ارتوالی
 -  ټولټال ۴۳۸,۳۱۷ کيلومتر2 (50th)
۱۶۹,۲۳۴ sq mi 
 -  اوبه (%) 1.1
د وګړو شمېر
 -  2009 estimate 31,234,000[۱] (39th)
 -  ګڼه ګونه 71.5/km2 (125th)
۱۸۴٫۶/sq mi
نا خالص داخلي تولید (PPP) 2009 اټکل
 -  ټولټال $111.500 billion[۱] 
 -  پر کس $3,570[۱] 
GDP (nominal) 2009 اټکل
 -  ټولټال $65.838 billion[۱] 
 -  پر کس $2,108[۱] 
د وخت سيمه (UTC+3)
 -  اوړی (DST) not observed (UTC+3)
د موټر چلولو لوری right
د انټرنټ مخکښ شپول .iq
پيل ګڼ 964

عراق ( په عربی: الجمهوریة العراقیة ) یو هېواد دی چی د نژدې ختیځ په مرکز کی پروت دی. عراق په جنوب کی د کوېټ او سعودي عربستان سره، په لویدیځ کی د الاردن سره، په شمال لویدیځ کی د سوریه سره، په شمال کی د ترکیه سره او په ختیځ کی د ايران سره ګډې پولې لری. د عراق په جنوب ختیځ کی لویه ټېټه مځکه کی شته چی د بین النهرین په نوم یادېږی. د بین النهرین په ټېټه مځکه کی د فرات سیند او د دجله سیند بهېږی. د عراق په لویدیځ کی لویه دښته شته. د عراق د جمهوریت مساحت ۴۳۷۳۱۷ کلومتره مربع دی. پایتخت یی بغداد دی. کوه حجی ابراهیم د عراق تر ټولو لوی غر دی. لوړوالی یی ۳۶۰۹ متره ده.

تاریخ

په ۴۰۰۰ ق.م. کال کی د جنوب عراق د سومېر حکمرانان په لاس کی وو. د سومېر حکمرانانو په عراق کی لمړی ښارونه جوړ کړ. دغه ښارونه په اوس وخت کی د ار ( Ur) ، نیپور ( Nipur) او کیش ( Kish ) په نوم یادېږی. په ۱۸۹۴ ق.م. کال کی د بابل امپراطوری تاسیس شو. په ۵۳۸ ق.م. کوروش ۲ د بابل پر امپراطوری برید وکړ او دغه هېواد د ۵۳۸ کال څخه تر ۳۳۱ کال پورې د هخامنشی امپراطوری په لاس کی وو. په ۳۳۱ ق.م. هخامنشی اردو تر ماته کولو وروسته بابل د اسکندر ماکېډونی لاس ته ورغله او د بابل ښار د اسکندر ماکېډونی بایتخت شو. په ۲۲۴ کال کی بابل د ساسانی امپراطوری په لاس کی وو. په ۶۳۳ کال کی د عرب پوځ عراق ونیول او خلکو د اسلام دین قبول کړ. په ۷۶۲ کال کی د بغداد پایتخت د خلیفه المنصور لخوا تاسیس شو. د دی وخت څخه عراق د عرب د امپراطوری مرکز وو. په ۱۲۵۸ کال کی د چنګزخان پوځ عراق ونیول. په ۱۵۳۴ کال کی عراق د ترکی امپراطوری په لاس کی وو. په ۱۹۱۸ کال کی د بغداد د اورګاډی د پټلۍ جوړول پېل شو. دغه د اورګاډی پټلۍ د ترکی څخه بصره ته کشوی. په ۱۹۲۱ کال کی عراق د بریطانیا مستعمره وه. په ۱۹۳۰ کال کی د پاچا فیصل لخوا د عراق استقلال اعلان شو. په ۱۹۵۸ کال کی تر پوځی انقلاب وروسته د عراق جمهوریت تاسیس شو. په ۱۹۷۹ کال کی صدام حسین د عراق ولسمشر شو. په ۱۹۸۰ کال کی عراق پر ایران برید وکړ او لویه جګړه پېل شوه. دغه جګړه په ۱۹۸۸ کال کی پای ته ورسېدله. په ۱۹۹۰ کال کی د عراق پوځ کویټ ونیول. د متحدو ملتونو د سازمان په حکم د نړوال پوځونو پر عراق برید وکړ او عراق مجبور شول چی د کویټ څخه ولاړسی. د متحدو ملتونو سازمان هم د اقتصاد تحریم د عراق په خلاف علان وکړ. په ۲۰۰۲ کال کی عراق د کیمیا د وسلو جوړول متهم شو او په ۲۰۰۳ کال کی د امریکا پوځ عراق ونیول.

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ "Iraq". International Monetary Fund. د لاسرسي‌نېټه ۲۱ اپرېل ۲۰۱۰. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)